Η αγωνία των επενδυτών ΑΠΕ για το τι θα γίνει τελικά με τα έργα τους και η ξεκάθαρη θέση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρου Σκυλακάκη, ότι κινδυνεύουμε «ενθαρρύνοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον να καταστρέψουμε τις επενδύσεις», αναδείχθηκε από τις συζητήσεις στο Delphi Forum.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα της αγοράς ΑΠΕ σήμερα είναι η έλλειψη ηλεκτρικού χώρου, η έλλειψη ζήτησης και οι μηδενικές τιμές με τις αναπόφευκτες περικοπές. Οι περικοπές, λόγω της αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ και της μικρότερης ζήτησης ενέργειας από την προσφορά αναμένεται να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια και αποτελούν ένα καυτό ζήτημα καθώς μειώνουν την αποδοτικότητα των έργων, εγείρουν θέματα αποζημιώσεων και πρέπει να καθοριστεί από το υπουργείο ο τρόπος που θα πραγματοποιούνται ώστε να γίνονται επί ίσοις όροις και με διαφάνεια.
Η συζήτηση για το πώς μπορεί να γίνει η μοιρασιά του ηλεκτρικού χώρου φέρνει στο προσκήνιο, τουλάχιστον από τους επενδυτές το ενδεχόμενο να αντιμετωπίζεται ως commodity και επομένως να μοιράζεται όπως και οι επιδοτήσεις μέσω διαγωνισμών. Πηγές διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια συζήτηση, ωστόσο έχει προηγηθεί το παράδειγμα της Ρουμανίας, η οποία επιδιώκει να βάλει στο τραπέζι τις δημοπρασίες για την εξασφάλιση ηλεκτρικού χώρου, παράλληλα με αυτές για τις μονάδες ΑΠΕ.
Όχι στο μοίρασμα του ηλεκτρικού χώρου με υπουργική απόφαση
Οι επενδυτές ζητούν ορατότητα, διαφάνεια και ίσους όρους πρόσβασης στον ηλεκτρικό χώρο. Από την άλλη το υπουργείο σημειώνει το αυτονόητο ότι για να μην έχουμε περικοπές ή μηδενικές τιμές, πρέπει οι επενδύσεις να λαμβάνουν υπόψιν τη ζήτηση και πρέπει να συγχρονιστεί ο ρυθμός των επενδύσεων με την ανάπτυξη του δικτύου και της αποθήκευσης.
Όσο για τις λεπτομέρειες για τον τρόπο που θα γίνονται οι περικοπές, θα καθοριστούν από το 2025, αφού το νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας που τέθηκε σε διαβούλευση προβλέπει ότι εντός εννέα μηνών από την 1η Μαΐου 2024 η Ομάδα Διοίκησης Έργου θα καταθέσει την πρότασή της.
Ως τότε, ο νόμος προβλέπει ότι υπουργική απόφαση θα καθορίζει τις περικοπές και ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν επιβαρύνεται με αποζημιώσεις, οι οποίες θα δίνονται μόνο για τις παραπάνω περικοπές από το προβλεπόμενο.
Η κατάσταση αυτή, επιτείνει το χάος και την έλλειψη ορατότητας που υπάρχει σήμερα για ακόμη …ένα χρόνο. Και οι επενδυτές είναι στα κάγκελα. Ο κ. Άρης Αραβίδης της σουηδικής OX2, η οποία διαθέτει πάνω από 1 GW αδειών ΑΠΕ χωρίς όρους σύνδεσης σημείωσε μιλώντας σε πάνελ του Delphi Forum: «Η αγορά, έχει ανάγκη από σταθερότητα, απλότητα και διαφάνεια. Η πρόσβαση στα δίκτυα πρέπει να δίνεται με κριτήριο την αποτελεσματικότητα του έργου και όχι με γεωγραφικά, ή πολιτικά κριτήρια». Επίσης ζήτησε να υπάρχει διαφάνεια σε επίπεδο ΑΔΜΗΕ σε ότι αφορά την προτεραιοποίηση των επενδύσεων αλλά και τη φέρουσα ικανότητα των δικτύων.
Στον «αέρα» έργα ΑΠΕ από την αλλαγή στις προθεσμίες υλοποίησης
Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει σε πολλούς παραγωγούς ΑΠΕ διάταξη που περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ειδικότερα στο άρθρο 97, η οποία αφορά στις προθεσμίες υλοποίησης φωτοβολταϊκών σταθμών.
Στο θέμα αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά) (ΠΟΣΠΗΕΦ), Γιάννης Πανάγος, μιλώντας το Σαββατοκύριακο στην ετήσια συνάντηση των μελών της Ομοσπονδίας στη Θεσσαλονίκη,
«Στο νομοσχέδιο που βγήκε στη διαβούλευση διαφαίνεται ότι δεν θα υφίσταται ταρίφα μετά τις 31 Αυγούστου 2024 για όσους φωτοβολταϊκούς βαθμούς δεν δηλώσουν ετοιμότητα μέχρι την ημερομηνία εκείνη. Αυτό όμως, αποτελεί αιφνίδια αλλαγή ενός νόμου που ακόμη δεν έχει κλείσει ούτε ένα έτος εφαρμογής, και με βάση τις διατάξεις του έχουν εγκριθεί εκατοντάδες δάνεια από τις τράπεζες», είπε ο κ. Πανάγος.
Σε περίπτωση αιφνίδιας αλλαγής του υφιστάμενου πλαισίου, ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΗΕΦ τόνισε ότι θα προκληθούν καταστροφικές συνέπειες στον κλάδο, καθώς οι τράπεζες ενέκριναν δανειοδοτήσεις, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη εν μέρει εκταμιευθεί, λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σταθερή ταρίφα μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
«Η αιφνιδιαστική αλλαγή αυτού του πλαισίου όπως ανακοινώθηκε, θα προκαλέσει πανικό στο τραπεζικό σύστημα, καθώς οι τράπεζες θα θεωρήσουν εξαιρετικά επικίνδυνη μία δανειοδότηση, αφού το χρονικό πλαίσιο υλοποίησης θα είναι πολύ μικρό. Ως αποτέλεσμα, δεν θα προχωρήσουν σε νέες δανειοδοτήσεις», σημείωσε ο κ. Πανάγος.
Το κυριότερο όμως πρόβλημα είναι ότι κινδυνεύουν να βρεθούν στον «αέρα» χιλιάδες εγκεκριμένα δάνεια, ή μερικώς εκταμιευμένα δάνεια, με αποτέλεσμα, όπως είπε ο κ. Πανάγος, να «παγιδευτούν και οι επενδυτές, οι οποίοι έχουν προχωρήσει σε καταβολές για παραγγελίες υλικών και αναμένουν τις εκταμιεύσεις των τραπεζών για την αποπληρωμή του εξοπλισμού».
