Για λανθασμένες αποφάσεις και σοβαρές καθυστερήσεις στην απορρόφηση κονδυλίων που αφορούν στη διαχείριση απορριμμάτων κατηγορεί τον Μανώλη Γραφάκο ο Παναγιώτης Σημανδηράκης. Ο δήμαρχος Χανίων, με την ιδιότητα του προέδρου του Δικτύου ΦοΔΣΑ, επιρρίπτει ευθύνες στον γενικό γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων για τον τρόπο που γίνεται η διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα.
Στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη από 6 έως τις 8 Νοεμβρίου 2025, ο κ. Σημανδηράκης ανέφερε ότι από το ευρωπαϊκό κονδύλι (σ.σ. νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027) ύψους 800 εκατ. ευρώ, που προβλεπόταν για τη διαχείριση απορριμμάτων δεν έχει απορροφηθεί «ούτε ευρώ». Παράλληλα, εξαπέλυσε αιχμές για το σχέδιο δημιουργίας μονάδων καύσης απορριμμάτων, ένα θέμα που όπως έχει γράψει επανειλημμένα το energygame.gr, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες.
«Γιατί αξιολογείται το Υπουργείο και ο Γενικός Γραμματέας; Δεν αξιολογείται επί συγκεκριμένου χρηματοδοτικού εργαλείου και της δυνατότητας απορρόφησης και επί συγκεκριμένου σχεδιασμού που θα καλύψει και θα απορροφήσει αυτό το ποσό; Δεν αξιολογείται ο κύριος Γραφάκος για τα 800 εκατ. της προγραμματικής περιόδου που ήταν χρήματα για να μετασχηματίσουμε τη διαχείριση απορριμμάτων για να ξεφύγουμε από την τελευταία θέση της Ευρώπης; Γι’ αυτό αξιολογείται» τόνισε στην τοποθέτησή του ο κ. Σημανδηράκης.
Και πρόσθεσε: «Πόσα χρήματα από το πρόγραμμα αυτό έχουν απορροφηθεί, δύο χρόνια πριν από τη λήξη του προγράμματος; Μηδέν. Ήδη, έχουν μεταφερθεί 95 εκατ. από τον άξονα αυτό στα ύδατα και επειδή φαίνεται ότι δεν θα υπάρξει απορρόφηση, ακούγεται ότι θα μεταφερθούν άλλα 200 από τα απορρίμματα». «Στο κομμάτι του σχεδιασμού τι έχει γίνει; Ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης, επικαιροποιημένοι περιφερειακοί σχεδιασμοί και το εθνικό σχέδιο. Ακόμα περιμένουμε την έγκριση των ολιστικών σχεδίων, που στη συνέχεια θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς, για να μπορέσουμε να εκπονήσουμε οι ΦΟΔΣΑ τις μελέτες για τις υποδομές, ώστε να ανοίξει η πρόσκληση, να υποβάλλουμε τις μελέτες και στη συνέχεια να συμβασιοποιήσουμε και να εκτελέσουμε τα δύο τύπων έργα: είτε τη κατασκευή νέων μονάδων ανάκτησης και ανακύκλωσης είτε να μετατρέψουμε τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων σε μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης» συνέχισε.
Τα ερωτήματα Σημανδηράκη για Γραφάκο με φόντο τα απορρίμματα
«Πόσα χρόνια χρειάζεται ένας ΦΟΔΣΑ για να ωριμάσει τη μελέτη και στη συνέχεια να εκσυγχρονίσει ή να κατασκευάσει εργοστάσιο ανακύκλωσης; Σίγουρα χρειάζεται τουλάχιστον δύο χρόνια (αν και γνωρίζουμε ότι σίγουρα χρειάζονται 3 και 3 έτη). Είμαστε απολύτως εκτός χρονοδιαγράμματος των έργων αυτών. Και για αυτό πρέπει να αναζητήσουμε πολιτική ευθύνη. Ποιος νομιμοποιείται, αγαπητέ γενικέ, να μας κουνάει το δάχτυλο όταν μιλάμε γι’ αυτά, να μας κουνάει το δάχτυλο ότι κάνουμε πολιτική; Ποιος στην περιοχή του έχει δει κάτι το καινούριο που να προωθεί την ανακύκλωση; Κανείς. Κι ας προέβλεπε ο εθνικός σχεδιασμός» αναρωτήθηκε ο κ. Σημανδηράκης. Και σημείωσε: «Εμείς σας αξιολογούμε για το πώς και γιατί δεν απορροφήσατε τους πόρους από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον-Κλιματική Αλλαγή και το ερώτημα για τους πόρους του τέλους ταφής».
