Πιο αισιόδοξη εμφανίζεται για ακόμη μια φορά ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) όσον αφορά τη μελλοντική ζήτηση πετρελαίου, αμφισβητώντας την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων έχει ήδη φτάσει στο αποκορύφωμά της. Σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση για την Παγκόσμια Ενέργεια, ο οργανισμός επαναφέρει το «Σενάριο Τρεχουσών Πολιτικών» (CPS), σύμφωνα με το οποίο η κατανάλωση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 13% έως το 2050.

Η αναθεώρηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο έντονων συζητήσεων για το μέλλον της ενεργειακής μετάβασης, με τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στις κλιματικές δεσμεύσεις και την ανάγκη ενεργειακής ασφάλειας.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) επαναξιολογεί τη θέση του για την επικείμενη κορύφωση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου, επαναφέροντας το σενάριο στο οποίο η κατανάλωση συνεχίζει να αυξάνεται έως τα μέσα του αιώνα.

Νέο σενάριο για το πετρέλαιο με ορίζοντα το 2050

Ενώ η IEA πέρυσι προέβλεπε ότι η ζήτηση πετρελαίου θα σταθεροποιηθεί ή θα μειωθεί μέσα στη δεκαετία, η φετινή έκθεση επαναφέρει το Σενάριο Τρεχουσών Πολιτικών (Current Policies Scenario – CPS). Σε αυτό, η παγκόσμια κατανάλωση αυξάνεται κατά 13% έως το 2050, με τη βραδύτερη διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων να αποτελεί τον βασικό λόγο αυτής της αναθεώρησης.

Η επαναφορά του CPS, ύστερα από πενταετή διακοπή, σηματοδοτεί μια αλλαγή στάσης όχι μόνο της IEA αλλά και του ευρύτερου ενεργειακού κλάδου, σε μια συγκυρία όπου η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ στήριξης των ορυκτών καυσίμων και επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές.

Οι προβλέψεις της IEA, που ιδρύθηκε μετά το πετρελαϊκό σοκ του 1973, χρησιμοποιούνται διεθνώς ως σημείο αναφοράς για κυβερνητικές στρατηγικές και επενδυτικά σχέδια. Η νέα έκθεση αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο έντονου διαλόγου στη Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ (COP30) που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα στη Βραζιλία.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Υπηρεσία είχε ήδη αλλάξει τόνο, τονίζοντας ότι απαιτούνται δισεκατομμύρια δολάρια νέων επενδύσεων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο – μια θέση που είχε προηγουμένως θεωρηθεί ασύμβατη με τους στόχους του Παρισιού.

Η ηλεκτροκίνηση ως καθοριστικός παράγοντας

Σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή της IEA, Φατίχ Μπιρόλ, «ένας από τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες για τη μελλοντική ζήτηση πετρελαίου είναι η ηλεκτροκίνηση». Στο σενάριο CPS, η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου αυξάνεται από περίπου 100 εκατ. βαρέλια ημερησίως σήμερα σε 113 εκατ. το 2050, καθώς το μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων στις παγκόσμιες πωλήσεις αυτοκινήτων σταθεροποιείται μετά το 2035.

Αντίθετα, στο Σενάριο Δηλωμένων Πολιτικών (STEPS), η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων διπλασιάζεται έως το 2030 και υπερβαίνει το 50% το 2035. Το CPS προβλέπει επίσης επιβράδυνση στην ανάπτυξη αιολικής και ηλιακής ενέργειας και ισχυρότερη ζήτηση για φυσικό αέριο.

Οι αγορές πετρελαίου και οι τιμές

Οι δύο προσεγγίσεις έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές πετρελαίου. Στο CPS, η αυξημένη ζήτηση απορροφά τα πλεονάσματα πετρελαίου και LNG, οδηγώντας σε ενίσχυση των τιμών γύρω στα 90 δολάρια το βαρέλι το 2035. Για να ικανοποιηθεί η ζήτηση, θα χρειαστούν περίπου 25 εκατ. βαρέλια ημερησίως από νέα έργα, συμπεριλαμβανομένων προμηθειών από χώρες που βρίσκονται σήμερα υπό κυρώσεις.

Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι ο δρόμος προς την ενεργειακή απανθρακοποίηση και το «καθαρό μηδέν» θα είναι πιο δύσβατος απ’ όσο υπολογιζόταν. Σύμφωνα με το CPS, η παγκόσμια θερμοκρασία θα μπορούσε να αυξηθεί σχεδόν κατά 3°C έως το τέλος του αιώνα, έναντι 2,5°C στο εναλλακτικό σενάριο.

Ενέργεια, ΟΠΕΚ και νέες ισορροπίες

Το CPS ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τις εκτιμήσεις του ΟΠΕΚ, ο οποίος προβλέπει συνεχή αύξηση της ζήτησης πετρελαίου έως το 2050. Ο γενικός γραμματέας του οργανισμού, Χάιθαμ Αλ-Γκαΐς, έχει κατηγορήσει επανειλημμένα την IEA ότι προωθεί «αντι-πετρελαϊκή αφήγηση».

Ακόμη και στο πιο συγκρατημένο σενάριο της IEA (STEPS), η κορύφωση της ζήτησης μετατίθεται χρονικά «περί το 2030» – λίγο αργότερα από τις περυσινές εκτιμήσεις.

Το μέλλον του φυσικού αερίου, η δυναμική του LNG

Η έκθεση της IEA αναθεωρεί επίσης ανοδικά τη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου. Προβλέπεται ότι η παγκόσμια δυναμικότητα παραγωγής LNG θα αυξηθεί κατά 50% έως το τέλος της δεκαετίας – η μεγαλύτερη επέκταση στην ιστορία του κλάδου.

Στο σενάριο CPS, η παγκόσμια ζήτηση LNG αυξάνεται παράλληλα με την προσφορά έως το 2035. Αντίθετα, στο σενάριο STEPS, η ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών δημιουργεί υπερπροσφορά LNG γύρω στο 2030, η οποία σταδιακά απορροφάται μέχρι το 2035.

Η περίοδος αυτής της υπερπροσφοράς ενδέχεται να πλήξει εταιρείες που σχεδιάζουν νέα έργα, με τις ΗΠΑ -ως πιο ευέλικτο προμηθευτή- να εκτίθενται περισσότερο. Παράλληλα, η Κίνα παραμένει «αστάθμητος παράγοντας», καθώς οι αυξανόμενοι ενεργειακοί δεσμοί της με τη Ρωσία ενδέχεται να ανατρέψουν τις ισορροπίες στην αγορά LNG.

Διαβάστε ακόμη