Οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Bulgartransgaz EAD (Βουλγαρία), Transgaz SA (Ρουμανία), Vestmoldtransgaz SRL (Δημοκρατία της Μολδαβίας) και Gas TSO of Ukraine (Ουκρανία), μαζί με τον ICGB AD, τον ανεξάρτητο διαχειριστή του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας, υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας, ζητώντας έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων δυναμικότητας – το Route 2 και το Route 3. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης και της διασυνδεσιμότητας κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.
Η κοινή επιστολή υπεγράφη κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 6–7 Νοεμβρίου, παρουσία του Υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, Chris Wright, του Υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ, Doug Burgum, ανώτερων αξιωματούχων της κυβέρνησης των ΗΠΑ, καθώς και των Υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας, Σταύρου Παπασταύρου, της Βουλγαρίας, Zhecho Stankov, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, Dorin Junghietu, της Ουκρανίας, Svitlana Grynchuk, καθώς και του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης της Ρουμανίας, Cătălin Predoiu.
Οι Διαχειριστές (TSOs) ζητούν από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές την έγκριση για τη διαθεσιμότητα των προϊόντων Route 2 και Route 3 έως τον Απρίλιο του 2026, καθώς και τη δυνατότητα ταυτόχρονης προσφοράς των ειδικών προϊόντων δυναμικότητας Route 1, Route 2 και Route 3 σε ανταγωνιστικές δημοπρασίες. Όλοι οι συμμετέχοντες Διαχειριστές έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν σημαντικές εκπτώσεις – από 25% έως 50% – στα σημεία διασύνδεσής τους, ώστε να ενθαρρύνουν τη χρήση της νέας δυναμικότητας από την αγορά και να διευκολύνουν διαφοροποιημένες ροές φυσικού αερίου. Οι συντονισμένες μειώσεις τιμολογίων και η διαθεσιμότητα πολλαπλών επιλογών διαδρομών θα συμβάλουν στον μετριασμό πιθανών διαταραχών, θα υποστηρίξουν την απρόσκοπτη παράδοση προς την Ουκρανία και θα διασφαλίσουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της υφιστάμενης υποδομής σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι Διαχειριστές υπογραμμίζουν ότι, όπως έχει επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αγωγός Trans-Balkan, ο οποίος αποτελεί μέρος του Κάθετου Διαδρόμου, είναι ένα βασικό στοιχείο της στρατηγικής της ΕΕ για τη διαφοροποίηση της μεταφοράς φυσικού αερίου και τη σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Η έγκριση της διαθεσιμότητας των Route 2 και 3 ευθυγραμμίζεται άμεσα με αυτή τη στρατηγική, καθώς αξιοποιεί το LNG και το αέριο της Κασπίας για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας εφοδιασμού και της ενοποίησης της αγοράς.
Το προϊόν Route 2 ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης Αμφιτρίτη στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, διασχίζει τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας–Βουλγαρίας (ICGB) και συνεχίζει μέσω του Διαδρόμου Trans-Balkan, ενώ το Route 3 ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης του ICGB με τον TAP και ακολουθεί την ίδια διαδρομή.
Η ταχύτερη έγκριση αυτών των πρόσθετων προϊόντων θα ενισχύσει σημαντικά τη δυνατότητα το LNG να φτάνει στην Ουκρανία μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών, ενδυναμώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια και επιτρέποντας στους προμηθευτές να επιλέγουν τις βέλτιστες διαδρομές εφοδιασμού ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Δήλωση της CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli: «Η σημερινή πρωτοβουλία αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό και ουσιαστικό βήμα προς την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της περιφερειακής συνεργασίας στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Με την προώθηση των προϊόντων Route 2 και της Route 3, αξιοποιούμε στο έπακρο το δυναμικό των υποδομών LNG της Ελλάδας — που περιλαμβάνουν τόσο τον σταθμό της Ρεβυθούσσας όσο και το FSRU της Αλεξανδρούπολης — και ενισχύουμε περαιτέρω τη θέση της χώρας ως βασικής ενεργειακής πύλης στην Ευρώπη.
Μέσω του ΔΕΣΦΑ και του Κάθετου Διαδρόμου, η Ελλάδα καθιστά εφικτές τις ευέλικτες ροές φυσικού αερίου από Νότο προς Βορρά και διασφαλίζει αξιόπιστη πρόσβαση σε διαφοροποιημένους ενεργειακούς πόρους για την ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Η στενή συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων Διαχειριστών αντικατοπτρίζει τη κοινή μας δέσμευση για μια πιο ανθεκτική, διασυνδεδεμένη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά — προς όφελος των πολιτών, των οικονομιών και της μακροπρόθεσμης σταθερότητας.»
