Μία νέα πρόταση έχει πέσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης μεταξύ ΗΠΑ-ΕΕ-Ουκρανίας και Ρωσίας προκειμένου να υπάρξει ειρήνευση στην Ουκρανία.
Αυτή, σύμφωνα με δημοσίευμα της Handelsblatt, προβλέπει τη σύσταση μιας Ειδικής Οικονομικής Ζώνης στο τμήμα εκείνο της ανατολικής Ουκρανίας και συγκεκριμένα του Ντονμπάς το οποίο δεν έχει καταλάβει -προς το παρόν- ο ρωσικός στρατός.
Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γινόταν αποδεκτό μεταξύ όλων των εμπλεκομένων πλευρών θα δημιουργούταν ένας «αυτόνομος», «ουδέτερος» οικονομικός θύλακας «δίπλα» σε εκείνο που θα «καταλάβει» το ταμείο επενδύσεων στον ορυκτό πλούτο και τις ενεργειακές πηγές, το οποίο προτείνουν οι ΗΠΑ στα πλαίσια των ειρηνευτικών συνομιλιών τους.
Η ειδική οικονομική ζώνη στο τμήμα του Ντονμπάς, το οποίο δεν έχουν ακόμα καταλάβει οι Ρώσοι θα είναι μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στο Ντονμπάς, σύμφωνα με το ίδιο σενάριο.
Το κρίσιμο, βέβαια, ζήτημα είναι πού βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Ενώ ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο Υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ βλέπουν πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για ένα ειρηνευτικό σχέδιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προφανώς χάνει την υπομονή του. «Θα παρευρεθούμε στη συνάντηση στην Ευρώπη το Σάββατο (13.12.25), αν πιστεύουμε ότι υπάρχει καλή πιθανότητα λύσης», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη. Είπε ότι δεν ήθελε να «χάσει χρόνο».
Η εκπρόσωπός του το έθεσε ακόμη πιο απερίφραστα: Ο Τραμπ κουραζόταν όλο και περισσότερο από «πολυάριθμες συναντήσεις για χάρη των συναντήσεων». Το μήνυμα είναι σαφές: Ο πρόεδρος θέλει να δει αποτελέσματα.
Και έτσι προφανώς εισήγαγε ο ίδιος μια νέα ιδέα. Τουλάχιστον αυτό φέρεται να είπε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την τρέχουσα κατάσταση των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης. Οι Αμερικανοί διαπραγματευτές φέρεται να πρότειναν την ανακήρυξη του τμήματος της περιοχής Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, που ελέγχεται επί του παρόντος από τον ουκρανικό στρατό, ως «αποστρατιωτικοποιημένης ειδικής οικονομικής ζώνης».
Ο ουκρανικός στρατός θα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά του από τα υπόλοιπα τμήματα των περιοχών Ντόνετσκ και Λουχάνσκ που εξακολουθεί να κατέχει. Ως συμβιβασμός, μια ρωσική μονάδα δεν θα προελάσει σε αυτές τις περιοχές, δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι από την ουκρανική οπτική γωνία, πρέπει επίσης να τεθεί το αντίθετο ερώτημα: «Εάν η μία πλευρά υποχωρήσει, γιατί η άλλη εμπόλεμη πλευρά δεν υποχωρεί στην ίδια απόσταση προς την αντίθετη κατεύθυνση;»
Προηγουμένως, το λεγόμενο σχέδιο 28 σημείων, το οποίο οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ είχαν επεξεργαστεί σε μυστικές συνομιλίες με τη Ρωσία στη Φλόριντα, είχε ήδη προκαλέσει κριτική στην Ευρώπη και την Ουκρανία. Οι επικριτές ερμήνευσαν το σχέδιο, το οποίο δημοσιοποιήθηκε πριν από σχεδόν τρεις εβδομάδες, ως μια de facto παράδοση της Ουκρανίας, επειδή ουσιαστικά περιείχε γνωστές απαιτήσεις από τη Μόσχα.
Ο Ζελένσκι δέχεται σημαντικές πιέσεις να δράσει στις διαπραγματεύσεις: Οι ΗΠΑ πιέζουν για πρόοδο και ασκούν ιδιαίτερη πίεση στο Κίεβο. Η Ρωσία, με τη σειρά της, εμμένει στις εκτεταμένες απαιτήσεις της και απορρίπτει τις διάφορες εκδοχές ενός ειρηνευτικού σχεδίου που έχουν έκτοτε προκύψει.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση της διαδικασίας. Ωστόσο, επειδή δεν έχουν πλέον μόχλευση, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να βασιστούν σε περαιτέρω διπλωματικές προσπάθειες. Για παράδειγμα, ο Καγκελάριος Μερτς δήλωσε πρόσφατα ότι μια συνάντηση στο Βερολίνο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας είναι πιθανή μετά τις συνομιλίες του Σαββατοκύριακου.
