Σε μια εξέλιξη με έντονο ενεργειακό και γεωπολιτικό αποτύπωμα, η Ελλάδα περνά στο επόμενο κεφάλαιο της στρατηγικής της για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, η κοινοπραξία Chevron–HELLENiQ Energy ανακηρύσσεται επίσημα προτιμητέος επενδυτής για τα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου, σηματοδοτώντας την έναρξη της τελικής φάσης πριν την υπογραφή των συμβάσεων μίσθωσης με το ελληνικό Δημόσιο.
Η εξέλιξη αυτή επισφραγίζει έναν κύκλο διαγωνιστικών και τεχνικών διαδικασιών που ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο, με την ΕΔΕΥΕΠ να ολοκληρώνει την αξιολόγηση των προσφορών σε χρόνο-ρεκόρ, λιγότερο από έναν μήνα, έναντι του μέγιστου διαστήματος των 60 ημερών που προβλέπει ο νόμος. Η Επιτροπή Αξιολόγησης υπέβαλε τη σχετική εισήγηση στο ΥΠΕΝ, το οποίο ενέκρινε το αποτέλεσμα και προχώρησε στην έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων.
Το αμέσως επόμενο βήμα αφορά την οριστικοποίηση των τεσσάρων συμβάσεων που θα υπογραφούν μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της Chevron. Οι συμβάσεις αφορούν τα θαλάσσια μπλοκ «Νότια της Πελοποννήσου», «Α2», «Νότια της Κρήτης I» και «Νότια της Κρήτης II». Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τελικά νομικά κείμενα αναμένεται να σταλούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο εντός της προσεχούς εβδομάδας, πιθανότατα τη Δευτέρα. Μετά την έγκριση, θα ακολουθήσει η υπογραφή των Συμβάσεων Μίσθωσης και, εν συνεχεία, η κύρωσή τους από τη Βουλή, που θα αποτελέσει και το τελευταίο βήμα πριν την έναρξη των σεισμικών ερευνών. Να σημειωθεί πως η διαδικασία αξιολόγησης ολοκληρώθηκε από την ΕΔΕΥΕΠ, η οποία ενέκρινε την εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης με το Πρακτικό του Διοικητικού της Συμβουλίου στις 17 Οκτωβρίου 2025, ενώ η υπουργική υπογραφή ήρθε στις 23 Οκτωβρίου.
Τα τελικά νομικά κείμενα αναμένεται να σταλούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο εντός των επόμενων ημερών. Μετά την έγκριση, θα ακολουθήσει η υπογραφή των Συμβάσεων Μίσθωσης και, εν συνεχεία, η κύρωσή τους από τη Βουλή, που θα αποτελέσει και το τελευταίο βήμα πριν την έναρξη των σεισμικών ερευνών.
Η Chevron, με τη συμμετοχή της HELLENiQ Energy ως εθνικού εταίρου, θα αποκτήσει άδεια εξερεύνησης τριετούς διάρκειας για την εκτέλεση αποκλειστικών σεισμικών ερευνών 2D και 3D. Το πρώτο στάδιο των ερευνών θα διαρκέσει τρία χρόνια και θα επικεντρωθεί στη χαρτογράφηση των γεωλογικών δομών, ενώ θα ακολουθήσουν δύο επιπλέον στάδια διάρκειας πέντε ετών συνολικά, που περιλαμβάνουν και ερευνητικές γεωτρήσεις.
Το επενδυτικό αποτύπωμα της ερευνητικής φάσης εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζονται τα κόστη γεωτρήσεων, τα οποία μπορούν να ανέλθουν σε πολλαπλάσια εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ εφόσον τα γεωλογικά δεδομένα επιβεβαιωθούν.
Η περιοχή νότια της Κρήτης θεωρείται μια από τις πιο ελπιδοφόρες ζώνες της ελληνικής ΑΟΖ. Βρίσκεται σε βαθιά ύδατα, όπου οι γεωλογικές δομές εμφανίζουν ομοιότητες με τις λεκάνες της Ανατολικής Μεσογείου, όπου έχουν εντοπιστεί μεγάλα κοιτάσματα, όπως το Zohr στην Αίγυπτο και το Leviathan στο Ισραήλ.
