Το ακανθώδες θέμα της μείωσης του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας-που έχει τεθεί επιτακτικά στην κυβέρνηση από όλους τους βιομηχανικούς φορείς – θα τεθεί σήμερα (Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου) σε σύσκεψη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, με συμμετοχή των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου και Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου. Από την πλευρά της βιομηχανίας θα δώσουν το παρών, σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος και η πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου Ράνια Αικατερινάρη.

Στο επίκεντρο της σύσκεψης θα βρεθεί, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η προοπτική εφαρμογής στην εγχώρια αγορά του λεγόμενου «ιταλικού μοντέλου», δηλαδή του σχήματος στήριξης των ενεργοβόρων βιομηχανιών που προωθεί προς εφαρμογή η Ιταλία -με την κωδική ονομασία «Energy Release 2.0». Σύμφωνα του σχεδίου αυτού, οι βιομηχανίες συμβάλλονται με δημόσιο φορέα (GSE, αρχή που αντιστοιχεί με τον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης της Ελλάδας) με αντικείμενο τη διάθεση μέσω συμβολαίων επί διαφοράς 24 TWh πράσινης ενέργειας στις ενεργοβόρες βιομηχανίες για τρία χρόνια με τιμή 65 ευρώ/Μεγαβατώρα. Σαν αντάλλαγμα, οι βιομηχανίες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να χτίσουν μονάδες ΑΠΕ διπλάσιας δυναμικότητας και να επιστρέψουν την ίδια ποσότητα στο GSE τα επόμενα είκοσι έτη στην ίδια τιμή.

Τους τελευταίους μήνες το «ιταλικό μοντέλο» έχει μπει στο μικροσκόπιο των εγχώριων βιομηχανικών φορέων καθώς εμφανίζεται ως λύση που θα μπορούσε να δώσει διέξοδο στο θέμα του υψηλού κόστους ενέργειας της ενεργοβόρου βιομηχανίας, καθώς η φιλοσοφία του είναι να «βγάλει» τη φθηνή ενέργεια των ΑΠΕ από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και να τη διοχετεύσει απευθείας στις βιομηχανίες με τη μεσολάβηση ενός κρατικού φορέα. Με τον τρόπο αυτό οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις αποκτούν άμεση πρόσβαση σε σταθερό ανταγωνιστικό κόστος ηλεκτρισμού -σε ορίζοντα τριετίας-  ενώ σε δεύτερο χρόνο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για αύξηση της δυναμικότητας των ΑΠΕ.

Η κυβέρνηση της Ρώμης ξεκίνησε να εκπονεί το «ιταλικό μοντέλο» το 2024 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το «πράσινο φως» για την εφαρμογή του στο τέλος Ιουνίου 2025, με την αποστολή comfort letter από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG COMP), το οποίο ωστόσο  έθεσε συγκεκριμένους όρους που περιορίζουν την ελκυστικότητά του για τα εμπλεκόμενα μέρη σε σχέση με την αρχική εκδοχή κάτι που πρέπει να ληφθεί υπόψη από τους δυνητικούς εμπλεκομένους και στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, οι Βρυξέλλες ενσωμάτωσαν ρήτρα claw back που προβλέπει ότι το όποιο οικονομικό όφελος προκύπτει στην πρώτη περίοδο θα πρέπει να επιστραφεί στα επόμενα 20 έτη, κάτι που προφανώς αλλάζει τα δεδομένα.

Οι θέσεις της ενεργοβόρου βιομηχανίας για το ιταλικό μοντέλο

Όπως αναφέρουν κύκλοι της ενεργοβόρου βιομηχανίας, «είναι σαφές ότι το ιταλικό μοντέλο μετά την εμπλοκή της DG COMP όπως προκύπτει από το comfort letter της Επιτροπής προς τις ιταλικές αρχές, είναι μια επιδότηση για τρία έτη με την υποχρέωση να γίνουν επενδύσεις σε νέα έργα ΑΠΕ που θα επιστρέφουν-μηδενίζουν το ποσό της επιδότησης στα επόμενα 20+20 έτη (ρήτρα claw back). Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί απαραίτητη την κοινοποίηση προς έγκριση στην Επιτροπή μηχανισμού παρόμοιου με το ιταλικό σχήμα ώστε αφενός να μην υπάρχουν δυσάρεστες εκπλήξεις, όπως συνέβη στην Ιταλία, αφετέρου να επιταχυνθεί η εν λόγω διαδικασία. «Προφανώς είναι στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης να αποφασίσει εάν θα το κοινοποιήσει ή όχι», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα πάντα με την ΕΒΙΚΕΝ, θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη αφενός οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς (δηλαδή το γεγονός ότι υπάρχουν έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 3 GW που έχουν επιλεγεί ήδη για να λάβουν  όρους σύνδεσης με απόλυτη προτεραιότητα και διαθέτουν υπογεγραμμένες διμερείς συμβάσεις με επιλέξιμους βιομηχανικούς καταναλωτές), αφετέρου οι εμφανείς διαφορές στις τιμές της αγοράς επόμενης ημέρας σε σχέση την ιταλική και δη το ότι η μέση ετήσια τιμή του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι χαμηλότερη κατά περίπου 15 ευρώ/MWh ως προς το ιταλικό το 2025 αλλά και διαχρονικά.

