Τρομακτικές διαστάσεις παίρνει φέτος το φαινόμενο των πυρκαγιών στην Ευρώπη, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει το euronews, ο συνδυασμός ακραίων κυμάτων καύσωνα, παρατεταμένης ξηρασίας και ανεπαρκούς δασικής διαχείρισης έχει ήδη καταστρέψει πάνω από 232.000 εκτάρια γης (2,32 εκατ. στρέμματα). Ο κατάλογος των περιοχών που πλήττονται αναμένεται να μεγαλώσει κι άλλο καθώς βρισκόμαστε μόλις στα μέσα του καλοκαιριού, ενώ η κλιματική αλλαγή δημιουργεί τις ”τέλειες” συνθήκες για την εκδήλωση και εξάπλωση τέτοιων καταστροφικών φαινομένων.
Μέχρι σήμερα, η συνολική έκταση που έχει καεί στην Ευρώπη φτάνει σχεδόν στο μέγεθος ολόκληρου του Λουξεμβούργου, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, οι καμένες εκτάσεις μέχρι τις 15 Ιουλίου ανέρχονται σε περίπου 231.539 εκτάρια (σχεδόν 2,32 εκατ. στρέμματα), αριθμός που ξεπερνά κατά 119% τον μακροχρόνιο μέσο όρο για την αντίστοιχη περίοδο, που είναι περίπου 105.586 εκτάρια (σχεδόν 1,06 εκατ. στρέμματα).
Πώς η κλιματική αλλαγή τροφοδοτεί τις δασικές πυρκαγιές;
Τα τελευταία δεδομένα του EFFIS δείχνουν ότι και ο εβδομαδιαίος αθροιστικός αριθμός πυρκαγιών βρίσκεται σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από τον μέσο όρο. Συγκεκριμένα, έως τις 15 Ιουλίου έχουν καταγραφεί 1.230 πυρκαγιές, έναντι μόλις 478 που αποτελεί τον μέσο όρο για την αντίστοιχη περίοδο. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έξαρση αυτή παρατηρήθηκε κυρίως κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο, όταν οι θερμές και ξηρές συνθήκες κυριάρχησαν σε περιοχές της δυτικής και κεντρικής Ευρώπης. Οι ίδιες συνθήκες εξηγούν και τον ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό καμένων εκτάσεων φέτος.
Είναι γεγονός · τα ακραία φαινόμενα εντείνονται υπό το βάρος της κλιματικής αλλαγής. Οι αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, προκαλώντας υψηλότερες θερμοκρασίες και μειωμένα επίπεδα βροχοπτώσεων. Ως αποτέλεσμα, τα δάση στεγνώνουν ταχύτερα και γίνονται πιο ευάλωτα στην εκδήλωση πυρκαγιών.
Μέχρι τις 16 Ιουλίου, οι συνολικές εκτιμώμενες εκπομπές άνθρακα από τις φετινές πυρκαγιές στις χώρες της Ε.Ε. ανέρχονται σε 1,9 μεγατόνους, σύμφωνα με τον Mark Parrington, ανώτερο επιστήμονα της Υπηρεσίας Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας Copernicus (CAMS). Η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε δεδομένα του Παγκόσμιου Συστήματος Εξομοίωσης Πυρκαγιών (GFAS) της CAMS.
Οι εκπομπές αυτές, όμως, δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της κρίσης· την ενισχύουν περαιτέρω, καθώς τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο τα δάση καθίστανται ακόμη πιο εύφλεκτα και οι επόμενες πυρκαγιές πιο καταστροφικές από τις προηγούμενες.
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι φωτιές έχουν αναγκάσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, με τραγικό απολογισμό τουλάχιστον τρεις νεκρούς στην Τουρκία. Στην Καταλονία έχουν επιβληθεί αυστηρά περιοριστικά μέτρα και απαγορεύσεις, ενώ σοβαρές καταστροφές καταγράφονται γύρω από τη Μασσαλία στη Γαλλία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι πυρκαγιές φέτος έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα, με τις εκπομπές από αυτές να καταγράφουν το υψηλότερο ετήσιο ποσοστό των τελευταίων 22 χρόνων, κυρίως λόγω των μεγάλων πυρκαγιών στη Σκωτία. Ταυτόχρονα, η Ρουμανία ”ξεχωρίζει” αρνητικά, καθώς η καμένη έκταση φέτος είναι περίπου τετραπλάσια από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS. Συγκεκριμένα, ενώ συνήθως καίγονταν περίπου 23.000 εκτάρια (230.000 στρέμματα), το 2025 οι καμένες εκτάσεις φτάνουν τα 123.000 εκτάρια (1,23 εκατ. στρέμματα), μέχρι στιγμής.
