Η ΕΕ θα τερματίσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια διακόπτοντας τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου και σταδιακά καταργώντας την πυρηνική ενέργεια από τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα θα διασφαλίζει σταθερό εφοδιασμό και τιμές ενέργειας σε ολόκληρη την Ένωση. Ο Οδικός Χάρτης REPowerEU, που παρουσιάστηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ από τη Ρωσία.

Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέσω του σχεδίου REPowerEU και των κυρώσεων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το 2024 παρατηρήθηκε αύξηση στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Ως εκ τούτου, απαιτούνται πιο συντονισμένες ενέργειες, καθώς η υπερβολική εξάρτηση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια αποτελεί απειλή για την ασφάλειά της.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε βάναυσα τους κινδύνους εκβιασμού, οικονομικού εξαναγκασμού και κραδασμών στις τιμές. Με το REPowerEU, έχουμε διαφοροποιήσει τον ενεργειακό μας εφοδιασμό και μειώσει δραστικά την προηγούμενη εξάρτηση της Ευρώπης από ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Ήρθε η ώρα η Ευρώπη να διακόψει πλήρως τους ενεργειακούς δεσμούς με έναν αναξιόπιστο προμηθευτή. Ενέργεια που καταλήγει στην ήπειρό μας δεν πρέπει να χρηματοδοτεί έναν επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Το οφείλουμε στους πολίτες μας, στις επιχειρήσεις μας και στους γενναίους Ουκρανούς φίλους μας».

Ο οδικός χάρτης της Κομισιόν προβλέπει την προοδευτική απομάκρυνση από το ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια από τις αγορές της ΕΕ με συντονισμένο και ασφαλή τρόπο, στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης. Τα μέτρα σχεδιάστηκαν ώστε να διατηρήσουν την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, περιορίζοντας παράλληλα τις επιπτώσεις στις τιμές και τις αγορές.

Από το 2025, προβλέπεται ραγδαία αύξηση των παγκόσμιων προμηθειών LNG, ενώ η ζήτηση φυσικού αερίου θα μειωθεί. Με την πλήρη εφαρμογή του πλαισίου ενεργειακής μετάβασης και του Σχεδίου Δράσης για Προσιτή Ενέργεια, η ΕΕ αναμένεται να αντικαταστήσει έως και 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου έως το 2030, με μείωση της ζήτησης κατά 40–50 bcm μέχρι το 2027. Παράλληλα, η δυναμικότητα του LNG αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 200 bcm έως το 2028 — πέντε φορές περισσότερο από τις σημερινές εισαγωγές ρωσικού αερίου. Ο σημερινός οδικός χάρτης θα ακολουθηθεί από νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής τον επόμενο μήνα.

Συντονισμένη και σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν

Η Κομισιόν θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη ώστε η σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών να γίνει με συντονισμένο και καλά οργανωμένο τρόπο. Τα κράτη μέλη θα κληθούν να καταρτίσουν εθνικά σχέδια έως το τέλος του έτους, περιγράφοντας πώς θα συμβάλουν στην κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού αερίου, πυρηνικής ενέργειας και πετρελαίου. Όλα τα μέτρα θα συνοδεύονται από συνεχή προσπάθεια επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης και διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της συλλογικής ζήτησης αερίου και της καλύτερης αξιοποίησης των υποδομών, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι για την ασφάλεια εφοδιασμού και τη σταθερότητα της αγοράς.

Όσον αφορά το φυσικό αέριο, οι προσεχείς προτάσεις θα ενισχύσουν τη διαφάνεια, την παρακολούθηση και την ιχνηλασιμότητα του ρωσικού αερίου στην αγορά της ΕΕ. Σημαντικά, θα αποτραπεί η σύναψη νέων συμβολαίων με ρωσικούς προμηθευτές (μέσω αγωγών ή LNG), ενώ τα υπάρχοντα συμβόλαια spot θα τερματιστούν έως το τέλος του 2025. Έτσι, μέχρι το τέλος του 2025, η ΕΕ θα έχει μειώσει κατά ένα τρίτο τις εναπομείνασες προμήθειες ρωσικού αερίου. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης τον πλήρη τερματισμό όλων των ρωσικών εισαγωγών φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027.

Ο Οδικός Χάρτης περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την αντιμετώπιση του ρωσικού «σκιώδους στόλου» που μεταφέρει πετρέλαιο. Όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, οι προτάσεις του επόμενου μήνα θα περιλαμβάνουν περιορισμούς στις εισαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου από τη Ρωσία, καθώς και περιορισμούς σε νέα συμβόλαια προμήθειας που συνυπογράφει η Ευρατόμ για ουράνιο και άλλα πυρηνικά υλικά ρωσικής προέλευσης. Επίσης, σχεδιάζεται η «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ραδιοϊσοτόπων» για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ιατρικών ραδιοϊσοτόπων στην ΕΕ.

Διαβάστε ακόμη