Όπως επισημαίνεται από την ενεργοβόρο βιομηχανία, αν τελικά η κυβέρνηση δρομολογήσει την προσαρμογή του ιταλικού μοντέλου στα ελληνικά δεδομένα, προτείνεται το σχήμα να καλύπτει το 50% της ετήσιας κατανάλωσης των επιλέξιμων βιομηχανιών. Προτείνεται επίσης να συμμετάσχουν όλες οι βιομηχανίες ανεξάρτητα από το εάν έχουν ΡΡΑ ή όχι, ήτοι περίπου 3,7 TWh (αντί 30% στο ιταλικό σχήμα), καθώς ο ΔΑΠΕΕΠ έχει υπογεγραμμένα CfD με δυναμικότητες που το υπερκαλύπτουν. Εφόσον υπάρξει κοινοποίηση, είναι αυτονόητη η διενέργεια διαγωνισμού για έργα ΑΠΕ παραγωγής 3,7 TWh, τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν το 50% έργων που ήδη έχουν καταγραφεί και διαθέτουν ΡΡΑ με επιλέξιμες βιομηχανίες ύψους 1,5 TWh. Τέλος, εισήγηση της ΕΒΙΚΕΝ είναι η τιμή του CfD να είναι 55 ευρώ/MWh (έναντι 65 στο ιταλικό σχήμα), λόγω των χαμηλότερων τιμών στην Προημερήσια Αγορά της Ελλάδας σε σχέση με την ιταλική και την καλύτερη απόδοση των φωτοβολταϊκών.

Τα συμπεράσματα της μελέτης της Grant Thornton

Σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton με αντικείμενο την μεταφορά του ιταλικού μοντέλου στην ελληνική αγορά, στην εγχώρια εκδοχή θα μπορούσαν να ενταχθούν περίπου 7,4 TWh ενεργοβόρων καταναλωτών (κατ’ εκτίμηση 60 καταναλωτές) Υψηλής και Μέσης Τάσης, εφαρμόζοντας οριζόντια κριτήρια που ήδη ισχύουν στην ελληνική νομοθεσία. Το σχήμα βασίζεται σε μηχανισμό κατά τον οποίο προσφέρεται ενεργειακό δάνειο της τάξης των 7,4 TWh/έτος για 3 έτη από τον ΔΑΠΕΕΠ προς τους καταναλωτές. Τα δάνειο αυτό επιστρέφεται στο βάθος της επόμενης 20ετίας. Οι ωφελούμενοι του σχήματος οφείλουν να επιστρέψουν την διπλάσια ενέργεια από αυτή που δανείστηκαν σε βάθος 20ετίας, στηρίζοντας νέες ΑΠΕ της τάξης των 1,3 GW. Το συνολικό κόστος του σχήματος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 260 εκατ. ευρώ ετησίως για την πρώτη τριετία, ενώ η επιστροφή του ενεργειακού δανείου δεν δημιουργεί ζήτημα κρατικών ενισχύσεων, όπως απεφάνθη η Επιτροπή για την περίπτωση της Ιταλίας.

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη από τη ΔΕΘ

Υπενθυμίζεται τέλος ότι από το βήμα της ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει ότι «ξεκινούν οι διαδικασίες για να «ξεκλειδώσει» πακέτο 200 εκατομμυρίων για μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία, με κονδύλια του Ταμείου Εκσυγχρονισμού». Στις αρχές Ιουλίου είχαν παρουσιαστεί οι βασικοί άξονες του κυβερνητικού σχεδιασμού για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Εκσυγχρονισμού, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι τα κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ για την ενεργοβόρο βιομηχανία αφορούσαν σε επενδύσεις αναβάθμισης της παραγωγής. Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος είχε σημειώσει τότε ότι προτεραιότητα στις επιχορηγήσεις θα έχουν εγχώριες επιχειρήσεις που έχουν λάβει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη σφραγίδα αριστείας STEP SEAL («Σφραγίδα Κυριαρχίας»), προσθέτοντας ότι «Πρόκειται για σημαντικές επιχειρήσεις, που έχουν στρατηγικό χαρακτήρα για την ελληνική οικονομία». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιλέξιμες βιομηχανίες αφορούν τους τομείς του αλουμινίου, του χαλκού, του σιδήρου, των μεταλλικών κατασκευών καθώς και τη χημική βιομηχανία.

Διαβάστε ακόμη