Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το άνοιγμα τριών νέων ευκαιριών χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας με συνολικό προϋπολογισμό 5,2 δισ. ευρώ σε έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ETS). Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών του 2025 με προϋπολογισμό 2,9 δισ. ευρώ, η τρίτη δημοπρασία για την παραγωγή υδρογόνου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου με 1,3 δισ. ευρώ και η πρώτη δημοπρασία για την απαλλαγή της θερμότητας βιομηχανικών διεργασιών από τις ανθρακούχες εκπομπές στο πλαίσιο της Τράπεζας Βιομηχανικής Απανθρακοποίησης με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ.

Από κοινού, οι ευκαιρίες αυτές σηματοδοτούν ένα σημαντικό βήμα προόδου για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 και την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Θα συμβάλουν επίσης σημαντικά στην πρόοδο όσον αφορά την καθαρή μετάβαση και θα υλοποιήσουν τη συμφωνία για καθαρή βιομηχανία, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

Προώθηση του καθαρού βιομηχανικού μετασχηματισμού της Ευρώπης

Η γενική πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών (πρόσκληση υποβολής προτάσεων IF25 NZT) επιδιώκει να γεφυρώσει τα επενδυτικά κενά, να προσελκύσει δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια και να ενισχύσει την ηγετική θέση της Ευρώπης στην παραγωγή και την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών.

Με προϋπολογισμό ύψους 2,9 δισ. ευρώ, στηρίζει έργα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές που επιδεικνύουν εξαιρετικά καινοτόμες τεχνολογίες και διαδικασίες που είναι επαρκώς ώριμες και έχουν σημαντικές δυνατότητες μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Περιλαμβάνει έργα διαφορετικής κλίμακας, καθώς και έργα που επικεντρώνονται στην κατασκευή κατασκευαστικών στοιχείων για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, την αποθήκευση ενέργειας, τις αντλίες θερμότητας και την παραγωγή υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένων των συσσωρευτών ηλεκτρικών οχημάτων.

Τα έργα που μπορούν να υποβάλουν αίτηση στην πρόσκληση θα αξιολογούνται με βάση τις δυνατότητές τους να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τον βαθμό καινοτομίας, την ωριμότητα των έργων, τη δυνατότητα αναπαραγωγής και την οικονομική αποδοτικότητα. Αναγνωρίζοντας ότι οι καινοτομίες μικρής κλίμακας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες της Ευρώπης για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, θα υπάρξει ένα νέο ειδικό σημείο πριμοδότησης για έργα που συντονίζονται και υλοποιούνται μόνο από ΜΜΕ.

Στήριξη του βιομηχανικού μετασχηματισμού μέσω του υδρογόνου

Το καθαρό υδρογόνο αποτελεί σημαντική εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για την απαλλαγή της βαριάς βιομηχανίας και των τομέων των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές. Με 1,3 δισ. ευρώ, η τρίτη δημοπρασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου (IF25 Hydrogen Auction) έχει σχεδιαστεί για την παροχή οικονομικά αποδοτικής στήριξης για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO) ή ηλεκτρολυτικού υδρογόνου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε τρία θέματα, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου θέματος για τους παραγωγούς υδρογόνου με απογειωτές θαλάσσιων ή αεροπορικών μεταφορών.

Τα έργα που επιλέγονται στο πλαίσιο της δημοπρασίας θα λάβουν στήριξη με τη μορφή σταθερής πληρωμής πριμοδότησης κατόπιν επαλήθευσης και πιστοποίησης της παραγωγής υδρογόνου για μέγιστη περίοδο 10 ετών.

