Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ανακοίνωσε την Τρίτη ότι ενέκρινε την καταβολή αποζημίωσης ύψους 1,75 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 2,03 δισ. δολάρια) από τη Γερμανία προς την εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας LEAG, στο πλαίσιο της απόφασής της να αποχωρήσει οριστικά από την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα έως το 2038.

Σύμφωνα με το Reuters, η γερμανική κυβέρνηση, ως μέρος της στρατηγικής της για κλιματική ουδετερότητα έως το 2045, είχε συμφωνήσει ήδη από το 2020 να τερματίσει τη λειτουργία όλων των μονάδων ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από καύση άνθρακα μέχρι το 2038. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου, η κυβέρνηση κατέληξε τότε σε συμφωνία με την LEAG για το ύψος της αποζημίωσης, το οποίο όμως τελούσε υπό την προϋπόθεση της τελικής έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

Το 2024, η LEAG παρήγαγε 7 γιγαβάτ ηλεκτρικής ισχύος από λιγνίτη, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου στο 10% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής της Γερμανίας από αυτή την πηγή. Η σταδιακή απόσυρση των μονάδων της και ο σχεδιασμός για αναμόρφωση των ορυχείων ανοικτής εξόρυξης που διαθέτει, έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες για πιθανές κοινωνικές αναταράξεις στην ανατολική περιοχή της Λουσατίας, η οποία εξαρτάται οικονομικά επί δεκαετίες από τη λιγνιτική δραστηριότητα.

Οι αρχικές επιφυλάξεις της Κομισιόν και η τελική έγκριση

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αρχικά εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για την έγκριση της κρατικής αποζημίωσης, υποστηρίζοντας ότι το μέτρο ίσως νοθεύει τον ανταγωνισμό στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Για τον λόγο αυτό, το 2021 άνοιξε επίσημη έρευνα, με στόχο να εξεταστεί αν το ποσό υπερέβαινε το αναγκαίο όριο ή αν θα μπορούσε να δώσει στην LEAG αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι άλλων παραγωγών ενέργειας.

Τελικά, όπως ανέφερε το γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Γερμανία, η έρευνα κατέληξε στο ότι η ενίσχυση είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό δίκαιο περί κρατικών ενισχύσεων. Σε επίσημη δήλωσή του, το γραφείο σημείωσε: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέτασε και ενέκρινε γερμανική επιδότηση ύψους έως 1,75 δισεκατομμυρίων ευρώ υπέρ της Lausitz Energie Kraftwerke AG (LEAG), σύμφωνα με τους κανόνες της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις».

Σύμφωνα με την απόφαση, η οικονομική στήριξη θα καλύψει ένα ευρύ φάσμα δαπανών που απορρέουν από το πρόωρο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. Ανάμεσα σε αυτές περιλαμβάνονται πάγια κόστη που δεν θα μπορούν πλέον να αντισταθμιστούν από τη λειτουργία των εργοστασίων, καθώς και κοινωνικές δαπάνες, όπως η υποστήριξη των εργαζομένων στη μετάβασή τους σε νέες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, η αποζημίωση θα καλύψει μέρος των απώλειας κερδών που θα υποστεί η εταιρεία λόγω του επιταχυνόμενου χρονοδιαγράμματος απολιγνιτοποίησης.

Κρίσιμη η απόφαση για την απολιγνιτοποίηση της Γερμανίας

Η απόφαση θεωρείται κρίσιμη για την ομαλή εφαρμογή του γερμανικού σχεδίου απομάκρυνσης από τον άνθρακα, καθώς η LEAG είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λιγνίτη της χώρας και βασικός εργοδότης σε ολόκληρη τη Λουσατία. Η σταθερή μετάβαση της περιοχής σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο είναι βασική προτεραιότητα τόσο για την τοπική κυβέρνηση όσο και για τις ομοσπονδιακές αρχές.

Παράλληλα, η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνει ένα σαφές μήνυμα για το πώς η Ε.Ε. αντιμετωπίζει την ενεργειακή μετάβαση: μεν στηρίζει τις χώρες-μέλη να εγκαταλείψουν τα ορυκτά καύσιμα, αλλά ταυτόχρονα απαιτεί να τηρούνται αυστηρά οι κανόνες ανταγωνισμού και να αποφεύγονται υπερβολικές κρατικές ενισχύσεις που θα έθεταν σε δυσμενή θέση άλλους παίκτες της αγοράς.

Με την απόφαση αυτή, η Γερμανία κάνει ακόμη ένα βήμα προς τον στόχο της πλήρους απολιγνιτοποίησης μέχρι το 2038, ενώ ταυτόχρονα επιχειρεί να διασφαλίσει μια ομαλή μετάβαση για τις περιοχές και τους εργαζομένους που εξαρτώνται οικονομικά από τον λιγνίτη.

Διαβάστε ακόμη