Φωτιά στην Τουρκία © EPA/MERT CAKIR
Οι μεγάλες πυρκαγιές στην Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι
Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή τη ζοφερή ευρωπαϊκή εικόνα. Στη χώρα μας, που ήδη χαρακτηρίζεται ως «ευάλωτη στις δασικές πυρκαγιές», η φετινή αντιπυρική περίοδος καταγράφει συνολικά καμένη έκταση εμφανώς αυξημένη σε σχέση με τον μέσο όρο της εποχής, με τις πυρκαγιές να ξεσπούν πιο συχνά, πιο έντονα και σε περισσότερες περιοχές της επικράτειας.
Το πρώτο χτύπημα του φετινού καλοκαιριού ήρθε στις 22 Ιουνίου, όταν μεγάλη φωτιά ξέσπασε στο νησί της Χίου. Η πυρκαγιά κινήθηκε με μεγάλη ταχύτητα προς το νότιο τμήμα του νησιού, αναγκάζοντας τις αρχές να στείλουν διαδοχικά μηνύματα εκκένωσης μέσω του 112. Κάτοικοι περιοχών όπως οι Παρυφές, Γιαλούρικα, Παναγία Βοήθεια, Άγιος Παντελεήμονας και Καστρομηνάς κλήθηκαν να απομακρυνθούν άμεσα. Με τους ανέμους να αγγίζουν και να ξεπερνούν τα 8 μποφόρ, η πυρκαγιά εξελίχθηκε σε πολυεστιακό μέτωπο και οδήγησε στην κήρυξη του δήμου Χίου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έως τις 22 Ιουλίου.
Πυρκαγιά στη Χίο © ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ/EUROKINISSI
Ακολούθησε, στις 2 Ιουλίου, η φωτιά στην Ιεράπετρα της Κρήτης. Το πύρινο μέτωπο ξέσπασε στο νότιο τμήμα του νησιού και εξαπλώθηκε ραγδαία, προκαλώντας καταστροφές σε σπίτια, ξενοδοχεία, θερμοκήπια και καλλιέργειες. Η κατάσταση ήταν τόσο κρίσιμη που χρειάστηκε η συνδρομή του Λιμενικού και ιδιωτών για την απομάκρυνση ανθρώπων από παραλίες της περιοχής, με τις φλόγες να απειλούν κατοικημένες ζώνες και τουριστικές υποδομές.
Πυρκαγιά στην Αχλιά Ιεράπετρας στην Κρήτη, Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025
© ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΡΑΠΑΝΗΣ/EUROKINISSI
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 4 Ιουλίου, μεγάλη φωτιά εκδηλώθηκε στο Κορωπί, στην περιοχή Άγιος Δημήτριος. Παρά την αρχική ύφεση, οι συνεχείς αναζωπυρώσεις κράτησαν τις δυνάμεις σε πλήρη επιφυλακή, ενώ οι φλόγες έφτασαν στα πρώτα σπίτια. Περισσότεροι από 800 άνθρωποι απομακρύνθηκαν, ενώ εκκενώθηκαν και οι οικισμοί Άγιος Δημήτριος και Αλθέα.
Φωτιά στο Κορωπί © EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ
Στις 9 Ιουλίου, ένα ακόμη μεγάλο πύρινο μέτωπο ξέσπασε στον Ωρωπό. Η φωτιά εξελίχθηκε με δραματικό ρυθμό, φτάνοντας σε ύψος άνω των 20 μέτρων. Οι ισχυροί άνεμοι, η ξηρασία και η απουσία δασικών δρόμων δυσχέραναν το έργο των πυροσβεστών, οδηγώντας σε διαρκείς κηλιδώσεις και νέα μέτωπα. Η κατάσταση χαρακτηρίστηκε ανεξέλεγκτη για πολλές ώρες, με τα εναέρια μέσα να επιχειρούν μέχρι τη δύση του ηλίου, σε μια αγωνιώδη προσπάθεια περιορισμού της φωτιάς.
Φωτιά στον Ωρωπό © EUROKINISSI/ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΟΥΜΑΣ
Αν και πλέον -στα μέσα Ιουλίου- τα παραπάνω μέτωπα έχουν σβήσει, ο απολογισμός αυτών των πυρκαγιών είναι βαρύς: δεκάδες χιλιάδες στρέμματα καμένης γης, καταστροφές σε κατοικίες και γεωργικές υποδομές, χιλιάδες άνθρωποι που εκκένωσαν τις εστίες τους και ένα φυσικό περιβάλλον που αποδυναμώνεται διαρκώς και γίνεται ολοένα και πιο ευάλωτο. Την ίδια ώρα, νέες εστίες συνεχίζουν να ξεσπούν σχεδόν καθημερινά, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες για το τι μας περιμένει στη συνέχεια…
Διαβάστε ακόμη
