Δομικά χαρακτηρίζουν ορισμένοι αναλυτές τα προβλήματα της βιομηχανίας αιολικής ενέργειας στη Γερμανία, καθώς, η πίεση για μείωση του κόστους (μαζί με την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού) οδηγούν σε μείωση της ποιότητας των παραγόμενων εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών.
Μάλιστα, η κατάσταση αυτή οδηγεί σε ζημιές δισ. ευρώ, όπως για παράδειγμα στην εταιρεία Siemens Gamesa.
Toυ λόγου το αληθές, σύμφωνα με τον γερμανικό τύπο, ελαττώματα στα πτερύγια του ρότορα στις ανεμογεννήτριες δεν είναι ασυνήθιστα στη βιομηχανία αιολικής ενέργειας.
Ωστόσο, μόνο σε λίγες περιπτώσεις εμφανίζονται τέτοιες ακραίες βλάβες. Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Αιολικής Ενέργειας, έχουν σημειωθεί μόνο 142 περιπτώσεις ζημιών σε σχεδόν 30.000 ανεμογεννήτριες στη Γερμανία από το 2005. Αυτές περιλαμβάνουν πτερύγια ρότορα που έχουν ανατραπεί, καεί ή σπάσει.
Τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο, έχουν γίνει συχνά πρωτοσέλιδο. Μόλις τον Οκτώβριο κατέρρευσαν τμήματα μιας ανεμογεννήτριας ύψους 162 μέτρων που κατασκευάστηκε από την εταιρεία GE στο Alfstedt-Ebersdorf της Κάτω Σαξονίας και παρέλυσε ολόκληρο το αιολικό πάρκο. Το πτερύγιο ενός άλλου στροβίλου είχε ήδη σπάσει στο ίδιο πάρκο. Η αιτία παραμένει επισήμως άγνωστη. Οι ειδικοί θεωρούν ότι τα προβλήματα ποιότητας των πτερυγίων του ρότορα είναι δομικό πρόβλημα.
Επειδή η πίεση του κόστους στον κλάδο είναι εξαιρετικά υψηλή, οι κατασκευαστές στροβίλων, όπως η Siemens Gamesa, η GE, η Vestas και άλλοι, μειώνουν το κόστος όπου μπορούν.
Τα πτερύγια του ρότορα κατασκευάζονται είτε από παρόχους υπηρεσιών όπως η LM Windpower ή η TPI Composites είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, στα εργοστάσια της ίδιας της εταιρείας.
Ωστόσο, η πρόκληση είναι τεράστια και στις δύο περιπτώσεις με τις όλο και μεγαλύτερες, και φθηνότερες ανεμογεννήτριες, λέει ο Γιοχάνες Γκεόργκ Λάιμπ, ανεξάρτητος σύμβουλος στην παραγωγή πτερυγίων ρότορα, σε συνέντευξή του στην Handelsblatt. Οι συντελεστές δομικής ασφάλειας θα έφταναν στα όριά τους.
Το επόμενο πρόβλημα για τη Siemens Gamesa
«Οι πιέσεις χρόνου και κόστους, καθώς και το ανεπαρκώς εκπαιδευμένο προσωπικό έχουν σε ορισμένες περιπτώσεις επιδεινώσει την ποιότητα παραγωγής σε τέτοιο βαθμό ώστε κρίσιμα εξαρτήματα στροβίλων, όπως πτερύγια ρότορα, να καταστρέφονται επανειλημμένα ή να αποτυγχάνουν πολύ πριν από το τέλος της προγραμματισμένης διάρκειας ζωής τους», λέει ο Λάιμπ και οι γνώστες του κλάδου επιβεβαιώνουν αυτή την εκτίμηση.