Αντιμετώπιση των εκπομπών με την απαλλαγή της θερμότητας βιομηχανικών διεργασιών από τις ανθρακούχες εκπομπές

Η πρώτη πανευρωπαϊκή δημοπρασία για την απαλλαγή της θερμότητας βιομηχανικών διεργασιών από τις ανθρακούχες εκπομπές (δημοπρασία θερμότητας IF25) αποτελεί ορόσημο για τη δημιουργία της μελλοντικής τράπεζας για την απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, η οποία θα αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ. Έως 1 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη της παραγωγής ηλεκτρισμένης και άμεσα ανανεώσιμης θερμότητας, η οποία επί του παρόντος ευθύνεται για τα τρία τέταρτα των βιομηχανικών εκπομπών. Η στήριξη θα δημοπρατηθεί για έργα που μπορούν να επιτύχουν την πλέον οικονομικά αποδοτική μείωση του CO2, καλύπτοντας το χάσμα κόστους μεταξύ βιώσιμων λύσεων και εναλλακτικών λύσεων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα για τη θερμότητα βιομηχανικών διεργασιών.

Ανοίγοντας σε διαφορετικά μεγέθη έργων και σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς, η δημοπρασία θα στηρίξει την ανάπτυξη τεχνολογιών όπως αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικοί λέβητες, θέρμανση αντίστασης και επαγωγής, άμεσες λύσεις ανανεώσιμης θερμότητας (ηλιακή θερμική ή γεωθερμική), καθώς και υβριδικά έργα που συνδυάζουν διαφορετικές τεχνολογίες. Η στήριξη χορηγείται ως σταθερή πριμοδότηση βάσει εκροών, η οποία συνδέεται με την επαληθευμένη παραγωγή απανθρακοποιημένης θερμότητας και καταβάλλεται για μέγιστη περίοδο πέντε ετών.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη διαδικασία αξιολόγησης του Ταμείου Καινοτομίας και μια εξορθολογισμένη διαδικασία έγκρισης κρατικών ενισχύσεων. Μέσω του προγράμματος «Δημοπρασίες ως υπηρεσία», είναι σε θέση να διαθέτουν εθνικά κονδύλια για τη στήριξη έργων που έχουν περάσει τα κριτήρια ανάθεσης της αξιολόγησης, αλλά δεν επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας λόγω δημοσιονομικών περιορισμών. Η Γερμανία και η Ισπανία επιβεβαίωσαν τη συμμετοχή τους στους εν λόγω πλειστηριασμούς ως υπηρεσία. Η Γερμανία θα διαθέσει επιπλέον 1,3 δισ. ευρώ σε εθνικά κονδύλια για τη στήριξη έργων παραγωγής υδρογόνου από ΑΚΜΒΠ σε εθνικό επίπεδο. Το Spain θα διαθέσει επίσης συνολικά 465 εκατ. ευρώ σε εθνικά κονδύλια, εκ των οποίων 415 εκατ. ευρώ θα στηρίξουν έργα υδρογόνου και επιπλέον 50 εκατ. ευρώ για τη στήριξη βιομηχανικών έργων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Επόμενα βήματα

Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων IF25 NZT είναι ανοικτή έως τις 23 Απριλίου 2026, μέσω της πύλης χρηματοδότησης και υποβολής προσφορών της ΕΕ. Οι υποψήφιοι ενθαρρύνονται θερμά να παραστούν στην ενημερωτική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στις 16 Δεκεμβρίου. Οι επιτυχόντες αιτούντες αναμένεται να υπογράψουν συμφωνίες επιχορήγησης έως το πρώτο τρίμηνο του 2027.

Για τη δημοπρασία υδρογόνου IF25 και τη δημοπρασία θερμότητας IF25, οι προσφέροντες έχουν προθεσμία έως τις 19 Φεβρουαρίου 2026 για να υποβάλουν αίτηση μέσω της πύλης χρηματοδότησης και υποβολής προσφορών της ΕΕ. Οι ενημερωτικές ημερίδες και για τις δύο δημοπρασίες θα πραγματοποιηθούν στις 10 Δεκεμβρίου 2025. Οι επιτυχόντες προσφέροντες αναμένεται να υπογράψουν συμφωνίες επιχορήγησης εντός εννέα μηνών από το κλείσιμο της πρόσκλησης.

Διαβάστε ακόμη