Με γεμάτη ατζέντα προσέρχεται η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δηλαδή ο Υπουργός Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Τσάφος στη σημερινή συνάντηση με τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν στις Βρυξέλλες, που λαμβάνει χώρα στον απόηχο της P-TEC και των συμφωνιών που υπεγράφησαν προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό ακριβώς, άλλωστε, είναι σύμφωνα με πληροφορίες, ένα από τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν σήμερα, με την ελληνική πλευρά να θέτει στο τραπέζι την ενεργοποίηση μηχανισμών ώστε να κλείσει η «κερκόπορτα» δια της οποίας το ρωσικό αέριο μπαίνει στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, ενδεδυμένο το μανδύα του Turkish Blend. To εν λόγω «μείγμα» αφορά, σύμφωνα με την Άγκυρα, ποσότητες που προέρχονται από τα δικά της κοιτάσματα στη Μαύρη Θάλασσα καθώς και LNG από διάφορες πηγές που φτάνει στα πέντε τερματικά της, ωστόσο αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι βασικό συστατικό του μείγματος είναι αέριο από τη Ρωσία.
Φόρμα προέγκρισης για το αέριο μέσω TurkStream ζητά η Ελλάδα
Όπως εξήγησε σε συνέντευξή του ο κ. Παπασταύρου, κεντρικό ζητούμενο είναι να θεσπιστεί φόρμα προέγκρισης (pre-authorization form) για το φυσικό αέριο που εισέρχεται μέσω του αγωγού TurkStream. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την ιστορική απόφαση των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ τον Οκτώβριο για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο έως το 2028, όλες οι ροές φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς τη Βουλγαρία και την Ελλάδα θεωρούνται ρωσικής προέλευσης, εκτός εάν προσκομιστούν αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία για το αντίθετο. Οι ίδιοι όροι εφαρμόζονται και στον δεύτερο αγωγό διασύνδεσης Βουλγαρίας–Τουρκίας (Strandzha 1 / Malkoclar), μέσω του οποίου μεταφέρεται φυσικό αέριο είτε μέσω αγωγών όπως ο BlueStream είτε από τις τουρκικές υποδομές LNG.
Η Ελλάδα στην ουσία θα ζητήσει μηχανισμούς ελέγχου ώστε να ελέγχεται η προέλευση του τουρκικού αερίου εκ των προτέρων, πριν δηλαδή εισέλθει στο έδαφος της ΕΕ και όχι εκ των υστέρων. Διότι, όπως τόνισε ο κ. Παπασταύρου, άπαξ και το αέριο έχει μπει στο σύστημα «είναι πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί ποιες ποσότητες αντιστοιχούν σε αζέρικο αέριο και ποιες σε ρωσικό. Απαιτείται πολύ αυστηρή εφαρμογή του (υπό διαμόρφωση) ευρωπαϊκού Κανονισμού για να μην υπάρχει παράκαμψη της απαγόρευσης και καταστρατήγησή του, οπότε η ελληνική πλευρά θα συζητήσει την εφαρμογή δικλείδων ασφαλείας ώστε να μην έρχεται ρωσικό αέριο που βαφτίζεται μη ρωσικό, θέμα που ανέδειξε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρέμβασή του από το βήμα της PTEC.
Οι κινήσεις της Άγκυρας
Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία εντείνονται οι πιέσεις των ΗΠΑ προς την Τουρκία να σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας, όπως άλλωστε ζήτησε δημοσίως και ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ κατά τη συνάντηση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο. Στο πλαίσιο αυτό, ερωτηματικό αποτελεί η αντίδραση της Αγκυρας στις τελευταίες εξελίξεις που τοποθετούν την Αθήνα στο επίκεντρο της στρατηγικής των ΗΠΑ για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αναβαθμίζοντας την γεωστρατηγική της θέση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσαν διεθνή ΜΜΕ, Ρωσία και Τουρκία διαπραγματεύονται την ανανέωση των συμφωνιών που έχει υπογράψει η κρατική εταιρεία προμήθειας της γείτονος Botas με τη Gazprom, παρότι οι σχεδιασμοί τόσο της Ουάσιγκτον όσο και των Βρυξελλών για το τέλος του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη θέτουν εν αμφιβόλω το μέλλον του TurkStream, ενός πολύ σημαντικού εργαλείου ενεργειακής επιρροής της Άγκυρας.