Δήλωση των Εκτελεστικών Διευθυντών του ICGB, Teodora Georgieva και George Satlas: «Ο αγωγός Ελλάδας–Βουλγαρίας βρίσκεται στον πυρήνα αυτών των νέων διαδρομών, προσφέροντας νέες ευέλικτες δυνατότητες που μπορούν να μεταμορφώσουν την αγορά. Μέσω των Route 2 και Route 3, ο ICGB στέκεται σταθερά δίπλα στους εταίρους Διαχειριστές, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη συνδεσιμότητα ενέργειας από τον Νότο προς τον Βορρά. Οι κοινές μας προσπάθειες αποτελούν ένα απτό βήμα προς μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία για την Ευρώπη, εξασφαλίζοντας διαφοροποιημένη, αξιόπιστη και ανταγωνιστική πρόσβαση σε φυσικό αέριο από LNG και πηγές της Κασπίας.»
Δήλωση του Εκτελεστικού Διευθυντή της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov: «Ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Βουλγαρίας θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους εταίρους του για την περαιτέρω ανάπτυξη και τη μακροπρόθεσμη υλοποίηση προϊόντων διαδρομών για τη μεταφορά φυσικού αερίου από αξιόπιστες πηγές, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, προς την Ουκρανία. Σχεδιασμένα σε πνεύμα αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό, τα τρία νέα προϊόντα αποτελούν ένα απτό και ήδη λειτουργικό μέτρο για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και τη διασφάλιση προσιτών ενεργειακών προμηθειών σε ανταγωνιστικές τιμές για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ταυτόχρονα, τα προϊόντα Route 1, 2 και 3 θα προσφέρουν την απαραίτητη δυνατότητα στις υποδομές να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε αξιόπιστες προμήθειες φυσικού αερίου μετά την πλήρη απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου.»
Δήλωση του Γενικού Διευθυντή της Transgaz, Ion Sterian: «Η Ρουμανία, μέσω της Transgaz, ξεκίνησε, προώθησε και υποστήριξε την πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου από το 2016, με το πρώτο Μνημόνιο Συνεργασίας να υπογράφεται στο Βουκουρέστι τον Ιούλιο του 2017. Ο Κάθετος Διάδρομος και ο Διάδρομος Trans-Balkan, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του, είναι θεμελιώδεις πυλώνες της ενεργειακής ασφάλειας, συμβάλλοντας άμεσα στη διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών εφοδιασμού, στη συνολική μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, καθώς και στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Ουκρανίας, αλλά και ολόκληρης της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Η υπογραφή, στο περιθώριο της Υπουργικής Συνάντησης της 6ης Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (PTEC) που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, της κοινής επιστολής των Διαχειριστών της Ρουμανίας, της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, της Ουκρανίας και του ανεξάρτητου διαχειριστή του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας προς τις Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές των αντίστοιχων χωρών, για την έγκριση της διάθεσης των ειδικών προϊόντων δυναμικότητας Route 2 και Route 3 έως και τον Απρίλιο του 2026, αποτελεί μία αποφασιστική προσπάθεια των Διαχειριστών του Διαδρόμου Trans-Balkan για τη διασφάλιση παροχής φυσικού αερίου προς την Ουκρανία κατά την περίοδο αυτή.
Αυτές οι διαδρομές θα διευκολύνουν τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία από διαφοροποιημένες πηγές (LNG και αέριο από την Κασπία), μέσω του τμήματος Trans-Balkan του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.
Η υλοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου θα αυξήσει τη δυναμικότητα στο σημείο διασύνδεσης Negru Voda–Kardam από 5,03 δισ. κυβικά μέτρα/έτος σε 9,41 δισ. κυβικά μέτρα/έτος, διευκολύνοντας την παραλαβή αμερικανικού LNG που παράγεται από αμερικανικές εταιρείες (Exxon, Cheniere, Chevron, κ.ά.), συμπεριλαμβανομένων αυτών από τα υφιστάμενα τερματικά LNG στην Ελλάδα (Ρεβυθούσα, FSRU Αλεξανδρούπολη), καθώς και άλλων που βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού (π.χ. Dioriga).
Η Ρουμανία, μέσω της Transgaz, είναι έτοιμη να παραλάβει πρόσθετους όγκους φυσικού αερίου μέσω των αγωγών του Διαδρόμου Trans-Balkan (αγωγοί T1, T2 και T3), για την κάλυψη των περιφερειακών αναγκών, καθώς η Transgaz ολοκλήρωσε τα έργα αντίστροφης ροής στους σταθμούς μέτρησης των αγωγών T2 και T3.»
