Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) υιοθέτησε σήμερα ένα νέο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που στηρίζει τη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial Deal – CISAF), επιτρέποντας στα κράτη μέλη να προωθήσουν την ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας, την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας και την καθαρή τεχνολογία.
Το CISAF καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στήριξη για ορισμένες επενδύσεις και στόχους, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Βάσει του πλαισίου αυτού, η Κομισιόν θα εγκρίνει καθεστώτα ενίσχυσης που εισάγονται από τα κράτη μέλη για την τόνωση της καθαρής βιομηχανίας, διευκολύνοντας τη γρήγορη χορήγηση ατομικής ενίσχυσης. Το CISAF θα ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030, προσφέροντας μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα σε κράτη μέλη και επιχειρήσεις. Αντικαθιστά το Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης και Μετάβασης (TCTF), που ίσχυε από το 2022.
Το πλαίσιο απλοποιεί τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις σε πέντε βασικούς τομείς:
- την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα·
- την προσωρινή ανακούφιση από το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για ενεργοβόρους χρήστες, ώστε να διασφαλιστεί η μετάβαση σε φθηνή καθαρή ενέργεια·
- την αποανθρακοποίηση υφιστάμενων παραγωγικών μονάδων·
- την ανάπτυξη παραγωγικής ικανότητας καθαρής τεχνολογίας στην ΕΕ· και
- τη μείωση του κινδύνου για επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια, αποανθρακοποίηση, καθαρές τεχνολογίες, ενεργειακές υποδομές και έργα κυκλικής οικονομίας.
Αναλυτικότερα, το πλαίσιο επιτρέπει τα εξής:
Ταχεία ανάπτυξη καθαρής ενέργειας
Το νέο πλαίσιο καλύπτει τη στήριξη τόσο για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όσο και για καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι απαραίτητες για την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης της Συμφωνίας για την Καθαρή Βιομηχανία. Το CISAF εισάγει απλοποιημένες διαδικασίες για την ταχεία ανάπτυξη σχετικών έργων. Τα καύσιμα χαμηλών εκπομπών, όπως το μπλε και το πράσινο υδρογόνο, παίζουν επίσης βασικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών και στη μετάβαση σε δύσκολους τομείς για αποανθρακοποίηση.
Νέοι κανόνες για μέτρα ευελιξίας και μηχανισμούς ισχύος
Τα κράτη μέλη μπορούν να ενσωματώσουν διαλείπουσες πηγές ενέργειας (όπως αιολική και ηλιακή) στο δίκτυο, διατηρώντας ταυτόχρονα την αξιοπιστία της παροχής ρεύματος. Το πλαίσιο προβλέπει «μοντέλο-στόχο» για μηχανισμούς ισχύος (όπου οι πάροχοι πληρώνονται για εφεδρική ισχύ), με ταχεία έγκριση. Άλλα μοντέλα αξιολογούνται βάσει των Κατευθυντήριων Γραμμών για Κρατικές Ενισχύσεις για την Προστασία του Κλίματος, του Περιβάλλοντος και την Ενέργεια (CEEAG).
Στήριξη για το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ενεργοβόρων χρηστών
Τα κράτη μέλη μπορούν να προσφέρουν στήριξη σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς με έντονο διεθνή ανταγωνισμό και υψηλή εξάρτηση από την ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό θα μειώσει το κόστος τους σε σχέση με ανταγωνιστές από περιοχές με λιγότερο φιλόδοξες πολιτικές για το κλίμα. Σε αντάλλαγμα, οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν σε αποανθρακοποίηση.
Ευέλικτη στήριξη επενδύσεων σε τεχνολογίες αποανθρακοποίησης και ενεργειακής απόδοσης
Το πλαίσιο καλύπτει μεγάλο εύρος τεχνολογιών: ηλεκτροδότηση, υδρογόνο, βιομάζα, δέσμευση και αποθήκευση/χρήση άνθρακα.
Η στήριξη μπορεί να παρέχεται βάσει:
- προκαθορισμένων ποσών (έως 200 εκατ. ευρώ),
- του χρηματοδοτικού κενού ή
- διαγωνιστικών διαδικασιών.
Στήριξη παραγωγής καθαρών τεχνολογιών
Τα κράτη μέλη μπορούν να ενισχύσουν επενδύσεις σε:
- κάθε έργο παραγωγής που καλύπτεται από τον Κανονισμό για τη Βιομηχανία Μηδενικών Καθαρών Εκπομπών (Net-Zero Industry Act),
- έργα παραγωγής καθαρών τεχνολογιών, για να αποφευχθεί η μεταφορά επενδύσεων εκτός Ευρώπης.
Επιπλέον, καλύπτεται και η παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για τις καθαρές τεχνολογίες.
Για να διασφαλιστεί η συνοχή και η σύγκλιση μεταξύ περιφερειών, προβλέπεται αυξημένη στήριξη για λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές (όπως καθορίζονται στους περιφερειακούς χάρτες ενισχύσεων).
Φορολογικά κίνητρα για καθαρές τεχνολογίες
Τα κράτη μέλη μπορούν να ενθαρρύνουν τη ζήτηση προϊόντων καθαρής τεχνολογίας μέσω φορολογικών κινήτρων, όπως η ταχύτερη απόσβεση επενδύσεων από το φορολογητέο εισόδημα.
Μέτρα μείωσης του κινδύνου για ιδιωτικές επενδύσεις
Δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις πρέπει να συνεργάζονται για την πράσινη μετάβαση. Τα κράτη μέλη μπορούν να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τον κίνδυνο ιδιωτικών επενδύσεων σε σχετικά έργα (ενεργειακές υποδομές, κυκλική οικονομία), παρέχοντας ίδια κεφάλαια, δάνεια ή εγγυήσεις σε ειδικά ταμεία ή φορείς ειδικού σκοπού.
Ιστορικό
Οι κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ υπάρχουν για να αποφεύγεται η στρέβλωση του ανταγωνισμού μέσω επιλεκτικής κρατικής στήριξης. Άλλοι σχετικοί κανόνες, όπως οι Κατευθυντήριες Γραμμές CEEAG, εξακολουθούν να ισχύουν παράλληλα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πιο σύνθετες ενισχύσεις. Επίσης, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν ενισχύσεις στο πλαίσιο του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής κατά Κατηγορία (GBER) χωρίς κοινοποίηση στην Κομισιόν.
Η Κομισιόν διαβουλεύτηκε με κράτη μέλη και ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με το σχέδιο του πλαισίου, κατόπιν σχετικής έρευνας για τη χρήση του TCTF. Όλες οι συμβολές ελήφθησαν υπόψη κατά την οριστικοποίηση του πλαισίου.
Διαβάστε ακόμη
