Με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Έγκρισης Ανάπτυξης, το Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης Οινοφύτων μπαίνει στις ράγες. Εξίμισι χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση της Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης, η οποία αποτέλεσε το πρώτο βήμα του εγχειρήματος, ολοκληρώθηκε και το δεύτερο, με αποτέλεσμα το σχέδιο να αποκτήσει θεσμική υπόσταση. Η βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων, για δεκαετίες σύμβολο άναρχης ανάπτυξης, κάνει τώρα το πέρασμα σε μια νέα εποχή, όπου η οργάνωση, η περιβαλλοντική ευθύνη και η σύγχρονη υποδομή συνδυάζονται σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο. Ο μετασχηματισμός της κυριότερης άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης (ΑΒΣ) της χώρας είναι ένα δύσκολο στοίχημα. Στην περιοχή λειτουργούν περίπου 1.000 επιχειρήσεις που παράγουν το 1/3 του βιομηχανικού ΑΕΠ της χώρας.
Η ΚΥΑ, που φέρει τις υπογραφές των Υπουργείων Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, επικυρώνει τον τεχνικό, περιβαλλοντικό και χρηματοοικονομικό σχεδιασμό του έργου και δίνει το «πράσινο φως» για την έναρξη των επόμενων σταδίων. Πρόκειται για το πιο ώριμο βήμα ενός σχεδίου που ξεκίνησε το 2015, όταν η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας (ΣΒΣΕ), ανέλαβε την πρωτοβουλία για την περιβαλλοντική εξυγίανση και πολεοδομική οργάνωση μιας περιοχής που φιλοξενεί πάνω από χίλιες επιχειρήσεις και παράγει περίπου το ένα τρίτο του βιομηχανικού ΑΕΠ της χώρας.
Η ολοκλήρωση της ΚΥΑ ανοίγει τον δρόμο για οκτώ κρίσιμα βήματα, που θα καθορίσουν την πορεία του έργου τα επόμενα χρόνια. Ήδη έχει ξεκινήσει η εκπόνηση της πολεοδομικής μελέτης για τη διαμόρφωση του ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής. Η μελέτη θα καθορίσει τις χρήσεις γης, τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους και θα οριοθετήσει τις επιχειρηματικές ζώνες εντός των 11.582 στρεμμάτων του πάρκου, από τα οποία περίπου 9.100 στρέμματα (80%) θα είναι οικοδομήσιμα. Με την ολοκλήρωσή της, η ΕΑΔΕΠ ΟΑ θα υποβάλει το σχέδιο προς έγκριση μέσω Προεδρικού Διατάγματος, προκειμένου να καταστεί δυνατή η έκδοση αδειών και η δημοπράτηση των έργων υποδομής.
Παράλληλα, αξιοποιώντας τη μικρή κρατική ενίσχυση που εξασφαλίστηκε μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ξεκινά η προετοιμασία για την κατασκευή του εμβληματικού έργου υποδομής του Πάρκου — της Μονάδας Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων. Πρόκειται για την πρώτη φυσική κατασκευή που θα πάρει μορφή στο πεδίο, ένα έργο ύψους 17 εκατομμυρίων ευρώ, ενταγμένο στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα». Η ΜΚΑ διαθέτει ώριμες μελέτες και προβλέπεται να εξυπηρετεί τόσο τα αστικά λύματα όσο και τα βιομηχανικά απόβλητα των εγκατεστημένων επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας ότι τα επεξεργασμένα ύδατα θα πληρούν πλήρως τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και την ΚΥΑ 20488/2010 πριν τη διάθεση στον Ασωπό ποταμό.
Η Μονάδα Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων θεωρείται κομβικής σημασίας για τη συνολική περιβαλλοντική αποκατάσταση του ποταμού Ασωπού, που για δεκαετίες αποτέλεσε σημείο περιβαλλοντικής επιβάρυνσης λόγω ανεπεξέργαστων βιομηχανικών αποβλήτων. Με την πλήρη λειτουργία της, όλα τα λύματα των εγκατεστημένων επιχειρήσεων θα υποβάλλονται σε επεξεργασία σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενώ τα επεξεργασμένα ύδατα θα διοχετεύονται εκ νέου με τρόπο που διασφαλίζει μηδενική ρύπανση και βιώσιμη επαναχρησιμοποίηση, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αναγέννηση του φυσικού οικοσυστήματος της περιοχής. Η δημοπράτηση προγραμματίζεται μέσα στο 2025, με στόχο η συμβασιοποίηση να γίνει εντός της προθεσμίας του RRF. Παράλληλα, στον ίδιο σχεδιασμό εντάσσεται και η Μονάδα Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ), που θα επεξεργάζεται 620 κυβικά μέτρα την ώρα.
Το τρίτο βήμα αφορά την εξασφάλιση πρόσθετης χρηματοδότησης και την ενδεχόμενη παράταση του προγράμματος RRF, καθώς η διάρκεια του έργου ξεπερνά την υφιστάμενη περίοδο επιλεξιμότητας. Ήδη η ΕΑΔΕΠ ΟΑ έχει απευθύνει αίτημα στα συναρμόδια υπουργεία για την παράταση του προγράμματος «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα» και για τη δυνατότητα υπαγωγής και άλλων έργων υποδομής σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Το συνολικό επενδυτικό σχέδιο του πάρκου ανέρχεται σε 144,1 εκατομμύρια ευρώ (με ΦΠΑ) και περιλαμβάνει οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, αντιπλημμυρική προστασία, ηλεκτρονικές επικοινωνίες και κοινόχρηστους χώρους.
