Με τις σχέσεις ενέργειας μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας να έχουν παγώσει, αξιωματούχοι από την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα έχουν πραγματοποιήσει συνομιλίες για το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να βοηθήσουν στην αναβίωση των εξαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, σύμφωνα με οκτώ πηγές που μίλησαν στο Reuters. Αυτή η είδηση έγινε γνωστή, ενώ νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα η Κομισιόν δημοσίευσε έναν Οδικό Χάρτη για την απεξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά καύσιμα.
Η Ευρώπη περιόρισε δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022, οδηγώντας την Gazprom σε ζημίες ύψους 7 δισ. δολαρίων το επόμενο έτος. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για ειρήνη στην Ουκρανία, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες μιας επαναπροσέγγισης στις σχέσεις φυσικού αερίου. Πηγές που βρίσκονται κοντά στις διμερείς συνομιλίες ανέφεραν ότι η επιστροφή της Μόσχας στην αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Παρά την αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών από την Ευρώπη, κάποιοι αγοραστές παραμένουν και, σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, περισσότεροι θα μπορούσαν να επιστρέψουν μετά από μια συμφωνία ειρήνης.
Η απώλεια της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου — η οποία πριν τρία χρόνια αποτελούσε το 40% της ζήτησης της ηπείρου και πλέον περιορίζεται στο 19% — έχει πλήξει σοβαρά τη ρωσική οικονομία. Οι υφιστάμενες προμήθειες προέρχονται κυρίως από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και σε μικρότερο βαθμό από αγωγούς μέσω Τουρκίας (TurkStream). Η εμπλοκή των ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις για την επαναφορά των πωλήσεων θα μπορούσε να βοηθήσει τη Μόσχα να ξεπεράσει τις πολιτικές αντιδράσεις εντός Ευρώπης, ενώ θα έδινε και στις ΗΠΑ ρόλο επιτήρησης ή και ελέγχου ως προς το ποσοστό ρωσικού αερίου που θα επιστρέψει στην Ευρώπη.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο επενδυτικός απεσταλμένος του Πούτιν, Κιρίλ Ντμιτρίεφ, έχουν συνομιλήσει για το φυσικό αέριο στο πλαίσιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία, σύμφωνα με δύο από τις πηγές. Εκπρόσωπος του Γουίτκοφ αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων δήλωσε: «Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν τέτοιες συζητήσεις». Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε στο γαλλικό περιοδικό Le Point ότι η Gazprom θα εξετάσει την πώληση φυσικού αερίου στην Ευρώπη εάν νέος ιδιοκτήτης αναλάβει τα δίκτυα που συνδέουν Ρωσία και Ευρώπη. Η Ρωσία ελέγχει τους δίδυμους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, στους οποίους έχουν συμμετοχές ευρωπαϊκές εταιρείες.
Ορισμένες χώρες εξακολουθούν να αγοράζουν ρωσικό αέριο, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία μέσω του TurkStream, καθώς και το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ισπανία που λαμβάνουν LNG από τη Novatek βάσει μακροχρόνιων συμβολαίων. Σχετικά με την αμερικανική εμπλοκή, πέντε πηγές ανέφεραν ότι έχουν συζητηθεί ενδεχόμενες επενδύσεις από τις ΗΠΑ σε Nord Stream ή στον αγωγό μέσω Ουκρανίας ή ακόμα και στην ίδια την Gazprom. Αμερικανικές εταιρείες ενδέχεται να αγοράζουν αέριο από την Gazprom και να το εξάγουν προς την Ευρώπη. Έτσι, οι ΗΠΑ θα λειτουργούσαν ως ενδιάμεσοι για να ξεπεραστούν οι πολιτικές αντιστάσεις στην ΕΕ.
Το σχέδιο της Κομισιόν για απεξάρτηση της ΕΕ από το φυσικό αέριο που προσφέρει η Ρωσία
Υπενθυμίζεται πως η Κομισιόν δημοσίευσε αυτήν την εβδομάδα έναν Οδικό Χάρτη για την απεξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά καύσιμα. Μέσω του Χάρτη, η Κομισιόν προτείνει την απαγόρευση νέων συμβολαίων με τη Ρωσία έως το τέλος του 2025 και τερματισμό των υφιστάμενων εισαγωγών έως το 2027 — σχέδιο που πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν εκφράσει αντίθεση. Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να ξαναρχίσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη «αμέσως» εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση. Η Gazprom εξετάζει να προσφέρει σε Γερμανούς πελάτες σύντομα 24μηνα συμβόλαια με σημαντικές εκπτώσεις, έναντι των μακροχρόνιων δεκαετιών συμφωνιών που ζητούσε παραδοσιακά. Η ΕΕ παραμένει γενικά αντίθετη και υπάρχουν και άλλα εμπόδια, όπως νομικές εκκρεμότητες για παραβιάσεις συμβολαίων. Τέλος, επισημαίνεται πως οι αγωγοί Nord Stream υπέστησαν σοβαρές ζημιές από δολιοφθορά το 2022, ενώ ο αγωγός Nord Stream 2 δεν έλαβε ποτέ επίσημη έγκριση από τη Γερμανία για λειτουργία.
Διαβάστε ακόμη
