Στην πιο κρίσιμη καμπή της τελευταίας δεκαετίας βρίσκεται ο ΑΔΜΗΕ, καθώς από τη μία ολοκληρώνει έναν πυκνό κύκλο εγχώριων έργων που αναδιαμορφώνουν τον χάρτη του συστήματος μεταφοράς, ενώ ταυτόχρονα ωριμάζει ένα φιλόδοξο πακέτο διεθνών διασυνδέσεων που μπορεί να αναβαθμίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας. Η πρόκληση, ωστόσο, παραμένει έντονη: σε αρκετά από τα μεγάλα projects τα χρονοδιαγράμματα παραμένουν ανοιχτά, με την πρόοδο να καταγράφεται, αλλά την πλήρη ωρίμανση να μετατίθεται σε βάθος χρόνου.

Ο Διαχειριστής καλείται να υλοποιήσει ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 6 δισ. ευρώ και αναζητά μια ουσιαστική «χρηματοδοτική ένεση», της τάξης του ενός δισ., καθώς χρειάζεται ενίσχυση της κεφαλαιακής του βάσης. Οι ανάγκες για τις μεγάλες νησιωτικές και διεθνείς διασυνδέσεις αυξάνονται και απαιτούν σημαντική ρευστότητα, με αποτέλεσμα στην αγορά να πυκνώνουν τα σενάρια για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και άλλες εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης.

Να σημειωθεί πάντως πως μιλώντας χθες στη Βουλή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν θα διατεθεί το 51% του ΑΔΜΗΕ σε ιδιώτη. Στον πυρήνα των συζητήσεων βρίσκεται όμως και η μετοχική διάσταση του ΑΔΜΗΕ, καθώς τυχόν αύξηση κεφαλαίου απαιτεί τη στάθμιση της θέσης της State Grid, που κατέχει το 24% του μετοχικού κεφαλαίου.

Το ελληνικό σκηνικό συνδέεται πλέον άμεσα με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, καθώς η ΕΕ μετατοπίζει το κέντρο βάρους της ενεργειακής πολιτικής στα δίκτυα και στις διασυνδέσεις. Το Grids Package και η πρωτοβουλία «Ενεργειακές Λεωφόροι» προβλέπουν επενδύσεις 1,2 τρισ. ευρώ έως το 2040 για την αναβάθμιση των ηλεκτρικών υποδομών, με στόχο την ομαλή ροή ενέργειας στην ενιαία αγορά, την ενσωμάτωση φθηνότερης καθαρής ενέργειας και τη μείωση των τιμών. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, η Ελλάδα καλείται να ευθυγραμμίσει τις δικές της προτεραιότητες και τις μεγάλες ενεργειακές της διασυνδέσεις.

ΑΔΜΗΕ: Τα έργα που παραδίδονται το 2026 και όσα μπαίνουν σε τροχιά ωρίμανσης

Η χρονιά που ξεχωρίζει ως ορόσημο για τον ΑΔΜΗΕ είναι αναμφίβολα το 2026, καθώς σε αυτό το διάστημα συμπυκνώνεται η ολοκλήρωση των πιο σημαντικών εγχώριων υποδομών του συστήματος μεταφοράς, έργα που τα τελευταία χρόνια διαμορφώνουν τον νέο ηλεκτρικό χάρτη της χώρας. Η τέταρτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων βρίσκεται στο τελικό στάδιο υλοποίησης και αναμένεται να παραδοθεί έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου, ολοκληρώνοντας ένα έργο που αλλάζει τον ενεργειακό προφίλ του νησιωτικού συμπλέγματος.

Όπως επισημαίνεται στα οικονομικά αποτελέσματα της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών για το εννεάμηνο του 2025, το σκέλος Σαντορίνη–Νάξος είναι ήδη σε πλήρη φάση κατασκευής, ενώ οι συνδέσεις προς Φολέγανδρο, Μήλο και Σέριφο προχωρούν, με όλες τις υποβρύχιες καλωδιώσεις ποντισμένες και τις εργασίες στους νέους υποσταθμούς να βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο. Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης θα επιτρέψει την εκμετάλλευση νέου δυναμικού ΑΠΕ ισχύος 332 MW, μειώνοντας κατακόρυφα τη χρήση τοπικών μονάδων και ενισχύοντας την αξιοπιστία και το κόστος ηλεκτροδότησης των νησιών. Παράλληλα, πρόκειται για έργο ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, γεγονός που προσδίδει και υψηλή θεσμική βαρύτητα.

Την ίδια περίοδο, ολοκληρώνεται ο Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου, η νέα ραχοκοκαλιά των 400 kV που συνδέει τη Μεγαλόπολη με την Αττική. Το πρώτο σκέλος, που φτάνει έως το νέο ΚΥΤ Κορίνθου, λειτουργεί ήδη από το 2022, ενώ το δεύτερο και καθοριστικό τμήμα, που ενώνει την Κόρινθο με το ΚΥΤ Κουμουνδούρου, προβλέπεται να παραδοθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026. Η ολοκλήρωση του έργου αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς αυξάνει την ικανότητα μεταφοράς ισχύος προς το λεκανοπέδιο, μειώνει κορεσμούς και, κυρίως, λειτουργεί ως απαραίτητη υποδομή για την ασφαλή λειτουργία της διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής. Είναι επίσης ένα από τα έργα που συγχρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, επιβεβαιώνοντας τον στρατηγικό του χαρακτήρα.

