Σήμερα η Κομισιόν ενέκρινε 235 διασυνοριακά έργα ενέργειας, τα οποία εντάσσονται στη δεύτερη λίστα Έργων Κοινού (PCI) και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI), από την έναρξη του θεσμού το 2023. Τα έργα αυτά αποκτούν καθεστώς υψηλής προτεραιότητας, δικαιούνται χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF) και θα επωφεληθούν από επιταχυνόμενες διαδικασίες αδειοδότησης και ρυθμιστικής έγκρισης, ώστε να υλοποιηθούν το ταχύτερο δυνατό. Ανάμεσα στα έργα της λίστας, υπάρχουν και 12 μεγάλα ελληνικά έργα. Συγκεκριμένα, στη λίστα της Κομισιόν βρίσκεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, η ηλεκτρική διασύνδεση GREGY με την Αίγυπτο, η διασύνδεση GRITA 2 με την Ιταλία, το έργο υδρογόνου του ΔΕΣΦΑ “H2DRIA pipeline”, το έργο “H2 Poseidon pipeline”, το έργο αντλησιοταμίευσης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Αμφιλοχία, το mega έργο αποθήκευσης “Ptolemaida Battery Energy Storage System”, η εγκατάσταση υδρογόνου “Electrolyser facility Thalis 1”, η επένδυση αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο, το έργο “Ammonia reception facility Ionian Energy Terminal”, καθώς και το project του αγωγού EastMed.

Ο στόχος της νέας λίστας είναι να ενισχυθούν οι ενεργειακές διασυνδέσεις μεταξύ των κρατών-μελών και των γειτονικών χωρών, συμβάλλοντας στην ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης. Με τη δημιουργία ισχυρών ενεργειακών διαδρομών, η Ευρώπη ενισχύει την ανταγωνιστικότητά της, επιταχύνει την απανθρακοποίηση και θωρακίζει την ενεργειακή της ασφάλεια, μειώνοντας την εξάρτηση από ασταθείς εξωτερικές πηγές.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Επιτροπής, οι επενδυτικές ανάγκες σε υποδομές ηλεκτρισμού, υδρογόνου και δικτύων μεταφοράς CO₂ θα προσεγγίσουν τα 1,5 τρισ. ευρώ την περίοδο 2024–2040. Το νέο πακέτο έργων –μαζί με τον όγκο επενδύσεων που αναμένεται να κινητοποιήσει– θεωρείται κρίσιμο βήμα για την κάλυψη αυτού του τεράστιου χρηματοδοτικού κενού.

Τι περιλαμβάνει η λίστα των 235 έργων της Κομισιόν

Η νέα λίστα PCI/PMI ενσωματώνει:

  • 113 έργα ηλεκτρισμού, υπεράκτιων δικτύων και «έξυπνων» ηλεκτρικών δικτύων, απαραίτητα για τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ.
  • 100 έργα υδρογόνου και ηλεκτρολυτών, που θα συμβάλουν καθοριστικά στην ολοκληρωμένη και πράσινη μετάβαση του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ.
  • 17 έργα υποδομής μεταφοράς CO₂, ενισχύοντας την ανάπτυξη της αγοράς δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS).
  • 3 έργα έξυπνων δικτύων φυσικού αερίου, που στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου συστήματος.
  • Επιπλέον, 2 έργα που συνδέουν τη Μάλτα και την Κύπρο με το ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου διατηρούνται στη λίστα λόγω της στρατηγικής σημασίας τους για την ενεργειακή ολοκλήρωση της Μεσογείου.

Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα ενισχύσει τον πολιτικό συντονισμό για την υλοποίηση των έργων σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη, αξιοποιώντας την Task Force της Ενεργειακής Ένωσης και τις περιφερειακές ομάδες υψηλού επιπέδου που χειρίζονται κρίσιμες υποδομές, εντός και εκτός ΕΕ.

Η σημασία των ενεργειακών δικτύων για την προσιτή και καθαρή ενέργεια

Όπως επανέλαβε η Επιτροπή στο Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια, ένα αποτελεσματικό ενεργειακό δίκτυο αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργειακή μετάβαση, διασφαλίζοντας πως η ενέργεια παραμένει διαθέσιμη και οικονομικά προσβάσιμη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα, η Κομισιόν ετοιμάζει το Πακέτο για τα Ευρωπαϊκά Δίκτυα, που θα επιταχύνει περαιτέρω την ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών, ενώ θα αναπτύξει και την πρωτοβουλία Energy Highways, η οποία στοχεύει στην άμεση αντιμετώπιση των «στενώσεων» στις διασυνοριακές ροές ενέργειας και στη συνολική ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού συστήματος.

Επόμενα βήματα

Μετά τη σημερινή υιοθέτηση, η λίστα PCI/PMI θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ως Κατ’ Εξουσιοδότηση Πράξη, όπως προβλέπει ο κανονισμός TEN-E. Οι δύο συννομοθέτες έχουν δύο μήνες για να εγκρίνουν ή να απορρίψουν το σύνολο της λίστας, χωρίς δυνατότητα τροποποιήσεων. Η περίοδος εξέτασης μπορεί να παραταθεί για ακόμη δύο μήνες.
Μόλις η λίστα εγκριθεί, η Επιτροπή θα εντείνει την τεχνική και πολιτική υποστήριξη προς τα κράτη-μέλη και τους φορείς υλοποίησης ώστε τα έργα να προχωρήσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

Αυτή την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει τις PCI Energy Days, μια εκδήλωση αφιερωμένη στην πρακτική εφαρμογή των έργων. Στο συνέδριο συμμετέχει και ο Επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν.

Ιστορικό

Τα PCI έχουν στόχο την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και την επίτευξη των στόχων κλιματικής ουδετερότητας, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα φθηνή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια για όλους. Τα PMI καλύπτουν διασυνοριακές ενεργειακές υποδομές μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών. Η σημερινή λίστα είναι η δεύτερη που υιοθετείται βάσει του αναθεωρημένου κανονισμού TEN-E, ο οποίος από το 2022 έχει μετατοπίσει την προτεραιότητα από τα ορυκτά καύσιμα προς δίκτυα χαμηλού άνθρακα και ανθεκτικές υποδομές.

Από το 2014, ο μηχανισμός CEF-Energy έχει χρηματοδοτήσει έργα υποδομών με 8 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού έργου συγχρονισμού των Βαλτικών χωρών, που τις απεξάρτησε από το ρωσικό ηλεκτρικό δίκτυο. Για την περίοδο 2028-2034, η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει πενταπλασιασμό του προϋπολογισμού του CEF-Energy, στα 29,9 δισ. ευρώ.

Διαβάστε ακόμη