Η κυβέρνηση, μετά και τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την Ιταλίδα ομόλογό του Τζώρτζια Μελόνι, δηλώνει πως θα αλλάξουν όλα στον σιδηρόδρομο και πως όχι μόνο θα προχωρήσουν τα έργα αναβάθμισης και συντήρησης, αλλά οι Ιταλοί θα επενδύσουν 360 εκατ. για νέους συρμούς. Για να επενδύσουν οι Ιταλοί που ελέγχουν τη Hellenic Train σε νέους συρμούς, το δημόσιο θα δεσμευτεί, μέσω νέας σύμβασης για τις λεγόμενες «άγονες γραμμές» (θα αντικαταστήσει την ήδη ξεπερασμένη σύμβαση του Ιουλίου 2022), πως θα λειτουργεί άψογα η σιδηροδρομική υποδομή που βρίσκεται στην ευθύνη του ΟΣΕ.

Tην ίδια στιγμή συνεχίζεται, για σχεδόν δύο δεκαετίες, η φάμπρικα των διαιτησιών στα σιδηροδρομικά έργα. Για να το πούμε διαφορετικά, η ΕΡΓΟΣΕ προκηρύσσει έναν διαγωνισμό, το αναλαμβάνει μια τεχνική εταιρεία, αρχίζουν οι (πολυετείς) καθυστερήσεις, ΕΡΓΟΣΕ και ανάδοχος προσφεύγουν στη διαιτησία και, σχεδόν πάντα, χάνει η ΕΡΓΟΣΕ! Πάρτε για παράδειγμα την περίφημη σύνδεση του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας – Πάτρας (κάποτε θα φτάσει και στην Πάτρα!) με το Λουτράκι. Το έργο ανατέθηκε στην ΜΕΤΚΑ επί ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να διαπιστώσει στη συνέχεια ο εργολάβος πως δεν είχαν γίνει ούτε οι απαλλοτριώσεις, ούτε επαρκείς μελέτες, κ.α.

Φυσικά, ακόμα σέρνεται και οι δύο πλευρές έχουν προσφύγει στη διαιτησία. Επιδιαιτητής είναι ο επίτιμος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Καραβοκύρης, η πλευρά της ΜΕΤΚΑ έχει διορίσει ως διαιτητή τον πρώην υπουργό (επί ΠΑΣΟΚ) και γνωστό δικηγόρο Ντίνο Ρόβλια και η ΕΡΓΟΣΕ τον δικηγόρο Ιωάννη Παραρά. Όπως λένε στελέχη του σιδηροδρόμου «δεν βάζουμε στοίχημα για το τι από τα δύο θα τελειώσει πρώτο: Η διαιτησία ή η εργολαβία για σύνδεση του Λουτρακίου με το σιδηροδρομικό δίκτυο;». Αντίστοιχη είναι η εικόνα, με ή χωρίς διαιτησίες, και σε άλλα εν εξελίξει έργα όπως η σήραγγα των Σεπολίων, κ.α.

Για να τελειώσει το γαϊτανάκι των συνεχών καθυστερήσεων και των απανωτών διαιτησίων (που σχεδόν πάντα χάνει η ΕΡΓΟΣΕ) η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο μεταφοράς της αρμοδιότητας των έργων. Ταυτόχρονα, όμως, εγείρεται το ερώτημα για ποιο λόγο ενοποιούνται ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ (και ο κλάδος τροχαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ) αν ο νέος φορέας είναι πάλι ανάπηρος; Αν δεν είναι, δηλαδή, σε θέση να προκηρύξει, να αναθέσει, να παρακολουθήσει, να παραλάβει και στη συνέχεια να συντηρήσει ένα τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου. Μάλλον στη ζυγαριά των αποφάσεων η πλάστιγγα έγειρε κατά των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ λόγω των πολυετών αμαρτιών.

Γιατί αλλάζει η σύμβαση με τη Hellenic Train

Η περίφημη σύμβαση του Ιουλίου 2022 μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της Hellenic Train, επί θητείας Κ. Καραμανλή στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, φαίνεται πως ήταν καταδικασμένη από την αρχή. Όχι μόνο επειδή τελικά οι Ιταλοί δεσμεύτηκαν για πολύ μικρότερο ύψος επενδύσεων από αυτό που προανήγγειλε ο τότε υπουργός Υποδομών. Η Hellenic Train δεσμεύτηκε τελικά πως θα επενδύσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2027 περίπου 163,5 εκατ. ευρώ.

Ενδεικτική του περιορισμένου ρεαλισμού που ενσωμάτωνε εκείνη η σύμβαση ήταν η πρόβλεψη πως μέχρι τις 31/12/2027 και με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θα είχαν μισθωθεί 10 νέα υδρογονοκίνητα τρένα. Η Hellenic Train θα πλήρωνε 54 εκατ. ευρώ για τα υδρογονοκίνητα τρένα και το υπόλοιπο ποσό (το 60%) θα καταβάλλονταν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι Ιταλοί θα πλήρωναν άλλα 32 εκατ. για μίσθωση δέκα νέων ηλεκτροκίνητων τρένων πάλι μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2027. Μόνο που για να κυκλοφορήσουν τρένα υδρογόνου στη χώρα έπρεπε ο ΟΣΕ να δημιουργήσει τις σχετικές υποδομές. Ποτέ δεν δημιουργήθηκαν.

Αλλά και ο αριθμός των ηλεκτροκίνητων συρμών που προέβλεπε η σύμβαση του 2022 δεν κάλυπτε κατά κανέναν τρόπο τις ανάγκες του προαστιακού σιδηροδρόμου, αλλά και του υπόλοιπου σιδηροδρομικού δικτύου που υποτίθεται πως επεκτείνεται. Ο προαστιακός της Αθήνας για παράδειγμα λειτουργεί σήμερα με τρένα που βρίσκονται σε πολύ άσχημη κατάσταση και στελέχη του σιδηροδρόμου υποστηρίζουν πως αν εντός διετίας δεν έρθουν νέοι συρμοί τα δρομολόγια θα σταματήσουν!

Γι’ αυτό τον λόγο η συμφωνία που ανακοινώθηκε μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Μελόνι προβλέπει πως η Hellenic Train θα επενδύσει σε 23 νέα τρένα, τα 15 από τα οποία θα δρομολογηθούν στον προαστιακό που σύντομα θα επεκταθεί και προς τη Δυτική Αττική και τα οκτώ στο υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο. Επίσημες ανακοινώσεις για το πότε θα είναι έτοιμη και ψηφισμένη από τη Βουλή η νέα σύμβαση με τη Hellenic Train δεν έχουν γίνει. Κάποιοι δείχνουν προς το φθινόπωρο αν και γίνεται προσπάθεια για ταχύτερη ολοκλήρωση των συζητήσεων.

Από φθινόπωρο και αφού υπογραφεί η νέα σύμβαση θα γίνουν και οι παραγγελίες για τα 23 νέα τρένα. Το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει διαθεσιμότητα στα ευρωπαϊκά εργοστάσια, όπως υποστηρίζουν οι Ιταλοί. Συνεπώς είναι δύσκολο να παραδοθούν μέχρι το 2027 όπως θα ήθελε η κυβέρνηση. Ο στόχος, ωστόσο, παραμένει.

Διαβάστε ακόμη