Η Κομισιόν, με έγγραφό της (Communication), ενέκρινε χθες το λεγόμενο «Σχέδιο Επενδύσεων στις Βιώσιμες Μεταφορές» (Sustainable Transport Investment Plan – STIP), ένα κομβικό οδικό χάρτη που αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης στους τομείς των αερομεταφορών και των θαλάσσιων μεταφορών. Το STIP αποτελεί βασικό πυλώνα της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (EU Competitiveness Compass) και της πρωτοβουλίας Clean Industrial Deal, προσφέροντας για πρώτη φορά μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για την ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμα και χαμηλών εκπομπών άνθρακα καύσιμα.

Το επενδυτικό αυτό σχέδιο ανταποκρίνεται στην επείγουσα ανάγκη κινητοποίησης επενδύσεων και στην αύξηση της παραγωγής βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων. Για να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί στους κανονισμούς ReFuelEU Aviation και FuelEU Maritime, η ΕΕ θα χρειαστεί μέχρι το 2035 περίπου 20 εκατομμύρια τόνους βιώσιμων καυσίμων – εκ των οποίων 13,2 εκατ. τόνοι βιοκαυσίμων και 6,8 εκατ. τόνοι συνθετικών (e-fuels). Η παραγωγή αυτών των ποσοτήτων απαιτεί επενδύσεις της τάξης των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2035.

Η ενίσχυση της παραγωγής βιώσιμων καυσίμων ευρωπαϊκής προέλευσης θα επιτρέψει στην Ευρώπη να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να ηγηθεί της βιομηχανικής μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η Ευρώπη κατέχει ήδη ηγετική θέση διεθνώς, διαθέτοντας την τεχνογνωσία και τη βιομηχανική υποδομή που απαιτούνται για τη μετάβαση.

Κύριες δράσεις για την ενίσχυση των επενδύσεων στις βιώσιμες μεταφορές

Η ρυθμιστική σταθερότητα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την προσέλκυση κεφαλαίων. Με το STIP, η Κομισιόν στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τους επενδυτές ότι οι στόχοι της παραμένουν σταθεροί και ότι η ΕΕ θα στηρίξει τον τομέα των βιώσιμων μεταφορών καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάβασης.

Στο πλαίσιο του σχεδίου, τα ευρωπαϊκά μέτρα αναμένεται να κινητοποιήσουν τουλάχιστον 2,9 δισ. ευρώ έως το 2027. Ειδικότερα:

  • Το πρόγραμμα InvestEU θα ενεργοποιήσει τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ για βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα έως το 2027.

  • Η Κομισιόν θα προτείνει 300 εκατ. ευρώ έως το τέλος του έτους για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου για βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας (SAF) και ναυτιλίας (SMF) μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου.

  • Θα χρηματοδοτηθούν έργα έρευνας και καινοτομίας με 133 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα Horizon Europe.

  • Από το Ταμείο Καινοτομίας, θα διατεθούν 153 εκατ. ευρώ για συνθετικά καύσιμα αεροπορίας και 293 εκατ. ευρώ για καύσιμα ναυτιλίας.

  • Επιπλέον, έως το τέλος του έτους θα ξεκινήσει η πιλοτική πρωτοβουλία eSAF Early Movers Coalition, με τη συμμετοχή κρατών-μελών, η οποία θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ για έργα συνθετικών αεροπορικών καυσίμων.

Μεσοπρόθεσμοι στόχοι και διεθνής διάσταση

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η Κομισιόν σχεδιάζει τη δημιουργία ενός μηχανισμού διασύνδεσης παραγωγών και αγοραστών καυσίμων, που θα παρέχει σταθερότητα εσόδων και θα μειώνει τους κινδύνους των επενδύσεων. Παράλληλα, το σχέδιο στοχεύει στη μείωση της γραφειοκρατίας για αεροπορικές εταιρείες και ναυτιλιακούς φορείς, ώστε να απελευθερωθούν πόροι για ανάπτυξη και καινοτομία.

Το STIP θα ενισχύσει επίσης τις διεθνείς συνεργασίες, προωθώντας την παγκόσμια παραγωγή βιώσιμων καυσίμων και διασφαλίζοντας δίκαιους όρους ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, προστατεύοντας παράλληλα τις επενδύσεις της ΕΕ στο εξωτερικό.

Οι δηλώσεις του Επιτρόπου Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολου Τζιτζικώστα

Ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, δήλωσε: «Το Σχέδιο Επενδύσεων για τις Βιώσιμες Μεταφορές είναι ένα αποφασιστικό βήμα προς ένα βιώσιμο μέλλον. Δεν αφορά μόνο τη μείωση των εκπομπών, αλλά τη δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής και ανθεκτικής Ευρώπης που θα ηγείται στις βιώσιμες μεταφορές. Η επιτυχία θα εξαρτηθεί από τη στενή συνεργασία μεταξύ κρατών-μελών, βιομηχανίας, επενδυτών και κοινωνίας των πολιτών, ώστε να μετατρέψουμε αυτή την πρόκληση σε στρατηγική ευκαιρία για την Ευρώπη.»

Πλαίσιο και στρατηγική δομή

Το STIP βασίζεται σε τρεις κεντρικούς πυλώνες:

  1. Στρατηγικό πλαίσιο: εντοπισμός των κρίσιμων αναγκών και των επενδυτικών ελλείψεων.

  2. Χρηματοδοτική δράση: ανάπτυξη βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων εργαλείων για την απελευθέρωση επενδύσεων και τη δημιουργία μιας αγοράς βιώσιμων καυσίμων στην Ευρώπη.

  3. Εξωτερική διάσταση: ενίσχυση της παγκόσμιας παραγωγής και διασφάλιση ίσων όρων πρόσβασης για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Το Σχέδιο Επενδύσεων για τις Βιώσιμες Μεταφορές αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της εντολής που έχει λάβει ο Επίτροπος Απόστολος Τζιτζικώστας. Τον Ιούλιο, ο Επίτροπος πραγματοποίησε διάλογο υλοποίησης με εκπροσώπους των τομέων αερομεταφορών, ναυτιλίας και παραγωγής καυσίμων, προκειμένου να εντοπιστούν οι ανάγκες και οι προσδοκίες τους για την ταχεία αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμων και χαμηλών εκπομπών καυσίμων στην Ευρώπη.

Διαβάστε ακόμη