Θολώνει ακόμα περισσότερο το τοπίο γύρω από τα επόμενα βήματα για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ Great Sea Interconnector (GSI) που βρίσκεται σε φάση επανασχεδιασμού -με επικαιροποίηση των βασικών τεχνοοικοονομικών της παραμέτρων-, ώστε να εισέλθουν σε αυτή νέοι επενδυτές και να επανατοποθετηθεί στο κάδρο της «λεωφόρου» Ινδίας-Μέσης Ανατολής- Ευρώπης (IMEC), όπως δήλωσαν τον περασμένο μήνα Αθήνα και Λευκωσία. Και τούτο διότι σύμφωνα με τα λεγόμενα του Επιτρόπου Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν -όπως προκύπτει από την γραπτή απάντηση που έδωσε σε ερώτηση του Κύπριου Ευρωβουλευτή Μιχάλη Χατζηπαντέλα- η Κομισιόν φαίνεται να αμφισβητεί -σε πρώτη ανάγνωση τουλάχιστον- την ανάγκη εκπόνησης εκ νέου των βασικών μελετών (ανάλυση κόστους οφέλους, μελέτη βιωσιμότητας) που αποτελεί προαπαιτούμενο για την επικαιροποίηση των παραμέτρων και επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη των Βρυξελλών στο έργο υπό την παρούσα μορφή του.
Πιο συγκεκριμένα, στις 23 Σεπτεμβρίου -εν μέσω της εμπλοκής διαρκείας στον GSI- ο Κύπριος ευρωβουλευτής ρώτησε την Κομισιόν εάν σχεδιάζει να εκπονήσει νέα μελέτη κόστους οφέλους για τον GSI και αν σκοπεύει να δημοσιοποιήσει την μελέτη βιωσιμότητας για το έργο. Χθες (4 Δεκεμβρίου) και ενώ είχε μεσολαβήσει το «σήμα» των κυβερνήσεων Ελλάδας-Κύπρου για επανεξέταση των fundamentals του έργου -που πολλοί ερμήνευσαν ως εύσχημος τρόπος να μπει το project στις ελληνικές καλένδες μέχρι νεωτέρας- ο κ. Γιόργκενσεν απάντησε ότι η μελέτη κόστους οφέλους εκπονείται (από τον φορέα υλοποίησης του εκάστοτε έργου και δεν δημοσιοποιείται καθώς μπορεί να περιέχει εμπορικά ευαίσθητες και εμπιστευτικές πληροφορίες) όταν υποβάλλεται αίτημα προς την Κομισιόν ένα έργο να χαρακτηριστεί Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI).
Όταν το έργο συμπεριλαμβάνεται στην λίστα των PCI (όπως συμβαίνει με τον GSI που περιλαμβάνεται και στον επικαιροποιημένο κατάλογο του 2025 που δημοσιοποιήθηκε προ ημερών), αυτό σημαίνει ότι έχει αξιολογηθεί ως συμβατό με τα κριτήρια του οικείου Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΤΕΝ-Ε εν προκειμένω) και ότι έχει κριθεί πως τα οφέλη του έργου υπερβαίνουν τα κόστη. Περαιτέρω, όταν ένα έργο PCI έχει λάβει επιδότηση από το Ταμείο Connecting Europe Facility (όπως συμβαίνει με τον GSI που ως γνωστόν έχει λάβει επιδότηση 645 εκατ. ευρώ), αυτό σημαίνει ότι «η Μελέτη Κόστους Οφέλους του έργου παρέχει στοιχεία ότι αυτό ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού και την αλληλεγγύη».
Ο κ. Γιόργκενσεν αναφέρει επίσης ότι το πλαίσιο του Κανονισμού ΤΕΝ-Ε είναι ανεξάρτητο από τις αξιολογήσεις για τη βιωσιμότητα του έργου ή τη μελέτη δέουσας επιμέλειας (due diligence) που μπορεί να κάνουν ιδιώτες επενδυτές ή δανειστές που εφαρμόζουν τις δικές τους πολιτικές. Και επισημαίνει ότι ο GSI έχει συμπεριληφθεί στις οκτώ «Ενεργειακές Λεωφόρους» της Κομισιόν που είναι σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τις αρχές Ελλάδας και Κύπρου και με τον φορέα υλοποίησης του έργου για να υπάρχει ρυθμιστικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει επενδυτική ασφάλεια. Και καταλήγει αναδεικνύοντας με έμφαση την «ενωσιακή διάσταση» του έργου, δηλαδή τη σημασία που έχει για την ΕΕ σε τρίτες χώρες ώστε να αποτραπούν οι περαιτέρω καθυστερήσεις στην υλοποίησή του.
Τούτων λεχθέντων, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επόμενη Σύνοδος των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ (15 Δεκεμβρίου), καθώς είναι πολύ πιθανό στο περιθώριό της οι κ.κ. Παπασταύρου και Παπαναστασίου να συζητήσουν με τον κ. Γιόργκενσεν τον καινούριο σχεδιασμό για το….πολυκύμαντο καλώδιο. Πάντως, μετά από την αλλαγή πορείας των δυο κυβερνήσεων, επικρατεί σιγή ασυρμάτου για το πού βρίσκεται το έργο και για τα χρονοδιαγράμματα και τον οδικό χάρτη της επικαιροποίησης. Θεωρείται πάντως βέβαιο ότι θα απαιτηθεί διαγωνισμός για την εξεύρεση του οίκου που θα εκπονήσει τις νέες μελέτες, ο οποίος δεν έχει ακόμη προκηρυχθεί.
Διαβάστε ακόμη
