Καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στην προσπάθεια σύγκλισης απόψεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Σλοβακίας σε σχέση με το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως δείχνουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Την Πέμπτη ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Νταν Γιόργκενσεν, κατά το Άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο της Ενεργειακής Κοινότητας που έλαβε χώρα στην Αθήνα, επανέλαβε με πάθος την ανάγκη για διακοπή των εισαγωγών ρωσικού αερίου μέχρι το τέλος του 2027. Από την πλευρά της, η Σλοβακία άσκησε ξανά βέτο την Τρίτη στις νέες προτεινόμενες κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, ενώ ο πρωθυπουργός της, Ρόμπερτ Φίτσο, αποκάλεσε «ηλίθια» την πρόταση που κατέθεσε τον Ιούνιο η Επιτροπή για απεξάρτηση της Ένωσης από τα ρωσικά καύσιμα. Παράλληλα, σε επιστολή του προς την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, την οποία δημοσίευσε στο X, τόνισε πως η χώρα του δεν θα στηρίξει ποτέ το συγκεκριμένο σχέδιο.
Αναφορικά με τη διελκυστίνδα που εκτυλίσσεται εντός της ΕΕ για το ρωσικό αέριο, καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στα κράτη μέλη που, ναι μεν, τάσσονται υπέρ της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, τονίζουν ωστόσο πως αυτή η απεξάρτηση θα πρέπει να γίνει με ρεαλιστικούς όρους και θα πρέπει να πληρούνται τρεις συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Πρώτον, θα πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα αυξήσει τις τιμές ενέργειας, κάτι που αποτελεί τη βασική ανησυχία πολλών κρατών μελών. Δεύτερον, θα πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα επιτρέπει την έμμεση είσοδο ρωσικού αερίου στην ΕΕ, με εισαγωγές αερίου αμφίβολης προέλευσης μέσω του αγωγού Turkstream. Τρίτον, και εξίσου σημαντικό, η απεξάρτηση θα πρέπει να γίνει με τρόπο που να «στέκει» νομικά, ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα σε ευρωπαϊκές εταιρείες από τη διακοπή των συμβολαίων τους με τη Gazprom. Σύμφωνα με πληροφορίες τη θέση αυτή μετέφερε η ελληνική πλευρά στον κ. Γιόργκενσεν και κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα.
Η Ελλάδα διατηρεί ακόμα μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, το πρώτο εξάμηνο του 2025 το ρωσικό αέριο, μέσω του αγωγού Turkstream, αποτέλεσε σχεδόν το 40% των συνολικών εισαγωγών αερίου της χώρας, σε μια περίοδο μάλιστα όπου η συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά, λόγω της αυξημένης χρήσης του στην ηλεκτροπαραγωγή. Συνεπώς, η Ελλάδα θα μπορούσε να επηρεαστεί από ενδεχόμενη διακοπή των ροών ρωσικού αερίου. Παρά ταύτα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, εμφανίστηκε αισιόδοξος κατά την ομιλία του στη συνάντηση της Ενεργειακής Κοινότητας. «Θα πρέπει να είμαστε περήφανοι για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει στον τομέα του φυσικού αερίου. Έχει επέλθει μια ουσιαστική μεταβολή χάρη στον Κάθετο Διάδρομο. Πλέον δεν εξαρτόμαστε από το ρωσικό αέριο, έχουμε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που έρχεται διά θαλάσσης από τον Νότο και φτάνει μέχρι την Ουκρανία και τη Μολδαβία», δήλωσε, αναφερόμενος στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Oxford Institute: Ρίσκο για την ΕΕ η πρόταση της Επιτροπής για διακοπή των ροών ρωσικού αερίου
Ενδιαφέροντα είναι, πάντως, τα συμπεράσματα πρόσφατης έκθεσης του Oxford Institute for Energy Studies, που σχολιάζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για διακοπή των ροών ρωσικού αερίου έως το τέλος του 2027. Συγκεκριμένα, το Oxford Institute αναφέρει πως «δεν είναι σαφές εάν αξίζει να αναληφθεί αυτός ο κίνδυνος, προκειμένου να διακοπούν μικρές ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μετά το 2027 στο πλαίσιο υφιστάμενων συμβολαίων. Οι αυξημένες τιμές που θα προκύψουν από την κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών, έστω και σχετικά μικρές, αποτελούν ευρωπαϊκό —αλλά και παγκόσμιο— πρόβλημα, με τον αντίκτυπο να είναι ελαφρώς εντονότερος στις περισσότερο επηρεασμένες χώρες της κεντρικής Ευρώπης». Επισήμανε, δε, πως «η πρόταση κινδυνεύει να αποτελέσει εμπόδιο αντί για οδικό χάρτη προς ένα μέλλον χωρίς ρωσικό αέριο. Στην πολιτική της προσπάθεια να εξαλείψει τα εναπομείναντα μόρια ρωσικού φυσικού αερίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διακινδυνεύει να υπονομεύσει τη νομική και εμπορική θέση των Ευρωπαίων εισαγωγέων αερίου, να επιβάλει πρόσθετο οικονομικό και διοικητικό βάρος σε ευρωπαϊκούς θεσμούς και παράγοντες της αγοράς, να αποδυναμώσει δυνητικά την ασφάλεια εφοδιασμού για τις χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και να θέσει υπό σοβαρή πίεση την ενεργειακή αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ».
Η πρόταση της Επιτροπής για πλήρη διακοπή των εισαγωγών ρωσικού αερίου έχει προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς εντός της ΕΕ, καταδεικνύοντας τις διαφορετικές οπτικές γωνίες των κρατών μελών. Από τη μια πλευρά, υπάρχουν κράτη όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, που τίθενται ανοιχτά εναντίον του σχεδίου, το οποίο, όπως τονίζουν, θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή τους ασφάλεια. Από την άλλη, υπάρχουν κράτη, όπως η Δανία ή οι χώρες της Βαλτικής, που στηρίζουν ξεκάθαρα την πρόταση της Επιτροπής. Στη μέση αυτών των «στρατοπέδων» βρίσκονται χώρες όπως η Ισπανία, το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ελλάδα, όπου επισημαίνουν την ανάγκη να επικρατήσει ο ρεαλισμός. Με βάση τα τελευταία δεδομένα, πάντως, το πιο πιθανό σενάριο είναι πως θα υπάρξουν αρκετά επεισόδια ακόμα μέχρι η ΕΕ να αποκτήσει ενότητα στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Διαβάστε ακόμη