Στη Siemens Gamesa, τα προβλήματα ποιότητας είχαν οδηγήσει ακόμη και σε απώλειες δισεκατομμυρίων. Κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος 2022 – 23, η ζημία ανήλθε σε 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η εταιρεία αιολικής ενέργειας είχε φέρει μια προβληματική τουρμπίνα στην αγορά πολύ νωρίς λόγω ανταγωνιστικής πίεσης. Τώρα η θυγατρική της Siemens Energy αντιμετωπίζει το επόμενο πρόβλημα με τη σπασμένη ανεμογεννήτρια.
«Όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, ξεκινήσαμε το πρωτόκολλο ασφαλείας και σταματήσαμε τις ανεμογεννήτριες στο αιολικό πάρκο- κανείς δεν έπαθε τίποτα», δήλωσε εκπρόσωπος της Siemens Energy. «Πρέπει τώρα να πάρουμε το χρόνο μας για να διερευνήσουμε την αιτία και είμαστε σε επαφή με τον πελάτη για να το πράξουμε».
Η εταιρεία δεν θέλησε να σχολιάσει τις λεπτομέρειες του εργοστασίου και τις πιθανές συνέπειες.
Η παραγωγή ενός πτερυγίου στροφείου είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, λέει ένας ειδικός του κλάδου. Ενώ τα εξαρτήματα είχαν αρχικά μήκος 20 μέτρα, τα πτερύγια του ρότορα για τις χερσαίες ανεμογεννήτριες έχουν πλέον μήκος άνω των 100 μέτρων.
«Στο παρελθόν, οι προσομοιώσεις δεν ήταν τόσο καλές, οπότε τα πτερύγια του ρότορα γίνονταν λίγο πιο παχιά. Τώρα, οι κίνδυνοι και τα αποθέματα είναι τόσο μαζικά, ώστε κινούμαστε όλο και περισσότερο εντός των υλικών ορίων», αναφέρει η ίδια πηγή.
Αυτό σημαίνει ότι, ενώ στο παρελθόν μια ρωγμή μπορούσε να επισκευαστεί, τώρα ακόμη και το μικρότερο πρόβλημα μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση ολόκληρου του πτερυγίου του ρότορα. Είτε πρόκειται για την πρόσφυση των συγκολλητικών ουσιών, είτε για την αντοχή σε εφελκυσμό των ινών άνθρακα ή γυαλιού, είτε για το όριο αντοχής των βιδωτών συνδέσεων, «όλα γίνονται πιο σφιχτά», λέει ο ειδικός.
Η ποιότητα κοστίζει σημαντικά
Η παραγωγή ενός μόνο πτερυγίου ρότορα για μια ανεμογεννήτρια κοστίζει αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του κλάδου. Αν δεν παραδοθεί, η απώλεια είναι μεγάλη.
Η ζημία μπορεί γρήγορα να ανέλθει σε εκατομμύρια, ιδίως επειδή το χρονοδιάγραμμα ολόκληρου του αιολικού πάρκου μπορεί να καθυστερήσει εξαιτίας των υπερχρησιμοποιημένων εγκαταστάσεων πτερυγίων ρότορα.
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι όταν υπάρχει αμφιβολία, συχνά αποφασίζεται να τεθεί σε λειτουργία το πτερύγιο του στροφείου ούτως ή άλλως. «Όλοι θέλουν φθηνό και όλοι θέλουν ποιότητα, αλλά αν κανείς δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει σημαντικά περισσότερα για την ποιότητα, τότε θα μείνουμε στο φτηνό και την κακή ποιότητα», λέει ο εμπειρογνώμονας Λάιμπ.
Από καθαρά στατιστική άποψη, ωστόσο, περιστατικά όπως αυτό στη Νορβηγία συμβαίνουν τόσο σπάνια, ώστε τόσο οι κατασκευαστές όσο και οι φορείς εκμετάλλευσης να αποδέχονται τα προβλήματα. Μόλις το 0,5% των σχεδόν 30. 000 χερσαίων ανεμογεννητριών στη Γερμανία έχουν καεί, σπάσει ή πέσει τα τελευταία 20 χρόνια.