Σύμφωνα με την ΕΑΔΕΠ ΟΑ στα κρίσιμα ζητήματα περιλαμβάνεται η ανάγκη παράτασης του προγράμματος RRF, καθώς το χρονοδιάγραμμα του έργου υπερβαίνει την τρέχουσα περίοδο επιλεξιμότητας, αλλά και η διασφάλιση ομαλής ταμειακής ροής μέσα από την έγκαιρη επιστροφή ΦΠΑ και τη συνέπεια των εγκατεστημένων επιχειρήσεων στις εισφορές σε χρήμα. Παράλληλα, εξετάζεται η υπαγωγή επιμέρους έργων σε νέα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να διατηρηθεί απρόσκοπτη η πρόοδος των υποδομών και να αποφευχθούν καθυστερήσεις στη συμβασιοποίηση.
Το τέταρτο βήμα είναι η προετοιμασία των υπόλοιπων έργων υποδομής, που θα ακολουθήσουν τη ΜΚΑ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 50 χιλιόμετρα νέων οδικών χαράξεων και 21 κυκλικούς κόμβους, 60 χιλιόμετρα αποχέτευσης και αντιπλημμυρικών έργων, 73 χιλιόμετρα εσωτερικού δικτύου ύδρευσης, καθώς και τη ΜΕΝ, τη ΜΚΑ, το δίκτυο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, τον οδοφωτισμό και τους εκτεταμένους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου. Ο προϋπολογισμός της πρώτης φάσης ανέρχεται σε 86,7 εκατ. ευρώ, ενώ η δεύτερη φάση προϋπολογίζεται στα 57,4 εκατ. ευρώ.
Το πέμπτο βήμα επικεντρώνεται στη διεύρυνση της μετοχικής σύνθεσης της ΕΑΔΕΠ ΟΑ, ώστε να συμμετάσχουν περισσότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ήδη στην περιοχή. Σήμερα, βασικός μέτοχος είναι ο όμιλος Βιοχάλκο με 64,5%, η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ με 35% και μικρότεροι μέτοχοι με 0,5%. Η είσοδος νέων βιομηχανιών αναμένεται να ενισχύσει την κεφαλαιακή βάση και να εξασφαλίσει την ενεργό συμμετοχή της παραγωγικής κοινότητας στη χρηματοδότηση του έργου, το οποίο στηρίζεται στην αρχή της συλλογικής συμβολής.
Το έκτο βήμα αφορά την οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος. Σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο, το 79% του κόστους θα καλυφθεί από εισφορές σε χρήμα, ενώ προβλέπεται τραπεζικός δανεισμός 18,9 εκατομμυρίων ευρώ και ίδια κεφάλαια 11,4 εκατομμυρίων. Η κρατική ενίσχυση των 8,7 εκατομμυρίων από το RRF θα μειώσει την ανάγκη δανεισμού, ενώ η ΕΑΔΕΠ ΟΑ προετοιμάζει μηχανισμούς για την ομαλή ροή πληρωμών και την αποφυγή καθυστερήσεων από τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν. Τα συνολικά αναμενόμενα έσοδα του πάρκου σε ορίζοντα 12ετίας ανέρχονται σε 237,5 εκατομμύρια ευρώ — εκ των οποίων 50,75 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από πωλήσεις οικοπέδων, 113,84 εκατ. ευρώ από εισφορές σε χρήμα και 72,91 εκατ. ευρώ από έσοδα διαχείρισης. Η απόδοση των μετόχων (IRR) υπολογίζεται σε 13,1%.
Το έβδομο βήμα θα είναι η σταδιακή έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών, με στόχο τα πρώτα εργοτάξια να εγκατασταθούν το 2026. Η ανάπτυξη θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις: η πρώτη, ύψους 86,7 εκατομμυρίων ευρώ, θα περιλαμβάνει τα βασικά δίκτυα και τη ΜΚΑ, ενώ η δεύτερη, ύψους 57,4 εκατομμυρίων, θα ολοκληρώσει τα έργα και τις διαμορφώσεις. Το συνολικό σχέδιο εκτιμάται ότι θα αποφέρει έσοδα 237,5 εκατομμυρίων ευρώ σε ορίζοντα 12ετίας, μέσω πωλήσεων οικοπέδων, εισφορών σε χρήμα και εσόδων διαχείρισης.
Το όγδοο και τελευταίο βήμα αφορά τη δεύτερη γενιά έργων, που θα δώσουν στο πάρκο χαρακτηριστικά περιφερειακού κόμβου. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η σιδηροδρομική σύνδεση με το εθνικό δίκτυο, η επέκταση των γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και η κατασκευή της περιφερειακής οδού Οινοφύτων, που θα αποσυμφορήσει το οδικό δίκτυο και θα ενισχύσει τη διασύνδεση με τους μεγάλους οδικούς άξονες της χώρας.
Η επόμενη διετία θα κρίνει το μέλλον του εγχειρήματος. Μέχρι το 2026 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η πολεοδομική μελέτη και να έχουν ξεκινήσει οι πρώτες δημοπρατήσεις. Από εκεί και πέρα, η βιομηχανική περιοχή που για δεκαετίες λειτουργούσε χωρίς κανόνες και υποδομές, θα αρχίσει να αποκτά τη μορφή ενός σύγχρονου επιχειρηματικού πάρκου, που φιλοδοξεί να αποτελέσει πρότυπο για την οργάνωση και εξυγίανση όλων των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων της χώρας.
Διαβάστε ακόμη
