Η πυρηνική σύντηξη θεωρείται εδώ και δεκαετίες το «ιερό δισκοπότηρο» της ενέργειας: μια διαδικασία που θα μπορούσε να προσφέρει απεριόριστη και καθαρή ηλεκτροπαραγωγή. Ωστόσο, η τεχνική πολυπλοκότητα και τα κολοσσιαία κόστη έχουν κάνει το όνειρο άπιαστο. Μια αμερικανική νεοφυής εταιρεία επιχειρεί τώρα να ανατρέψει τα δεδομένα, αναβιώνοντας μια ιδέα που διατυπώθηκε πριν από 60 χρόνια.
Όπως αναφέρει ο Economist, ο εφευρέτης της τηλεόρασης Philo Farnsworth, είχε παρουσιάσει το 1964 τον πρώτο «fusor», έναν μικρό αντιδραστήρα σύντηξης, ικανό να επιτυγχάνει τη διαδικασία αλλά αδύναμο να παράγει ηλεκτρισμό. Ο σχεδιασμός βασιζόταν σε δύο σφαιρικά μεταλλικά πλέγματα μέσα σε θάλαμο κενού, όπου οι θετικά φορτισμένοι πυρήνες υδρογόνου συγκρούονταν υπό υψηλή τάση. Αν και το εγχείρημα δεν απέδωσε ενεργειακά, ενέπνευσε γενιές ερασιτεχνών και επιστημόνων. Σήμερα, οι Brian Riordan και Robin Langtry, πρώην στελέχη της Blue Origin του Jeff Bezos, επιχειρούν να δώσουν πρακτική διάσταση στο όραμα. Το 2021 ίδρυσαν την Avalanche Energy στο Σιάτλ με στόχο τη δημιουργία, έως το 2029, ενός αντιδραστήρα που θα χωρά σε βαρέλι και θα μπορεί να παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Η καινοτομία τους, το Orbitron, διαφοροποιείται από τον σχεδιασμό του Farnsworth με κυλινδρικό θάλαμο και προσθήκη μαγνητικού πεδίου. Η κάθοδος είναι ράβδος στο κέντρο, γύρω από την οποία οι πυρήνες δευτερίου κινούνται σε σπειροειδείς τροχιές, αποφεύγοντας τις καταστροφικές συγκρούσεις με τα ηλεκτρόνια. Ταυτόχρονα, τα ηλεκτρόνια περιορίζονται επίσης, επιτρέποντας την ισορροπία φορτίων και μεγαλύτερη συγκέντρωση πυρήνων. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες σύντηξης και την παραμονή της διαδικασίας.
Οι πρώτες δοκιμές έδειξαν παραγωγή νετρονίων, ένδειξη ότι η πυρηνική σύντηξη επιτυγχάνεται. Για εμπορική αξιοποίηση όμως, θα απαιτηθεί μείγμα δευτερίου-τριτίου, που πολλαπλασιάζει την απόδοση αλλά φέρνει νέες προκλήσεις: το τρίτιο είναι ραδιενεργό, σπάνιο και πρέπει να παραχθεί σε πυρηνικούς αντιδραστήρες. Αντίθετα, το δευτέριο είναι άφθονο και μπορεί να εξαχθεί από «βαρύ νερό».
Το επόμενο βήμα είναι η μετατροπή της θερμότητας σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω ατμοστρόβιλων και μικρών γεννητριών. Αν και κάθε μονάδα Orbitron εκτιμάται ότι θα αποδίδει μόλις 15 kW, μια συστοιχία πολλών θα μπορεί να ξεπεράσει το 1 MW και να χωρέσει σε ένα κοντέινερ. Εφαρμογές υπάρχουν πολλές: αυτόνομα πλοία, απομονωμένες βάσεις στην Αρκτική, στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή ακόμη και διαστημικές αποστολές, όπου η σύντηξη θα ξεπεράσει κατά πολύ τις σημερινές «πυρηνικές μπαταρίες». Η πυρηνική σύντηξη μπορεί να μην αλλάξει άμεσα την παραγωγή ενέργειας στη Γη. Αλλά αν η Avalanche Energy πετύχει, ίσως βρει την πρώτη της μεγάλη αποστολή… στον Άρη.
Διαβάστε ακόμη