«Αυτοί οι πόροι θα αύξαναν την ανακύκλωση και θα μείωναν την ταφή, αλλά δεν έχει γίνει σχεδιασμός. Και ανακοινώνει τώρα το υπουργείο ότι διαβουλεύτηκε με την αγορά για μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης (σ.σ. καύση) παρακάμπτοντας την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι ΦΟΔΣΑ θα δίνουν το (δευτερογενές απόρριμμα) καύσιμο στις ιδιωτικές μονάδες, αυτές θα πουλάνε το ρεύμα σε τιμές αγοράς, αλλά οι δήμοι θα πληρώνουν γι’ αυτό από πάνω» είπε ακόμη.
Και κατέληξε, απευθυνόμενος στον κ. Γραφάκο: «Είμαστε κριτικά απέναντι σε αυτά που δεν έγιναν και έχουν εκτροχιάσει εντελώς τη διαχείριση απορριμμάτων. Αυτό αποτυπώνεται στο γεγονός ότι (με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, που βέβαια ο κύριος Γραφάκος θα τα αμφισβητήσει, όπως κάνει συνέχεια), από το 21% της ανακύκλωσης το 2019, πέσαμε μετά από 5 χρόνια (το 2024) στο 19%. Εμείς είμαστε εδώ και ως Δίκτυο ΦΟΔΣΑ για να επιχειρηματολογήσουμε με στοιχεία και αριθμούς, προσπαθώντας να πείσουμε ότι ακολουθείται ένας λάθος δρόμος στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, το οποίο θα έχει πρωτίστως περιβαλλοντικό, δευτερευόντως οικονομικό, αλλά και εν τέλει πολιτικό κόστος σε όλους μας».
Η απάντηση του Μανώλη Γραφάκου
Ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μανώλης Γραφάκος σε επικοινωνία που είχε με το energygame.gr τόνισε πως απάντησε και στο πλαίσιο της ΚΕΔΕ ότι ο ίδιος ουδέποτε αμφισβήτησε τη συνεργασία με τους ΦΟΔΣΑ, αλλά οφείλει να επισημαίνει τις πραγματικές ευθύνες και τις καθυστερήσεις όπου υπάρχουν. Τόνισε ακόμη ότι η κυβέρνηση έχει διασφαλίσει τη συνέχιση και χρηματοδότηση όλων των έργων διαχείρισης αποβλήτων μέσα από το νέο ΕΣΠΑ 2021–2027, με πλήρη κάλυψη των απαιτούμενων πόρων έως το 2030, ενώ, όπως είπε, «η κριτική δεν μπορεί να αγνοεί τα αποτελέσματα».
Αναφερόμενος στα στοιχεία, υπογράμμισε ότι οι εκταμιεύσεις του προηγούμενου ΕΣΠΑ αυξήθηκαν από 62 εκατ. ευρώ το 2019 σε περίπου 500 εκατ. ευρώ στο τέλος του προγράμματος, αποδεικνύοντας, όπως είπε, τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί. Για το νέο πρόγραμμα, σημείωσε ότι όλα τα έργα έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, ενώ η κατασκευή νέων υποδομών και η αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων προχωρά με ταχύτερους ρυθμούς από κάθε προηγούμενη περίοδο. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι το 2019 λειτουργούσαν μόλις 3 μονάδες και 5 βρίσκονταν υπό κατασκευή, ενώ σήμερα λειτουργούν 13 και άλλες 26 είναι σε εξέλιξη.
Όσον αφορά στην κριτική για το άρθρο 55, ο Γραφάκος εξήγησε ότι η εφαρμογή του έγινε στοχευμένα και με αποτέλεσμα, ώστε να προχωρήσουν έργα που διαφορετικά θα είχαν «κολλήσει» σε γραφειοκρατικά εμπόδια, διευκρινίζοντας ότι δεν αφαιρείται καμία αρμοδιότητα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά αντίθετα επιταχύνονται οι διαδικασίες προς όφελος όλων.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι οι 39 από τους 41 ορεινούς και οι 29 από τους 47 νησιωτικούς δήμους έχουν ήδη εγκρίνει τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και ανακυκλώσιμων, γεγονός που -όπως είπε- δείχνει έμπρακτη δέσμευση της αυτοδιοίκησης στη νέα πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων.
Κλείνοντας, υπενθύμισε ότι και στο περσινό συνέδριο της ΚΕΔΕ είχαν διατυπωθεί αντίστοιχες ανησυχίες, οι οποίες, όπως είπε, «δεν επιβεβαιώθηκαν στην πράξη», και πρόσθεσε με αιχμή προς τον Δήμαρχο Χανίων πως «η πολιτική νομιμοποίηση δεν είναι αυτονόητη, όταν αρκετοί ΦΟΔΣΑ ζητούν θεσμικά τη σύσταση Ένωσης ΦΟΔΣΑ Ελλάδας» -παρουσιάζοντας μάλιστα τη σχετική επιστολή που είχαν αποστείλει οκτώ από τους δεκατέσσερις προέδρους ΦΟΔΣΑ προς το ΥΠΕΝ τον Μάιο του 2025.
Διαβάστε ακόμη
