Στη γραμμή «φιλοδοξία μεν, ρεαλισμός δε» αναφορικά με την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040 (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990) αναμένεται να κινηθεί η Ελλάδα κατά τη σημερινή, έκτακτη σύνοδο των Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ. Βασικό αντικείμενο της Συνόδου είναι η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των «27» για την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κλιματικού Νόμου -που προβλέπει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050- και τη θέσπιση του ενδιάμεσου στόχου για το 2040.

Η χώρα θα μας θα εκπροσωπηθεί από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου και τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρο Βαρελίδη. Η έκτακτη σύνοδος έρχεται σε συνέχεια της Συνόδου Κορυφής στις 23 Οκτωβρίου όπου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε το στίγμα των ελληνικών θέσεων για πράσινη μετάβαση με μέριμνα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων σε κρίσιμους κλάδους για την εγχώρια οικονομία όπως η ναυτιλία και η ενεργοβόρος βιομηχανία και με προσιτές τιμές ενέργειας.

Η διαπραγμάτευση είναι κρίσιμης σημασίας, στο μέτρο που η έκβασή της θα επηρεάσει την χάραξη των ενεργειακών και κλιματικών πολιτικών τα επόμενα χρόνια, το πού θα κατευθυνθούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ και το περιβάλλον στο οποίο θα κληθούν να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις σε όλη την γκάμα της οικονομίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κ.κ. Παπασταύρου θα εξειδικεύσει τις θέσεις που διατύπωσε ο κ. Μητσοτάκης κατά τη Σύνοδο Κορυφής, όπου δήλωσε ότι «Θέλουμε να είμαστε φιλόδοξοι ως προς την ενεργειακή μετάβαση, αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, να μην υπονομεύσουμε την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και σίγουρα να μην προκαλέσουμε κοινωνικές αναταράξεις επιβάλλοντας  δυσβάσταχτο κόστος στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις μας. Πρέπει να είμαστε ευέλικτοι και να μην προτάξουμε τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας  με απόλυτο τρόπο και πέρα και πάνω τους στόχους της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής».

Ενισχυμένη ευελιξία και προσοχή στα κόστη της μετάβασης ζητά η Ελλάδα

Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική πλευρά αναμένεται να υπογραμμίσει την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε χώρας και να υπάρχει η μέγιστη δυνατή ευελιξία εντός και μεταξύ τομέων και μέσων, ώστε να υποστηριχθεί η επίτευξη των στόχων με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα επιτεύγματα των Κρατών Μελών σε έναν τομέα μπορούν να εξισορροπήσουν κενά σε άλλους τομείς.

Αποφυγή επιβαρύνσεων και στήριξη κρίσιμων κλάδων της οικονομίας

«Είναι ολοένα και πιο προφανές ότι τα τελευταία βήματα για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας θα είναι πολύ ακριβά. Πρέπει να προχωρήσουμε με προσοχή, να διατηρήσουμε ευελιξία και να βεβαιωθούμε ότι τα νούμερα συμφωνούν», έγραψε ο κ. Μητσοτάκης σε πρόσφατο άρθρο του στους Financial Times αναλύοντας τους «πέντε χρυσούς κανόνες της πράσινης μετάβασης» και σε αυτό το μήκος κύματος αναμένεται να κινηθεί και ο κ. Παπασταύρου, τονίζοντας την ανάγκη να αποφευχθούν υπέρμετρες επιβαρύνσεις στους τελικούς καταναλωτές και ιδίως τους πλέον ευάλωτους.

Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα στέλνει μήνυμα στήριξης κρίσιμων κλάδων για την οικονομίας της όπως η ναυτιλία, κάτι που κατέστη σαφές και από τη στάση που τήρησε κατά την προηγούμενη Σύνοδο των Υπουργών Περιβάλλοντος στις 21 Οκτωβρίου όταν εξέφρασε ενστάσεις για διατύπωση στο κείμενο συμπερασμάτων που καλωσόριζε το Πλαίσιο Μηδενικό Εκπομπών Άνθρακα (Net Zero Framework) στον Παγκόσμιο Οργανισμό Ναυτιλίας, παρότι εκεί αποφασίστηκε η αναβολή του για ένα έτος. Όπως δήλωσε και ο πρωθυπουργός «Για τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, όπως  η ναυτιλία ή οι αερομεταφορές, δεν υπάρχει προφανής λύση για το πώς να «πρασινίσουν». Άρα, δεν έχει μεγάλο νόημα αυτή τη στιγμή να επιβάλουμε ένα μεγάλο πρόσθετο κόστος σε αυτούς τους τομείς, με την καλή ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί μία τεχνολογική λύση που θα οδηγήσει στη μείωση των εκπομπών».

Η μάχη στην Ευρώπη για το πώς θα φτάσουμε στο 90%

Σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις του οδικού χάρτη για την επίτευξη του στόχου του 90% αποτελούν αντικείμενο ζωηρού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ, καθώς σειρά χωρών μεταξύ των οποίων η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Τσεχία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία θεωρούν ότι είναι υπερβολικά φιλόδοξος και δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί. Στον αντίποδα, άλλα κράτη-μέλη και δη το «γερμανικό μπλοκ» (Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Φινλανδία) αλλά και η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν ταχθεί υπέρ του στόχου μείωσης.

Στην προσπάθειά της να συγκεράσει τις διαφορετικές θέσεις, η Δανία που έχει την προεδρία της ΕΕ κυκλοφόρησε νέο κείμενο με βελτιώσεις, επιχειρώντας να βρει το σημείο ισορροπίας μεταξύ του φιλόδοξου κλιματικού στόχου για το 2040  και την παροχή επαρκούς ευελιξίας στις χώρες-μέλη για να τον επιτύχουν με βιώσιμο τρόπο.

Τι προβλέπει το συμβιβαστικό κείμενο της δανέζικης προεδρίας της ΕΕ

Στο πλαίσιο αυτό, έχει ενσωματωθεί πρόβλεψη για την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές εθνικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες και οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μέτρων, ιδιαίτερα όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητα. Έχει επίσης ληφθεί υπόψη το κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, με ενσωμάτωση αναφορών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Το πλέον επικαιροποιημένο συμβιβαστικό κείμενο της προεδρίας σημειώνει επίσης την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις επιπτώσεις της μετάβασης στις τιμές ενέργειας, ένα θέμα στο οποίο επιμένει ιδιαίτερα η ελληνική πλευρά, με το μότο ότι «δεν νοείται ανταγωνιστικότητα χωρίς προσιτές τιμές ενέργειας». Τις ελληνικές θέσεις απηχεί και η ενίσχυση των αναφορών στο θέμα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων και των διασυνδέσεων ώστε να «χτιστεί» μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση.

Στο σχέδιο επισημαίνεται η ανάγκη ενίσχυσης της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της Ένωσης και μείωσης του κινδύνου διαρροής άνθρακα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Αναφέρεται ακόμα ότι οι στόχοι και οι προσπάθειες των κρατών μελών θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την οικονομική αποδοτικότητα και την αλληλεγγύη, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ιδιαιτερότητες των κρατών μελών. Σημειώνεται τέλος ότι έχει ενσωματωθεί ρήτρα αναθεώρησης του στόχου του 2040  (που αποτελεί αντικείμενο αντεγκλήσεων μεταξύ των κρατών-μελών) και πρόβλεψη για έκθεση προόδου ανά διετία της πορείας προς τον στόχο του 2040, όπου θα αξιολογούνται -μεταξύ άλλων- οι επιπτώσεις στην απασχόληση, η εξέλιξη των τιμών ενέργειας και οι επιπτώσεις σε βιομηχανίες και νοικοκυριά και η πορεία της ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών (υδρογόνο κλπ.) σε όλα τα κράτη-μέλη.

Διαβάστε ακόμη