Και οι υψηλές τιμές ηλεκτρισμού στην ατζέντα
Εκτός όμως από φυσικό αέριο -και την αναλυτική ενημέρωση του Ευρωπαίου Επιτρόπου για τα συμπεράσματα της PTEC όπου η Κομισιόν εκπροσωπήθηκε πάντως από την επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας Ντίτε Γιουλ Γιόργκενσεν-, η ατζέντα της συνάντησης της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ με τον κ. Γιόργκενσεν περιλαμβάνει και ηλεκτρισμό και δη τα επόμενα βήματα προκειμένου να κλείσει η «ψαλίδα» των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος μεταξύ της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μετά και την τελευταία συνεδρίαση της Task Force την περασμένη εβδομάδα. Στο πλαίσιο αυτό, επί τάπητος θα τεθούν οι νέες ελληνικές προτάσεις που προτείνεται να ενσωματωθούν στο υπό επεξεργασία Πακέτο της ΕΕ για τα Δίκτυα Ηλεκτρισμού (Grids Package), οι οποίες -όπως έγραψε το energygame.gr- κινούνται στην κατεύθυνση της καλύτερης χρήσης των υφιστάμενων διασυνοριακών διασυνδέσεων και του καλύτερου σχεδιασμού των μελλοντικών, με στόχο τη διαμόρφωση διαρθρωτικά χαμηλότερων τιμών χονδρικής στη ΝΑ Ευρώπη.
Η πρώτη εκ των τριών προτάσεων αφορά στην τήρηση του κανόνα ότι το 70% της δυναμικότητας των διασυνοριακών διασυνδέσεων διατίθεται για εισαγωγές και εξαγωγές βάζοντας τέλος στις καταχρηστικές πρακτικές ορισμένων χωρών όπως η Αυστρία που παίρνουν συστηματικά εξαίρεση από τον κανόνα, επικαλούμενες προβλήματα συμφόρησης στο σύστημα ηλεκτρισμού τους. Όπως κατέδειξε πρόσφατη μελέτη του ACER με συγκεκριμένα στοιχεία, η εφαρμογή αυτού του κανόνα στις διασυνδέσεις Αυστρίας-Ουγγαρίας θα είχε ως αποτέλεσμα τη ροή περισσότερης ενέργειας από την Κεντρική Ευρώπη προς τον «διακεκαυμένο άξονα» Ουγγαρίας-Ρουμανίας-Βουλγαρίας-Ελλάδας και κατ’ επέκταση την άμβλυνση των ακραία υψηλών τιμών που εμφανίζονται κατά καιρούς σε αυτό τον άξονα.
Η δεύτερη πρόταση της Ελλάδας αφορά στην επιβράβευση των χωρών που λειτουργούν ως κρίσιμοι διάδρομοι για τη μεταφορά ηλεκτρισμού στην ΕΕ και επενδύσουν στα δίκτυά τους για να ενισχύσουν τις διασυνοριακές ροές, προς όφελος άλλων χωρών, παρέχοντας μια σημαντική υπηρεσία στο Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρισμού της ΕΕ συνολικά. Και η τρίτη πρόταση έχει να κάνει με τον σχεδιασμό του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού δικτύου σε ορίζοντα πολλών δεκαετιών με μια ολιστική προσέγγιση που είναι πολύ διαφορετική από τη σημερινή προσέγγιση και τον σχεδιασμό του συστήματος κάθε χώρας σε ορίζοντα δεκαετίας από το οικείο Διαχειριστή, με βάση κατά κύριο λόγο τις εθνικές ανάγκες.
Σε Βρυξέλλες και Αθήνα το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ
Τέλος, κατά τη συνάντηση -και με τη συμμετοχή του Υπουργού Εμπορίου, Ενέργειας και Βιομηχανίας της Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίου- θα συζητηθεί κα η πορεία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, Great Sea Interconnector, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για «μικρό καλάθι», καθώς η πρόοδος στις τεχνοοικονομικές εκκρεμότητες σε σχέση με την τηλεδιάσκεψη των τριών πλευρών (ΥΠΕΝ Ελλάδας -Κύπρου και Κομισιόν) στα τέλη Οκτωβρίου δεν ήταν επαρκής ώστε να ανεβεί ψηλά ο πήχης των προσδοκιών. Το πολυσυζητημένο καλώδιο πάντως έχει μπει στην ατζέντα και της Συνόδου των Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου που λαμβάνει χώρα στην Αθήνα υπό την προεδρία του κ. Μητσοτάκη και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, στο φόντο της έμμεσης δήλωσης στήριξης μετά τη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) στην PTEC και των δημόσιων δηλώσεων του ΥΠΕΝ του Ισραήλ Ελι Κοέν που ακολούθησαν περί προτεραιοποίησης του σκέλους Κύπρου-Ισραήλ (που είναι πολύ πιο ανώριμο από το σκέλος Ελλάδας-Κύπρου) που ανακάτεψαν ακόμα περισσότερο την «τράπουλα»…
Διαβάστε ακόμη
