Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία με διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απλοποίηση του μηχανισμού CBAM (Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα). Ο αρχικός φόρος, ο οποίος θα αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο μέχρι να ευθυγραμμιστεί με την τιμή του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS), θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου. Σύμφωνα με το Balkan Green Energy News, η διοίκηση στις Βρυξέλλες δεν φαίνεται πρόθυμη να εξετάσει την αναβολή της ημερομηνίας, παρόλο που γειτονικές τρίτες χώρες και οι εξαγωγείς τους προς την ΕΕ δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο νέο σύστημα, ιδιαίτερα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η πολωνική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για μία από τις προτάσεις του λεγόμενου νομοθετικού πακέτου Omnibus 1: Έναν κανονισμό που αποσκοπεί στην απλοποίηση και ενίσχυση του CBAM. Η πρόταση στοχεύει στη διευκόλυνση της συμμόρφωσης χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι κλιματικοί στόχοι του μηχανισμού. Οι συννομοθέτες δήλωσαν ότι η πρόταση θα μειώσει το ρυθμιστικό και διοικητικό βάρος, καθώς και το κόστος για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Το CBAM είναι ένα εργαλείο που εξισώνει την τιμή του άνθρακα που πληρώνουν τα προϊόντα της ΕΕ βάσει του EU ETS με εκείνη των εισαγόμενων προϊόντων, και ταυτόχρονα ενθαρρύνει τις τρίτες χώρες να αυξήσουν τις κλιματικές τους φιλοδοξίες.

CBAM: Καμία εξαίρεση για τις γειτονικές χώρες της ΕΕ

Τρίτες χώρες όπως τα Δυτικά Βαλκάνια και η Τουρκία, καθώς και οι εταιρείες τους που εξάγουν τσιμέντο, σίδηρο και χάλυβα, αλουμίνιο, λιπάσματα, ηλεκτρισμό και υδρογόνο προς την ΕΕ, πιέζονται χρονικά, καθώς οι χρεώσεις θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Βασικά, οι κυβερνήσεις τους πρέπει να εφαρμόσουν συστήματα τιμολόγησης άνθρακα για να εξαιρεθούν. Το ENTSO-E ζήτησε αναβολή ενός έτους για την επιβολή των χρεώσεων CBAM στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E) ανέδειξε αρκετές αντιφάσεις του CBAM για τον κλάδο του. Πρότεινε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρατείνει την μεταβατική περίοδο κατά έναν χρόνο. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις δεν δείχνουν καμία πρόθεση αναβολής του μέτρου. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει στις αρχές του 2026 να αξιολογήσει κατά πόσο θα πρέπει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του CBAM και σε άλλους τομείς του EU ETS, καθώς και πώς θα στηρίξει εξαγωγείς προϊόντων CBAM που κινδυνεύουν από διαρροή άνθρακα. Η ΕΕ σκοπεύει να αυξάνει τους δασμούς κάθε χρόνο έως ότου εξισωθούν πλήρως με το EU ETS στις αρχές του 2034.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι τα μέτρα που πρότεινε θα εξοικονομήσουν 6,3 δισ. ευρώ. «Η απλοποίηση αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την πολωνική προεδρία. Η σημερινή προσωρινή συμφωνία με το κοινοβούλιο είναι ένα ακόμη βήμα προς τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις μας και την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ», δήλωσε ο Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πολωνίας Άνταμ Σλάπκα σχετικά με τη συμφωνία με τους νομοθέτες.

Οι συννομοθέτες διατήρησαν τα βασικά σημεία της πρότασης της Επιτροπής για την απλοποίηση των κανόνων του CBAM, σύμφωνα με το Συμβούλιο της ΕΕ. Θα υπάρχει μια ευρύτερη απαλλαγή de minimis από τις υποχρεώσεις για τους εισαγωγείς που δεν υπερβαίνουν ένα ενιαίο όριο βάρους 50 τόνων ετησίως. Ο αναθεωρημένος κανονισμός θα τους επιτρέπει επίσης να αποφεύγουν τις αρχικές διακοπές, καθώς θα μπορούν να συνεχίσουν τις εισαγωγές εν αναμονή της εγγραφής τους στο μητρώο CBAM.

Και τα δύο θεσμικά όργανα πρέπει να εγκρίνουν επίσημα τα μέτρα πριν τεθούν σε ισχύ, κάτι που αναμένεται να συμβεί έως τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με το Συμβούλιο της ΕΕ. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 90% των εισαγωγέων θα απαλλαγούν, ενώ το 99% των εκπομπών CO₂ από εισαγωγές σιδήρου, χάλυβα, αλουμινίου και τσιμέντου παραμένει καλυμμένο από το σύστημα.

Διαβάστε ακόμη