«Πόδι» στις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο επί ευρωπαϊκού εδάφους (Ουγγαρία) βάζει για πρώτη φορά η Τουρκία, με μια συμφωνία-ορόσημο που προωθεί έτι περαιτέρω τη φιλοδοξία της γείτονος να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Ο λόγος για τη συμφωνία που υπεγράφη στις 30 Απριλίου στη Βουδαπέστη μεταξύ της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Τουρκίας TPAO και της ουγγρικής MOL που προβλέπει την σύμπραξη των δυο εταιρειών για έρευνες υδρογονανθράκων σε δυο χερσαία οικόπεδα (Burszak και Tamasi) στην Ουγγαρία, παρουσία του Υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ και του Υπουργού Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο.
Η εξέλιξη χαιρετίστηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ ως «ιστορική», στο μέτρο που σηματοδοτεί την είσοδο της Άγκυρας στον κλάδο upstream της Ευρώπης. Όπως δήλωσε ο κ. Σιγιάρτο, η επένδυση της TPAO στην Ουγγαρία στην παρούσα φάση ανέρχεται σε 6 δισ. ουγγρικά φιορίνια (περί τα 14 εκατ. ευρώ). Δεν πρόκειται για την πρώτη συνεργασία μεταξύ της TPAO και της MOL, καθώς οι δυο εταιρείες λειτουργούν εδώ και δέκα χρόνια ένα κοίτασμα φυσικού αερίου στη Ρωσία, ενώ συμπράττουν και στο Αζερμπαϊτζάν. Ο Ούγγρος ΥΠΕΞ αποκάλυψε επίσης ότι TPAO και MOL σχεδιάζουν να επεκτείνουν τη συνεργασία τους στην έρευνα και ανάπτυξη υδρογονανθράκων όχι μόνο στην Ουγγαρία, αλλά και σε άλλες χώρες στην περιοχή της Κασπίας, της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Η συμφωνία εντάσσεται στο κάδρο των ευρύτερων κινήσεων της Τουρκίας στο πεδίο της ενεργειακής διπλωματίας. Έχοντας ήδη ρόλο κλειδί ως κόμβος διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, η γειτονική χώρα ενισχύει το «προφίλ» της και ως προμηθευτής φυσικού αερίου στην περιοχή, με την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Botas να έχει συνάψει συμφωνίες -μεταξύ άλλων-με τη βουλγαρική Bulgargaz, την ουγγρική MVM (επρόκειτο μάλιστα για την πρώτη συμφωνία εξαγωγής του λεγόμενου “Turkish Blend” σε χώρα που δεν γειτονεύει με την Τουρκία) και τη ρουμανική ΟΜV Petrom. Το επόμενο βήμα είναι η είσοδος και στην παραγωγή υδρογονανθράκων, με την Τουρκία εκτός από την Ουγγαρία να είναι έτοιμη να «εισβάλει» και στην Ουγγαρία. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του κ. Μπαϊρακτάρ, η TPAO και μια διεθνής πετρελαϊκή εταιρεία (που δεν κατονόμασε) βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να συμπράξουν σε έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε θαλάσσιο οικόπεδο στη Μαύρη Θάλασσα έξω από τα παράλια της Βουλγαρίας, με τις υπογραφές να πέφτουν «πιθανότατα εντός του Μαΐου», σύμφωνα με τον Τούρκο ΥΠΕΝ. Να σημειωθεί ότι για την Βουλγαρία αυτό θα σηματοδοτούσε τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις έρευνες υδρογονανθράκων στα ύδατά της στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς η Shell υπέγραψε πρόσφατα σύμβαση για το θαλάσσιο μπλοκ 1-26 Khan Tervel, ενώ στο μπλοκ Khan Asparuh τα δικαιώματα έρευνας έχει αποκτήσει η ισραηλινή New Med Energy.
Η στρατηγική της Τουρκίας όπως την περιέγραψε ο κ. Μπαϊρακτάρ είναι η ταχεία ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου με παράλληλη επέκταση των διεθνών συνεργασιών για έρευνα και ανάπτυξη υδρογονανθράκων. Αιχμή του δόρατος για την εγχώρια παραγωγή είναι το κοίτασμα Sakarya στα τουρκικό «κομμάτι» της Μαύρης Θάλασσας που εκτιμάται ότι έχει αποθέματα 710 δισ. κυβικών μέτρων, ανακαλύφθηκε το 2020 και πέρασε στη φάση παραγωγικής λειτουργίας σε λιγότερο από τρία χρόνια. Η πρώτη φάση της ανάπτυξης του Sakarya ολοκληρώθηκε πρόσφατα με την ημερήσια παραγωγή να φτάνει τα 9,5 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, ποσότητα που καλύπτει τις ανάγκες 4 εκατ. νοικοκυριών. Η ΤPAO που είναι ο λειτουργός του κοιτάσματος έχει ανακοινώσει σχέδια για έλευση μιας νέας πλωτής πλατφόρμας παραγωγής (FPSO) αναμένεται να διπλασιάσει την ημερήσια παραγωγή φυσικού αερίου του κοιτάσματος το 2026 στα 20 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, με τον πήχη για το 2028 να τίθεται στα 40 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ημερησίως.
Την ίδια στιγμή, η TPAO εξέφρασε ενδιαφέρον και για είσοδο στον κλάδο upstream της Λιβύης η οποία προκήρυξε τον Μάρτιο τον πρώτο της διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες μετά από 17 και πλέον χρόνια, καθώς και για κοιτάσματα στο Ιράκ, το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν. Μέσα στον Απρίλιο, εξάλλου, η Τουρκία υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας για υπεράκτιες έρευνες υδρογονανθράκων με το Πακιστάν, που ανοίγει το δρόμο για την TPAO και τις τρεις κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες να κατέβουν από κοινού στους διαγωνισμούς του Πακιστάν για την παραχώρηση 40 θαλάσσιων οικοπέδων.
Πέρα από τους υδρογονάνθρακες, η Τουρκία έχει αναπτύξει έντονη κινητικότητα και στο σκέλος των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην ευρύτερη περιοχή. Πέρα από τις κινήσεις της με στόχο να «βραχυκυκλώσει» τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ Great Sea Interconnector, σχεδιάζει projects όπου η ίδια θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Όπως έγραψε το energygame.gr, οι Υπουργοί Ενέργειας της Τουρκίας, της Βουλγαρίας, της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν συναντήθηκαν στο περιθώριο της πρόσφατης ετήσιας συνάντησης του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Southern Gas Corridor) και υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης για τη μεταφορά καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη, μέσω της Τουρκίας.
Ο προτεινόμενος χερσαίος διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας που θα διασχίζει την Τουρκία λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς ενέργειας που θα συνδέει τη Γεωργία με τη Ρουμανία μέσω της Μαύρης Θάλασσας (Green Energy Corridor), αλλά και για τον GSI.
Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφή την επιδίωξή της να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο υψηλής σημασίας για την Ευρώπη. Ήδη, από το έδαφός της περνάει ο Turkstream, η μοναδική όδευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών για την Ευρώπη που παραμένει ενεργή, αλλά και ο TANAP, που μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη.
Διαβάστε ακόμη
