Νέες πρωτοβουλίες ανέλαβε η Τουρκία για ενίσχυση της ενεργειακής της επιρροής στα Βαλκάνια, πραγματοποιώντας «επίθεση φιλίας» προς τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, μέσω υπογραφή διμερών Μνημονίων Ενεργειακής Συνεργασίας με τις δυο χώρες. Οι συμφωνίες υπεγράφησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στο πλαίσιο της Συνόδου για τους Φυσικούς Πόρους που διοργάνωσε η τουρκική κυβέρνηση στην Κωνσταντινούπολη και αποτελούν ακόμα μια πτυχή της πολυεπίπεδης ενεργειακής ατζέντας της γειτονικής χώρας που το τελευταίο διάστημα προωθεί δυναμικά την φιλοδοξία της να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στην περιοχή των Βαλκανίων και της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ανταγωνιζόμενη την Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, με μια αρκετά….πανηγυρική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας Σεμπαστιάν Μπουρντούτζα γνωστοποίησε ότι υπέγραψε με τον Τούρκο ομόλογό του – και «φίλο του» όπως τον χαρακτήρισε- το πρώτο MoU για ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των δυο χωρών, το οποίο καλύπτει μια σειρά τομέων, από το φυσικό αέριο έως τις επενδύσεις στις ΑΠΕ και τις περιφερειακές ενεργειακές υποδομές. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαρτίου έληξε η διάρκειας 18 μηνών σύμβαση που είχε υπογράψει τον Οκτώβριο του 2023 η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Botas με τη ρουμανική OMV Petrom για την προμήθεια έως και 4 εκατ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ημερησίως, με τον κ. Μπουρντούτζα να υπαινίσσεται εμμέσως πλην σαφώς την ανανέωση μιας συμφωνίας που «παρέχει σταθερότητα σε μια περίπλοκη συγκυρία σε περιφερειακό επίπεδο», όπως έγραψε χαρακτηριστικά. Οι δυο Υπουργοί συζήτησαν επίσης την εξέλιξη των ερευνών για ανάπτυξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα, με την Τουρκία να επικεντρώνεται ως γνωστόν στο κοίτασμα Sakarya -με εκτιμώμενα αποθέματα 710 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου- και τη Ρουμανία στο κοίτασμα Neptun Deep, όπου οι γεωτρήσεις ξεκίνησαν πρόσφατα. Το Neptun Deep αναμένεται να τεθεί σε παραγωγική λειτουργία το 2027, καθιστώντας τη Ρουμανία τον μεγαλύτερο παραγωγό φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το τουρκικό ενδιαφέρον για το project εστιάζεται στον αγωγό φυσικού αερίου Tuzla- Podisor στη Ρουμανία, την κατασκευή του οποίου έχει αναλάβει η τουρκική κατασκευαστική εταιρεία Kalyon. Ο αγωγός σχεδιάζεται για να μεταφέρει την παραγωγή του Neptun Deep και να συνδέσει το κοίτασμα με τους άλλους μεγάλους αγωγούς φυσικού αερίου της περιοχής των Βαλκανίων.
Ο κ. Μπουρντούτζα έκανε, επίσης, ειδική μνεία στο ενδιαφέρον Τούρκων επενδυτών για μεγάλα projects ΑΠΕ στη Ρουμανία, έναν κλάδο στον οποίο έχουν έντονη παρουσία ελληνικοί όμιλοι, με προεξάρχουσα τη ΔΕΗ μέσω της εξαγοράς της Enel Green Power Romania αλλά και του μεγάλου χαρτοφυλακίου αιολικών της Evryo Group (Macquarie). Το τελευταίο διάστημα ωστόσο καταγράφεται εισβολή μεγάλων τουρκικών ομίλων στην ρουμανική αγορά ΑΠΕ, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την εξαγορά από την Entek Elektrik, θυγατρική της κρατικής εταιρείας διύλισης πετρελαίου της Τουρκίας Tupras, μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 214,3 MW κοντά στο Βουκουρέστι και την είσοδο (με ποσοστό 35%) της τουρκικής Defic Globe στο έργο της νορβηγικής Scatec για την ανάπτυξη δυο φωτοβολταϊκών πάρκων 190 MW.
Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ και Σεμπαστιάν Μπουρντούτζα ©
Alparslan Bayraktar/X
Το Μνημόνιο Ενεργειακής Συνεργασίας Τουρκίας-Βουλγαρίας
Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπέγραψε ο κ. Μπαϊρακτάρ με τον Τούρκο ομόλογό του, Ζέτσο Στάνκοφ, θέτει τις βάσεις για στενότερη συνεργασία Βουλγαρίας-Τουρκίας στον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας. Περαιτέρω, το MoU εστιάζει στις ΑΠΕ, την αποθήκευση ενέργειας και τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS) ως βασικούς τομείς διμερούς ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Η προώθηση της τεχνολογίας του υδρογόνου και των καυσίμων νέας γενιάς αναγνωρίζονται επίσης ως τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Η ανάπτυξη νέων projects ηλεκτρικών διασυνδέσεων και η ενίσχυση της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρισμού μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας, καθώς και η ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων για την υλοποίηση τέτοιων έργων, συγκαταλέγονται στα βασικά μέτρα για την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και καιρό προωθείται νέα ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Βουλγαρίας-Τουρκίας, project που «κουμπώνει» μάλιστα και με τη δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Τουρκίας που βρίσκεται μεν στο επικαιροποιημένο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ, χωρίς πάντως να προτεραιοποιείται στην παρούσα φάση.
Όπως τόνισε ο κ. Στάνκοφ, «Η συμφωνία με την Τουρκία έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς λίγες ημέρες πριν, το μεγάλο μπλακάουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο έδειξε πόσο σημαντική είναι η καλή διασύνδεση για την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του ενεργειακού εφοδιασμού. Η υπογραφή του Μνημονίου δεν αποτελεί απλώς μια τεχνική πράξη, αλλά μια στρατηγική κίνηση για τη ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή».
Οι κ.κ. Στάνκοφ και Μπαϊρακτάρ επιβεβαίωσαν εξάλλου ότι επανεξετάζουν τους όρους του συμβολαίου Botas-Bulgargaz-Bulgartransgaz για την προμήθεια φυσικού αερίου από την Τουρκία προς την Βουλγαρία που έχει προκαλέσει ισχυρές πολιτικές αναταράξεις στη Βουλγαρία και έχει επικριθεί στο παρελθόν από τις Βρυξέλλες ως μέσο για την αθρόα ροή ρωσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ζέτσο Στάνκοφ και Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ © Alparslan Bayraktar/X
Ο ΥΠΕΝ της Τουρκίας δήλωσε προ ημερών ότι η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας TPAO και ένας διεθνής όμιλος (που δεν κατονόμασε) βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να συμπράξουν σε έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε θαλάσσιο οικόπεδο στα ύδατα της Βουλγαρίας στη Μαύρη Θάλασσα, με τις υπογραφές να πέφτουν «πιθανότατα εντός του Μαΐου», σε μια ακόμη κίνηση ενίσχυσης της τουρκικής ενεργειακής επιρροής στα Βαλκάνια. Πρόσφατα εξάλλου η τουρκική Smart Solar Technologies ανακοίνωσε σχέδια για κατασκευή ηλιακών κυψελών και πάνελ στη Βουλγαρία, ένα project ύψους 123 εκατ. δολαρίων που χαρακτηρίστηκε ως «επένδυση προτεραιότητας» από την κυβέρνηση της Σόφιας .
Υπενθυμίζεται τέλος ότι όπως έγραψε το energygame.gr, η Τουρκία «εισέβαλε» και στις έρευνες υδρογονανθράκων επί ευρωπαϊκού εδάφους, μέσω της συμφωνίας της TPAO με την ουγγρική MOL που προβλέπει την σύμπραξη των δυο εταιρειών για έρευνες υδρογονανθράκων σε δυο χερσαία οικόπεδα (Burszak και Tamasi) στην Ουγγαρία. Εξέλιξη που χαιρετίστηκε από τα ΜΜΕ της γειτονικής χώρας ως «ιστορική», στο μέτρο που σηματοδοτεί την είσοδο της Άγκυρας στον κλάδο upstream της Ευρώπης.
Διαβάστε ακόμη