Δήλωση του Γενικού Διευθυντή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ουκρανίας, Vladyslav Medvediev: «Οι νέες διαδρομές προμήθειας προσφέρουν πρόσθετες εμπορικές ευκαιρίες για τους εμπόρους να μεταφέρουν φυσικό αέριο από εναλλακτικές πηγές προμήθειας προς την Ουκρανία με ελκυστικά τιμολόγια, ενισχύοντας έτσι τη θέση του συστήματός μας ως αξιόπιστου εταίρου στην ευρωπαϊκή αγορά».
Η ανακοίνωση της ICGB
Σε κοινή επιστολή προς τις ρυθμιστικές αρχές, οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) προτείνουν τη διαθεσιμότητα των Διαδρομών 2 και 3 από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Απρίλιο 2026· εφόσον εγκριθούν, τα νέα προϊόντα θα επιτρέψουν τη μεταφορά φυσικού αερίου με μειωμένα τιμολόγια από τον αγωγό TAP και τον τερματικό σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης μέσω του αγωγού IGB, παρέχοντας άμεση υποστήριξη προς την Ουκρανία. Η ICGB, ο ανεξάρτητος Διαχειριστής του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας, υπέγραψε συμφωνία με περιφερειακούς εταίρους για την έναρξη δύο νέων προϊόντων διαδρομών προς ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της στήριξης της Ουκρανίας.
Η πρωτοβουλία αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο για την ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου. Οι Διαχειριστές συμφώνησαν να καθιερώσουν τα προϊόντα δυναμικότητας Διαδρομή 2 και Διαδρομή 3 – νέες στρατηγικές επιλογές μεταφοράς φυσικού αερίου που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, της περιφερειακής συνδεσιμότητας και της ενοποίησης των αγορών σε όλη τη Νοτιοανατολική και Ανατολική Ευρώπη.
Κατά την 6η Σύνοδο Εταιρικής Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC) που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, όλοι οι Διαχειριστές υπέγραψαν την απόφαση να προχωρήσουν, υποβάλλοντας τα νέα συνδυασμένα προϊόντα για έγκριση στις αρμόδιες εθνικές ρυθμιστικές αρχές.
Οι Διαδρομές 2 και 3 αποτελούν ειδικά προϊόντα μεταφορικής δυναμικότητας που επιτρέπουν τη μεταφορά φυσικού αερίου από τον τερματικό σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης και τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) μέσω του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας–Βουλγαρίας (IGB) και στη συνέχεια μέσω του Αγωγού Trans-Balkan, της Ρουμανίας και της Μολδαβίας προς την Ουκρανία.
Συνδέοντας τα σημεία εισόδου της Νότιας Ευρώπης με τις ανατολικές αγορές, οι διαδρομές μετατρέπουν τον IGB σε κεντρικό άξονα μεταφοράς LNG και αερίου από την Κασπία προς τον Βορρά, ενισχύοντας την ενεργειακή ανθεκτικότητα της περιοχής.
Αυτό θα εξασφαλίσει κρίσιμες εναλλακτικές πηγές και διαδρομές εφοδιασμού, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη δέσμευση της ΕΕ για σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, επιτρέποντας την εισαγωγή LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους παραγωγούς.
Ως ένθερμος υποστηρικτής της περιφερειακής συνεργασίας και της ευελιξίας στα προϊόντα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς, η ICGB διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη και τον συντονισμό των προτάσεων για τις νέες διαδρομές.
«Η σημερινή υπογραφή αποδεικνύει την κοινή αποφασιστικότητα των Διαχειριστών της περιοχής να ενεργούν με πνεύμα αλληλεγγύης και να διασφαλίζουν ότι η ενέργεια θα συνεχίσει να ρέει με ασφάλεια και προσιτό κόστος πέρα από τα σύνορα», δήλωσαν τα Εκτελεστικά Στελέχη της εταιρείας Τεοντόρα Γκεοργκίεβα και Γιώργος Σάτλας.
Η ICGB έχει εισαγάγει σημαντική έκπτωση 46% στα τιμολόγιά της, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της στη δημιουργία οικονομικά βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιλογών για τη διασυνοριακή προμήθεια φυσικού αερίου.
Η καθιέρωση των Διαδρομών 2 και 3 συμπληρώνει την επιτυχημένη έναρξη της Διαδρομής 1 νωρίτερα φέτος και αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την ανθεκτικότητα των δικτύων προμήθειας φυσικού αερίου σε όλη την περιοχή.