Εν τω μεταξύ, ο Ζελένσκι καταβάλλει προσπάθειες να δείξει την προθυμία του να διαπραγματευτεί και να συμβιβαστεί με την Ουάσινγκτον. Πρόσφατα μάλιστα δήλωσε την ετοιμότητά του να διεξαγάγει νέες εκλογές, αν και το ουκρανικό σύνταγμα το απαγορεύει αυτό όσο παραμένει σε ισχύ ο στρατιωτικός νόμος. Ωστόσο, έθεσε αυτό ως όρο την εγγύηση της ασφάλειας από τις ΗΠΑ.
Τα κύρια σημεία διαφωνίας παραμένουν άλυτα
Τα κύρια σημεία διαφωνίας παραμένουν τα εδαφικά ζητήματα και οι εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι μόνο ο ουκρανικός λαός μπορεί να αποφασίσει για εδαφικές παραχωρήσεις – «με τη μορφή εκλογών ή δημοψηφίσματος».
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Κέντρου Razumkov, περισσότερο από το 90% των Ουκρανών απορρίπτουν εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία. Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι εάν η Ουκρανία δεν συμφωνήσει με αυτόν τον βασικό όρο για την ειρήνη, η Ρωσία θα επιτύχει τους πολεμικούς της στόχους στο πεδίο της μάχης.
Η Μόσχα θεωρεί τις δύο περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ, τα νότια ουκρανικά εδάφη της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, και τη χερσόνησο της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα, ρωσικά εδάφη και απαιτεί από το Κίεβο να το αναγνωρίσει αμετάκλητα.
Το άρθρο 73 του Ουκρανικού Συντάγματος ορίζει ότι οι εδαφικές αλλαγές μπορούν να ξεκινήσουν μόνο μέσω πανεθνικού δημοψηφίσματος. Αυτό το δημοψήφισμα, με τη σειρά του, πρέπει να προγραμματιστεί από το κοινοβούλιο. Επιπλέον, το σύνταγμα δεν μπορεί να τροποποιηθεί όσο ο στρατιωτικός νόμος, που κηρύχθηκε μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, παραμένει σε ισχύ.
Αβεβαιότητα σχετικά με τον έλεγχο και την επιβολή μιας ζώνης ασφαλείας
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν ήταν σαφές πώς θα διοικούνταν η «ειδική οικονομική ζώνη» που πρότειναν οι ΗΠΑ. Δεν ήταν επίσης σαφές πώς θα μπορούσε να αποτραπεί η Ρωσία από το να καταπατήσει περαιτέρω την περιοχή – για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας στρατιώτες με πολιτικά ρούχα, όπως έγινε στην Κριμαία.
Υπάρχει επίσης διαφωνία σχετικά με το μέγεθος του ουκρανικού στρατού. Ο Ζελένσκι επιμένει σε δύναμη στρατευμάτων 800.000 στρατιωτών. Η αρχική έκδοση του ειρηνευτικού σχεδίου είχε ορίσει όριο 600.000 στρατιωτών.
Συζητήσεις για εγγυήσεις ασφαλείας – Ο Τραμπ αυξάνει την πίεση
Ο Ζελένσκι και η ομάδα του συζήτησαν επίσης ένα έγγραφο σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας με την αμερικανική πλευρά την Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2025. Αυτά «είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία για όλα τα περαιτέρω βήματα», όπως ανέφερε ο Ζελένσκι. Αφορούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης.
Ο Τραμπ επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να παράσχουν εγγυήσεις ασφαλείας. «Θα βοηθήσουμε με την ασφάλεια επειδή, κατά τη γνώμη μου, είναι ένας απαραίτητος παράγοντας», είπε. Ωστόσο, ο Τραμπ δεν παρείχε περαιτέρω λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ συμμετείχαν στην τηλεδιάσκεψη με τους Ουκρανούς: Εκτός από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγσεθ, παρόντες ήταν επίσης ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, φέρεται επίσης να συμμετείχε στην κλήση.
Διαβάστε ακόμη