Στον ίδιο χρονικό ορίζοντα τοποθετείται και η πλήρης αναβάθμιση του ΚΥΤ Κουμουνδούρου, ενός κρίσιμου κόμβου για την τροφοδότηση της Δυτικής Αττικής και για τη λειτουργική στήριξη των νέων διασυνδέσεων υψηλής τάσης. Με την τεχνολογία GIS να αντικαθιστά τις παλιές υπαίθριες διατάξεις, το έργο ενισχύει θεαματικά την αξιοπιστία, τη χωρητικότητα και την επιχειρησιακή ευελιξία του Συστήματος. Η πλευρά των 400 kV έχει ήδη ηλεκτριστεί από το 2024, ενώ όλο το συγκρότημα προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026, προσφέροντας έναν πλήρως αναβαθμισμένο πυλώνα του ηλεκτρικού συστήματος της Αττικής. Μέσα στο ίδιο έτος αναμένεται και η πλήρης ένταξη της διασύνδεσης Αττικής–Κρήτης στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση, καθώς το έργο έχει πλέον ολοκληρώσει τη δοκιμαστική λειτουργία του και εισέρχεται στη φάση της εμπορικής εκμετάλλευσης.

Οι εκκρεμότητες

Αντίθετα, στις νησιωτικές διασυνδέσεις που ακολουθούν, το 2026 λειτουργεί περισσότερο ως έτος αδειοδοτικής ωρίμανσης και λιγότερο ως έτος ολοκλήρωσης. Η μεγάλη διασύνδεση των Δωδεκανήσων βρίσκεται στο στάδιο των διαγωνισμών για σταθμούς μετατροπής και εξοπλισμό, ενώ το καλωδιακό έργο Κόρινθος–Κως κηρύχθηκε άγονο και οδηγείται σε επαναπροκήρυξη. Η εικόνα στο Βορειοανατολικό Αιγαίο είναι αντίστοιχα μεταβατική: η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το τμήμα ΚΥΤ Νέας Σάντας-Δυτικής Λέσβου έχει ήδη τεθεί σε διαβούλευση, ενώ η ΜΠΕ για την εναέρια γραμμή εντός Λέσβου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.

Ταυτόχρονα, προχωρούν οι απαιτούμενες κτηματολογικές διαδικασίες και οι απαλλοτριώσεις, ένα από τα πιο χρονοβόρα στάδια σε τέτοιου είδους έργα. Πάντως, οι δύο μεγάλες νησιωτικές διασυνδέσεις -Δωδεκάνησα και Βόρειο Αιγαίο- αποτελούν τα πιο δαπανηρά έργα του νέου επενδυτικού κύκλου του ΑΔΜΗΕ, με συνολικό προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 3,8 δισ. ευρώ. Από αυτά, περίπου 2,05 δισ. αφορούν τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων και 1,7 δισ. τη διασύνδεση του Βορείου Αιγαίου.

Διεθνείς διασυνδέσεις

Στο πεδίο των διεθνών διασυνδέσεων, τα χρονοδιαγράμματα είναι ακόμα πιο ανοικτά. Η δεύτερη ενισχυτική γραμμή Ελλάδας–Ιταλίας έχει μπροστά της δύο κρίσιμα ορόσημα: την έκδοση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τον Αύγουστο του 2026 και την έκδοση ΑΕΠΟ τον Μάρτιο του 2027. Η ωρίμανση του έργου κινείται εντός ευρωπαϊκού πλαισίου, καθώς αποτελεί διασύνδεση μεγάλης στρατηγικής σημασίας για τη ΝΑ Ευρώπη.

Αντίστοιχα, το project Ελλάδας–Σαουδικής Αραβίας προχωρά με την ολοκλήρωση των λεπτομερών μελετών, που προβλέπεται για τον Απρίλιο 2026, επιτρέποντας την προετοιμασία για τα επόμενα στάδια και την πιθανή τελική επενδυτική απόφαση.
Τα υπόλοιπα διεθνή έργα, όπως ο Green Aegean Interconnector Ελλάδας – Γερμανίας, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου (GREGY), το Great Sea Interconnector με Κύπρο και Ισραήλ, αλλά και οι μελλοντικές αναβαθμίσεις προς Αλβανία, Τουρκία και Βόρεια Μακεδονία βρίσκονται σε φάση ωρίμανσης, χωρίς συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.

Το ζήτημα της χρηματοδότησης αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα καθώς παραμένει ανοικτή και η τύχη της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου, ενός έργου υψηλού κόστους και μεγάλων αβεβαιοτήτων. Η συσσώρευση επενδυτικών αναγκών δημιουργεί πίεση για μια συνεκτική λύση κεφαλαιακής ενίσχυσης, προκειμένου ο Διαχειριστής να μπορέσει να υλοποιήσει εγκαίρως τις δεσμεύσεις του.

Η εικόνα που προκύπτει είναι εκείνη ενός φιλόδοξου χαρτοφυλακίου που προχωρά με σταθερά βήματα, αλλά απαιτεί χρόνο, διακρατικό συντονισμό και σημαντικούς πόρους για να περάσει από το επίπεδο της μελέτης στο πεδίο.

Διαβάστε ακόμη