Προσφέροντας πολλαπλά ανταγωνιστικά προϊόντα δυναμικότητας μέσω μιας ενοποιημένης πλατφόρμας δημοπρασιών (RBP), η πρωτοβουλία εξασφαλίζει ευελιξία και συνέχεια στη ροή φυσικού αερίου, ακόμη και υπό δύσκολες συνθήκες.
Στην κοινή επιστολή προς τις ρυθμιστικές αρχές, οι Διαχειριστές προτείνουν η διαθεσιμότητα των Διαδρομών 2 και 3 να είναι από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Απρίλιο 2026, σε ευθυγράμμιση με τη διάρκεια της Διαδρομής 1.
Αυτό το χρονικό πλαίσιο θα επιτρέψει σε Διαχειριστές, Ρυθμιστικές Αρχές και συμμετέχοντες στην αγορά να αξιολογήσουν την απόδοση των διαδρομών στην πράξη και να υλοποιήσουν τυχόν βελτιώσεις για την αύξηση της αποδοτικότητας και της αγοραστικής αξίας.
Οι συντονισμένες προσπάθειες της ICGB και των Διαχειριστών Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ Α.Ε.), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz EAD), της Ρουμανίας (Transgaz S.A.), της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz SRL) και της Ουκρανίας (GTSOU LLC) ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαφοροποίηση των διαδρομών φυσικού αερίου και τη σταδιακή αντικατάσταση των ρωσικών προμηθειών με LNG και πηγές από την Κασπία.
Η υλοποίηση αυτών των νέων διαδρομών, σε συνδυασμό με σημαντικές μειώσεις τιμολογίων, θα ενισχύσει περαιτέρω τη δυνατότητα της Ευρώπης να παρέχει φυσικό αέριο εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαίο – ενδυναμώνοντας την ενεργειακή αλληλεγγύη και στηρίζοντας την Ουκρανία στη διατήρηση της ενεργειακής σταθερότητάς της.
Το υψηλού επιπέδου φόρουμ διοργανώνεται από το Υπουργείο Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, και το Global Energy Center του Atlantic Council.
Η κοινή επιστολή υπογράφηκε παρουσία του Υπουργού Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, Chris Wright, του Υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ, Doug Burgum, ανώτερων αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης, καθώς και των Υπουργών Ενέργειας από: την Ελλάδα – Σταύρο Παπασταύρου, τη Βουλγαρία – Ζέτσο Στάνκοφ, τη Ρουμανία – Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Καταλίν Πρεντόιου και τον Υπουργό Ενέργειας Ίβαν Μπόγνταν-Γκρουία, τη Δημοκρατία της Μολδαβίας – Ντορίν Ζουνγκιέτου, και την Ουκρανία – Σβιτλάνα Γκρίντσουκ.
Ο αγωγός IGB (Διασυνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας–Βουλγαρίας) λειτουργεί από την κοινοπραξία ICGB AD, η οποία είναι εγγεγραμμένη στη Βουλγαρία από το 2011, με μετόχους την BEH EAD (50%) και την IGI Poseidon (50%). Η IGI Poseidon είναι εταιρεία εγγεγραμμένη στην Ελλάδα, με μετόχους την ελληνική εταιρεία DEPA International Projects (50%) και τον ιταλικό ενεργειακό όμιλο Edison S.p.A (50%).
Σύμφωνα με το καταστατικό της, η ICGB AD είναι ιδιοκτήτρια του αγωγού IGB, χρηματοδότησε την υλοποίησή του, διαχειρίζεται τη μεταφορική του ικανότητα και εισπράττει έσοδα από τη μεταφορά φυσικού αερίου.
Ο αγωγός IGB διασυνδέεται με το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας (DESFA S.A.) και τον Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP AG) στην περιοχή της Κομοτηνής (Ελλάδα), καθώς και με το βουλγαρικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου (Bulgartransgaz EAD) στην περιοχή της Στάρα Ζαγόρα. Το συνολικό μήκος του αγωγού είναι 182 χλμ., η διάμετρος του σωλήνα 32” και η αρχική του δυναμικότητα φτάνει τα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως προς την κατεύθυνση Ελλάδας–Βουλγαρίας. Ανάλογα με το ενδιαφέρον της αγοράς για μεγαλύτερες ποσότητες και τις δυνατότητες των γειτονικών συστημάτων μεταφοράς, ο αγωγός IGB έχει σχεδιαστεί με την προοπτική αύξησης της δυναμικότητας έως τα 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.
Διαβάστε ακόμη
