Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εκτελεστική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχεδιάζει να επιταχύνει την κατασκευή διασυνοριακών ηλεκτρικών δικτύων, προειδοποιώντας ότι τα χρόνια υποεπένδυσης και ο κατακερματισμένος ενεργειακός σχεδιασμός έχουν οδηγήσει σε αυξημένους λογαριασμούς για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει μια νέα δέσμη μέτρων που θα επιδιώκει να θέσει σε τροχιά επιτάχυνσης το έργο Energy Highways, μια μεγάλη πρωτοβουλία που στοχεύει στη βελτίωση της αποδοτικότητας των δικτύων, στη μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και στη σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα.

Σύμφωνα με προσχέδιο που έχει στη διάθεσή του το Bloomberg, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές ηλεκτρισμού στην Ευρώπη να είναι πλέον περισσότερο από διπλάσιες σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Η κατάσταση αυτή δεν είναι συγκυριακή: αποτελεί συνέπεια μιας χρόνιας αδυναμίας των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων να εξελιχθούν με τον ίδιο ρυθμό που αυξάνεται η παραγωγή καθαρής ενέργειας.

Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η επέκταση των δικτύων δεν έχει καταφέρει να συμβαδίσει με τη ραγδαία άνοδο της αιολικής και της ηλιακής παραγωγής. Έτσι, μεγάλα ποσά καθαρής ενέργειας καταλήγουν να χάνονται ή να μένουν αναξιοποίητα επειδή δεν μπορούν να μεταφερθούν έγκαιρα σε περιοχές με υψηλή ζήτηση. Αυτό αναγκάζει τις χώρες της ΕΕ να βασίζονται ξανά σε μονάδες που καίνε φυσικό αέριο ή άλλα ορυκτά καύσιμα, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής και υπονομεύοντας τους κλιματικούς στόχους.

Ετήσια εξοικονόμηση 40 δισ. ευρώ από την αναβάθμιση των δικτύων και την υλοποίηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η λύση βρίσκεται σε μια εκτεταμένη αναδιοργάνωση και ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Το προσχέδιο αναφέρει ότι η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων συνδέσεων, σε συνδυασμό με την υλοποίηση οκτώ νέων διασυνοριακών έργων, θα μπορούσαν να αποφέρουν ετήσιες εξοικονομήσεις ύψους 40 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, μια τέτοια επένδυση εκτιμάται ότι θα δώσει σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία, προσθέτοντας έως και 18 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ έως το 2030.

Η Ευρώπη πρέπει να δράσει γρήγορα

Η Επιτροπή, σύμφωνα με τη σταθερή πολιτική της, δεν σχολιάζει προσχέδια εγγράφων. Ωστόσο, στο εσωτερικό της υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες ότι χωρίς άμεση δράση, σχεδόν το 45% της διασυνοριακής μεταφορικής ικανότητας που χρειάζεται η Ευρώπη μέχρι το 2030 δεν θα κατασκευαστεί εγκαίρως. Η καθυστέρηση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια έως και 310 τεραβατωρών ανανεώσιμης ενέργειας μέχρι το 2040 — ποσότητα που αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2023.

Το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο έντονο σε περιόδους με ισχυρούς ανέμους. Όταν οι ανεμογεννήτριες παράγουν περισσότερη ενέργεια από όση μπορεί να διαχειριστεί το παλαιωμένο δίκτυο μιας χώρας, οι διαχειριστές συστήματος αναγκάζονται να τις απενεργοποιούν προσωρινά. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως curtailment ή περικοπές ενέργειας, όχι μόνο οδηγεί σε απώλειες καθαρής ενέργειας, αλλά επιβαρύνει και οικονομικά τους καταναλωτές, καθώς τα αιολικά πάρκα αποζημιώνονται για την παραγόμενη αλλά μη διαθέσιμη ενέργεια.

Παράλληλα, η Επιτροπή εκτιμά ότι η ενίσχυση των δικτύων θα λειτουργήσει ως μαγνήτης για επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων και τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, δύο τομείς που αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και που έχουν ολοένα αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες. Με δεδομένο ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης απαιτεί σταθερή και φθηνότερη ενέργεια, η αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων αναδεικνύεται σε ζήτημα στρατηγικής σημασίας.

Διαβάστε ακόμη