Σύμφωνα με παλαιότερη ανάλυση στελέχους της HELLENiQ Energy, τα σεισμικά δεδομένα δείχνουν πιθανό κοίτασμα 280 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, επαρκές –εάν επιβεβαιωθεί– να καλύψει τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς για σχεδόν 50 χρόνια. Παράλληλα, έρευνες της ΕΔΕΥΕΠ έχουν καταγράψει περισσότερους από 30 πιθανούς ερευνητικούς στόχους, με τουλάχιστον εννέα σημεία να παρουσιάζουν αυξημένες ενδείξεις ύπαρξης εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων.
Αν όλα κινηθούν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, οι σεισμικές έρευνες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν το φθινόπωρο του 2026, ενώ, εφόσον επιβεβαιωθούν θετικά ευρήματα, οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις ενδέχεται να πραγματοποιηθούν κοντά στο 2030. «Το χρονοδιάγραμμα που έχουμε θέσει θα τηρηθεί. Οι διαδικασίες προχωρούν με ταχύτητα και διαφάνεια, ώστε να δούμε μέσα στο 2026 τις πρώτες σεισμικές έρευνες νότια της Κρήτης», δήλωσε ο Σταύρος Παπασταύρου στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24, επιβεβαιώνοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να επιταχύνει την πορεία του έργου.
Υδρογονάνθρακες: Ενεργειακή ασφάλεια και γεωπολιτική διάσταση
Η παρουσία της Chevron, ενός από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους παγκοσμίως, αναβαθμίζει τη θέση της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της ΝΑ Ευρώπης, ενισχύοντας παράλληλα τη στρατηγική της Ε.Ε. για διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού και ενεργειακή ασφάλεια. Η συνεργασία με την HELLENiQ Energy, που διαθέτει μακρόχρονη εμπειρία στις έρευνες υδρογονανθράκων, αποτελεί τον καρπό «διεθνούς τεχνογνωσίας και εθνικής συνέχειας». Το ΥΠΕΝ εκτιμά ότι το έργο αυτό μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς την ενεργειακή μετάβαση, συμβάλλοντας στην αυτάρκεια της χώρας και στη μείωση του ενεργειακού κόστους μεσοπρόθεσμα. Όπως σημείωσε ο Σταύρος Παπασταύρου, «η έρευνα υδρογονανθράκων δεν αναιρεί την πράσινη μετάβαση· αντιθέτως, την υποστηρίζει, προσφέροντας ενεργειακή ασφάλεια σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ευρώπη».
Πάντως, παρά τη δυναμική επιστροφή της Ελλάδας στον χάρτη των ερευνών, το εθνικό πρόγραμμα υδρογονανθράκων έχει ακόμη πολλά ανοιχτά ζητήματα. Κρίσιμες παράμετροι όπως η ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου για την αποθήκευση φυσικού αερίου, η περιβαλλοντική αδειοδότηση των θαλάσσιων περιοχών και η ενίσχυση της ΕΔΕΥΕΠ με τεχνικό προσωπικό και εξειδικευμένους επιστήμονες παραμένουν στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Εξίσου σημαντική θεωρείται η ανάπτυξη υποστηρικτικών υποδομών, όπως λιμενικές εγκαταστάσεις, πλωτές βάσεις και ενεργειακά logistics, που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική υλοποίηση των ερευνητικών δραστηριοτήτων σε μεγάλα βάθη. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από τη συνέργεια δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και από την ικανότητα της χώρας να προσαρμοστεί θεσμικά στις απαιτήσεις ενός τόσο σύνθετου έργου.
Με την οριστικοποίηση των συμβάσεων και την έναρξη των ερευνών, η Ελλάδα τοποθετείται ξανά στο επίκεντρο των ενεργειακών εξελίξεων της Ανατολικής Μεσογείου. Οι επενδύσεις που προδιαγράφονται δεν περιορίζονται στην εξόρυξη, αλλά αφορούν και τη δημιουργία υποδομών, τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την προσέλκυση διεθνών κεφαλαίων σε μια περίοδο όπου ο ανταγωνισμός για φυσικούς πόρους στην ευρύτερη περιοχή εντείνεται.
Αν και τα επόμενα χρόνια θα κρίνουν το εάν η Ελλάδα διαθέτει εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου, η υπογραφή των Υπουργικών Αποφάσεων σηματοδοτεί ήδη μια ιστορική στροφή: από τη θεωρητική προετοιμασία στην πραγματική φάση ερευνών.
Διαβάστε ακόμη
