Οι βλάβες στα ηλεκτρικά δίκτυα είναι, ευτυχώς, σπάνιες. Όταν όμως συμβούν, όπως με τη φωτιά που οδήγησε πρόσφατα σε διακοπή λειτουργίας στο αεροδρόμιο του Χίθροου ή το μπλακάουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο που άφησε χωρίς ρεύμα 50 εκατομμύρια ανθρώπους τον Απρίλιο, θέτουν ένα ευρύτερο ερώτημα: Προσαρμόζονται τα δίκτυά μας αρκετά γρήγορα, σε έναν κόσμο με αυξανόμενη ζήτηση, νέες απειλές και πιο καθαρή ενέργεια;
Όπως τονίζει το Bloomberg σε ανάλυσή του, οι βλάβες σε τόσο περίπλοκα συστήματα είναι αναπόφευκτες, λόγω των πολλών μεταβλητών που τα επηρεάζουν. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις μπορούν, και οφείλουν, να κάνουν περισσότερα για να μειώσουν την πιθανότητα αποτυχίας, με τρόπους που είναι οικονομικά αποδοτικοί. Παρότι οι δύο πρόσφατες περιπτώσεις βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση, κάποια προβλήματα είναι ήδη φανερά. Οι υποδομές γερνούν: η πυρκαγιά στον υποσταθμό που διέκοψε τη λειτουργία του Χίθροου προκλήθηκε από εξοπλισμό ηλικίας σχεδόν 60 ετών. Αντίστοιχα, απαρχαιωμένος εξοπλισμός κατηγορείται για βλάβη σε υποσταθμό που παρέλυσε το συγκοινωνιακό δίκτυο του Λονδίνου στις 12 Μαΐου. Παράλληλα, η ζήτηση αυξάνεται. Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, μόνο η Αμερική θα χρειαστεί 57% περισσότερες υποδομές μεταφοράς έως το 2035. Στην Ευρώπη, απαιτείται ένα τρίτο περισσότερα διασυνδεδεμένα καλώδια απ’ όσα έχουν ήδη προγραμματιστεί, ώστε να βελτιστοποιηθεί το δίκτυο μέχρι το 2030.
Η αυξανόμενη διείσδυση αιολικής και ηλιακής ενέργειας, πάνω από 70% στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής την ημέρα του μπλακάουτ στην Ιβηρική, δημιουργεί και προκλήσεις πέρα από τα προφανή οφέλη. Οι θερμικοί και πυρηνικοί σταθμοί λειτουργούν ως σταθεροποιητές, χάρη στους στροβίλους που αποθηκεύουν κινητική ενέργεια και εξομαλύνουν τις διακυμάνσεις. Αντίθετα, οι ΑΠΕ δεν παρέχουν φυσική σταθερότητα. Χωρίς υποστηρικτικές τεχνολογίες, όπως αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες, οι διακυμάνσεις συχνότητας μπορούν να εξελιχθούν σε γενικευμένα blackouts. Την ίδια στιγμή, τα σύγχρονα δίκτυα πρέπει να διαχειρίζονται εκατομμύρια αποκεντρωμένες μονάδες, από φωτοβολταϊκά στις στέγες και φορτιστές EV μέχρι έξυπνες οικιακές συσκευές που καταναλώνουν αλλά και διοχετεύουν ενέργεια. Οι διαχειριστές χρειάζονται καλύτερη εικόνα του συνολικού συστήματος για να συντονίζουν δυναμικά την προσφορά και τη ζήτηση.
Πώς οι κυβερνήσεις μπορούν να αποτρέψουν ένα μελλοντικό μπλακάουτ;
Πρώτον, οι κυβερνήσεις χρειάζεται να αναβαθμίσουν τους εξοπλισμούς και να επεκτείνουν τα δίκτυα ώστε να καλύψουν τη ζήτηση. Αυτό απαιτεί επενδύσεις, αλλά η μείωση της γραφειοκρατίας μπορεί να επιταχύνει ήδη προγραμματισμένα έργα. Μέτρα που περιορίζουν τη ζήτηση, όπως η ενεργειακή θωράκιση των κατοικιών, μπορούν επίσης να μειώσουν την πίεση. Δεύτερον, θα πρέπει να διαχειριστούν πιο ενεργά τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα. Η Ισπανία σχεδιάζει να καταργήσει τους πυρηνικούς της σταθμούς, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτούνται περισσότερες μονάδες με «ρυθμιζόμενη» ισχύ. Η πρόοδος στην τεχνολογία μπαταριών μπορεί να ενισχύσει την αποθήκευση της ανανεώσιμης ενέργειας.
Τρίτον, οι πάροχοι πρέπει να έχουν κίνητρα για να δίνουν προτεραιότητα στην ασφάλεια. Τα σημερινά δικτυωμένα και ψηφιοποιημένα συστήματα είναι πιο ευάλωτα σε κυβερνοεπιθέσεις και δολιοφθορές και πρέπει να ελέγχονται τακτικά. Το πάθημα του Τέξας το 2021, με 4,5 εκατομμύρια καταναλωτές χωρίς ρεύμα σε πολικές θερμοκρασίες, έδειξε ότι πολλαπλές πηγές δεν αρκούν χωρίς βασικά μέτρα αξιοπιστίας. Τέλος, οι διαχειριστές πρέπει να αναπτύξουν εργαλεία που να επιτρέπουν την καλύτερη παρακολούθηση και διαχείριση των σύνθετων, σύγχρονων δικτύων. Ορισμένες περιοχές έχουν αρχίσει να καταγράφουν αυτόματα εγκαταστάσεις, όπως φωτοβολταϊκά, ώστε να έχουν σαφέστερη εικόνα της κατανάλωσης και παραγωγής. Η Καλιφόρνια χρησιμοποιεί μηνύματα κειμένου για να επικοινωνεί απευθείας με τους καταναλωτές κατά τις ώρες αιχμής.
Διαβάστε ακόμη
