Τη σχέση μεταξύ ενέργειας και ασφάλειας αναμένεται να αναδείξουν οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ, οι οποίοι συνεδριάζουν σήμερα στις Βρυξέλλες. Μετά τη συζήτηση την οποία αναμένεται να έχουν αναφορικά με τη δέσμη μέτρων για τα ευρωπαϊκά δίκτυα, η οποία παρουσιάστηκε από την Κομισιόν στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί θα ανταλλάξουν επίσης απόψεις για τη σχέση μεταξύ ενέργειας και ασφάλειας με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.
Και όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στην επίσημη ατζέντα του συνεδρίου, θα ασχοληθούν με την ευπάθεια των ενεργειακών υποδομών και τον καλύτερο τρόπο ενίσχυσης της αλληλεπίδρασης μεταξύ της ενεργειακής πολιτικής και της ασφάλειας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Στο ίδιο μήκος κύματος, αναμένεται να κινηθεί και το γεύμα που θα ακολουθήσει, κατά τη διάρκεια του οποίου θα συζητήσουν με τον εκτελεστικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ), Φατίχ Μπιρόλ.
Αφύπνιση
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο Montel διπλωματική πηγή της ΕΕ, οι υπουργοί είναι πλέον «αφυπνισμένοι για την απειλή» που αντιμετώπιζαν οι ενεργειακές υποδομές και οι υποδομές δεδομένων, οι οποίες γίνονταν ολοένα και περισσότερο στόχος τόσο φυσικών επιθέσεων όσο και κυβερνοεπιθέσεων.
Η κατ’ ιδίαν συζήτηση στις Βρυξέλλες αναμένεται να καλύψει τον τρόπο ενίσχυσης του συντονισμού μεταξύ της ενεργειακής πολιτικής και της ασφάλειας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Οι υπουργοί θα διερευνήσουν επίσης τρόπους βελτίωσης της πρακτικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής επίγνωσης της κατάστασης σχετικά με τις απειλές.
Η ελληνική θέση
Στο πλαίσιο του Συμβουλίου, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παπασταύρου, πρόκειται να ενημερώσει τους ομολόγους του για τις ενεργειακές συμφωνίες που υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια του P-TEC που φιλοξένησε η Ελλάδα τον Νοέμβριο, για τις συμφωνίες με την Ουκρανία, αλλά και τις έρευνες στον τομέα υδρογονανθράκων, τονίζοντας τον ενισχυμένο ρόλο της χώρας μας ως κεντρικής πύλης εισόδου μη-ρωσικού αερίου για την στήριξη της ενεργειακής ασφάλειας των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης, μέσω του Κάθετου Διαδρόμου.
Η έκκληση από τη Eurelectric
Μάλιστα, το λόμπι ενέργειας της ΕΕ, Eurelectric, κάλεσε τους υπουργούς να επικεντρωθούν στην προετοιμασία για επιθέσεις, υπογραμμίζοντας ότι αυτό θα πρέπει να αποτελεί ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας στη συζήτησή τους.
H Eurelectric υπογραμμίζει ότι το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης έχει γίνει η δεύτερη γραμμή άμυνας για την κοινωνία των πολιτών, ακριβώς πίσω από τις στρατιωτικές δυνατότητες. Οι κρίσεις των τελευταίων ετών – από την εργαλειοποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία έως τις κυβερνοεπιθέσεις και τη δολιοφθορά υποδομών – έχουν αποκαλύψει μια σκληρή αλήθεια: εάν τα ενεργειακά συστήματα αποτύχουν, όλα τα άλλα ακολουθούν.
Ενόψει της συζήτησης για την ασφάλεια στο Συμβούλιο Ενέργειας στις 15 Δεκεμβρίου, η Eurelectric απέστειλε επιστολή στους Υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ ζητώντας τη λήψη αποφασιστικών μέτρων για:
- Εκσυγχρονισμό της άμυνας, ενίσχυση της ετοιμότητας και επιτάχυνση της μετάβασης σε καθαρά, ανθεκτικά ενεργειακά συστήματα.
- Προτεραιότητα στην ετοιμότητα: σχεδιασμός για φυσικές και κυβερνοεπιθέσεις, διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων αντιμετώπισης κρίσεων και διασφάλιση δυνατοτήτων ταχείας επισκευής και αποκατάστασης σε ολόκληρο το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ να διαθέσει έως και 1,5% του ΑΕΠ σε επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία για τη χρηματοδότηση αυτού του έργου, όπως τονίζεται σε πρόσφατη έκθεση της Eurelectric.
- Βελτιστοποίηση της ανοιχτής στρατηγικής αυτονομίας: έχουμε πάρει το μάθημα με την υπερβολική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Ευρώπη πρέπει να δημιουργήσει μια ισορροπημένη και ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού που να υποστηρίζει μια γρήγορη, οικονομικά προσιτή και ασφαλή μετάβαση σε καθαρή ενέργεια.
- Διασφάλιση της ασφαλούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας: καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζεται για την αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, η Eurelectric ζητά ολιστικό σχεδιασμό συστημάτων, ταχύτερες άδειες και επενδύσεις για νέες ασφαλείς υποδομές, καθώς και πραγματικά κίνητρα της αγοράς για ευελιξία – όλα απαραίτητα για να διατηρηθούν τα φώτα αναμμένα σε οποιοδήποτε σενάριο.
Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη το 2025, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να διαθέσουν το 1,5% του ΑΕΠ σε επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα. Για τις χώρες της ΕΕ που είναι ευθυγραμμισμένες με την ΕΕ, αυτό αντιπροσωπεύει περίπου 250 δισεκατομμύρια ευρώ με βάση τα στοιχεία του ΑΕΠ του 2024. Η Eurelectric τονίζει ότι η διοχέτευση μέρους αυτής της χρηματοδότησης προς την ενεργειακή ασφάλεια θα μπορούσε να μεταμορφώσει την ανθεκτικότητα της Ευρώπης.
Η ηλεκτρική ενέργεια είναι ένα αγαθό ασφαλείας
Η Eurelectric τονίζει ότι η καθαρή ηλεκτρική ενέργεια δεν αποτελεί μόνο μια λύση για το κλίμα – είναι μια επιτακτική ανάγκη για την ασφάλεια. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο εξηλεκτρισμός και τα σύγχρονα δίκτυα μειώνουν την έκθεση σε εξωτερικούς κραδασμούς, ενισχύουν την αντιμετώπιση κρίσεων και ενισχύουν τη γεωπολιτική αυτονομία της Ευρώπης.
Οι κινήσεις της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για την ενημέρωση των κανόνων ασφάλειας της ΕΕ για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, ενώ αναμένονται επίσημες νομοθετικές προτάσεις το επόμενο έτος.
Οι βασικοί τομείς που εξετάζονται περιλαμβάνουν νέα πρότυπα για την αποθήκευση, τον εφοδιασμό και τις υποδομές, καθώς και ενημερωμένους κανόνες για τις αξιολογήσεις κινδύνου, τη διαφοροποίηση των εφοδιασμών, τη διαχείριση κρίσεων και τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ αλληλοϋποστηρίζονται κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ περιλαμβάνει τον κανονισμό για την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, ο οποίος συμφωνήθηκε για πρώτη φορά το 2010 και ενημερώθηκε το 2017, και τον κανονισμό για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας που συμφωνήθηκε το 2019.
Διαβάστε ακόμη
