Σε καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το καθεστώς repowering των έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα προχώρησαν 214 παραγωγοί φωτοβολταϊκών πάρκων, σε μια πρωτοβουλία που υποστηρίχθηκε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτοβολταϊκών Παραγωγών (ΠΟΣΠΗΕΦ).

Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame,gr, στο κείμενο της καταγγελίας που απευθύνεται στη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας (DG ENER), στη Γενική Διεύθυνση Κλίματος (DG CLIMA) και στη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς Ενέργειας γίνεται λόγος για  σοβαρές παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου, καθώς και πρακτικές που πλήττουν την ισονομία, την ανταγωνιστικότητα και την προβλεψιμότητα της αγοράς ΑΠΕ.

Μεταξύ άλλων, στην καταγγελία επισημαίνονται:

  • οι αδικαιολόγητες διαφοροποιήσεις και περιορισμοί που επιβάλλονται στους παραγωγούς
  • οι στρεβλώσεις στη διαδικασία αναβάθμισης και αντικατάστασης εξοπλισμού (repowering)
  • η έλλειψη ευθυγράμμισης με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ανανεώσιμη ενέργεια
  • οι αρνητικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα και εξέλιξη των υφιστάμενων φωτοβολταϊκών επενδύσεων

Τι είναι το repowering και πώς εφαρμόζεται στα παλαιά φωτοβολταϊκά

Οι 214 παραγωγοί φωτοβολταϊκών που προσέφυγαν στις Βρυξέλλες καταγγέλλουν την πρακτική της Ελληνικής Δημοκρατίας αναφορικά με την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για το repowering των έργων ΑΠΕ που, όπως υποστηρίζουν, παραβιάζει ευθέως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο και ιδίως τις κοινοτικές οδηγίες της 2018/2001 (RED II) και 2023/2413 (RED III), καθώς και τον μηχανισμό REPowerEU

Το repowering αφορά την αντικατάσταση ή αναβάθμιση υφιστάμενων έργων ΑΠΕ με σύγχρονο εξοπλισμό, με στόχο την αύξηση της αποδοτικότητας, τη βελτίωση της ενσωμάτωσης στο δίκτυο και την επίσπευση της ενεργειακής μετάβασης.

Η Ε.Ε. έχει εντάξει το repowering ως στρατηγική προτεραιότητα στο πλαίσιο της RED III και του REPowerEU. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να θεσπίσουν απλουστευμένες, επιταχυνόμενες και αναλογικές διαδικασίες για την αδειοδότηση repowering έργων, να εξασφαλίζουν τη διατήρηση ή επανεκχώρηση όρων σύνδεσης και να αποφεύγουν αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα σύμφωνα με τους παραγωγούς φωτοβολταϊκών

Στην Ελλάδα, το repowering αντιμετωπίζεται νομοθετικά ως νέο έργο, καθώς σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία  «Σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που προβαίνουν σε ριζική ανανέωση από την 31η Οκτωβρίου 2024 […] συμμετέχουν αποκλειστικά στην αγορά και δεν δύνανται να λάβουν λειτουργική ενίσχυση καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας των νέων σταθμών.»

Η ρύθμιση αυτή έχει ως συνέπεια: την απώλεια των υφιστάμενων όρων ενίσχυσης (FIT/FIP), την ανάγκη πλήρους νέας αδειοδότησης. την υποχρέωση νέας προσφοράς σύνδεσης και κατάθεσης εγγυητικών επιστολών υψηλού κόστους και  την υποχρεωτική συμμετοχή σε διαγωνιστικές διαδικασίες, υπό όρους δυσμενέστερους από αυτούς των αρχικών έργων.

Επιπλέον, δεν προβλέπεται καμία εξαίρεση για περιπτώσεις ανωτέρας βίας, φυσικών καταστροφών ή ατυχημάτων. Αυτό σημαίνει ότι παραγωγοί των οποίων τα έργα υπέστησαν ολοσχερή καταστροφή (π.χ. από τον τυφώνα Daniel στη Θεσσαλία το2023), αντικειμενικά δεν μπορούν να αποκαταστήσουν το έργο χωρίς να απωλέσουν την υφιστάμενη ταρίφα.

Στο πλαίσιο αυτό, οι παραγωγοί φωτοβολταϊκών υποστηρίζουν ότι η ελληνική πρακτική παραβιάζει το άρθρο 16 της RED II και τα αντίστοιχα άρθρα της RED III,που απαιτούν ταχεία, απλοποιημένη και αναλογική αδειοδότηση repowering. Περαιτέρω  αντίκειται στην αρχή της αποδοτικότερης αξιοποίησης υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών. Παραβιάζει την υποχρέωση παροχής προτεραιότητας και διευκολύνσεων σε repowering έργα, όπως ορίζεται ρητά στον μηχανισμό REPowerEU. Εισάγει διακριτική και αποτρεπτική μεταχείριση έναντι των παραγωγών που επενδύουν στην τεχνολογική αναβάθμιση ή την αποκατάσταση των σταθμών τους, αντίθετα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Εν τοις πράγμασι, η ελληνική πρακτική, μέσω του μέτρου της αποστέρησης της ταρίφας για τους σταθμούς που ολοκληρώνουν τη διαδικασία του repowering καταστρατηγεί το πνεύμα των ανωτέρω νομοθετημάτων και ακυρώνει de facto την όποια ενθάρρυνση των έργων repowering.

Στο πλαίσιο αυτό, οι παραγωγοί τονίζουν ότι η εφαρμογή του ελληνικού πλαισίου αποθαρρύνει επενδύσεις σε repowering, οδηγεί σε παρατεταμένη τεχνική απαξίωση του υφιστάμενου δυναμικού ΑΠΕ, καθυστερεί την επίτευξη των εθνικών και ενωσιακών στόχων για το 2030 και πλήττει δυσανάλογα παραγωγούς που υπέστησαν φυσικές καταστροφές, παραβιάζοντας την αρχή της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης. Ζητούν δε από την Κομισιόν να διερευνήσει τη συμβατότητα του ελληνικού θεσμικού πλαισίου για το repowering με τις Οδηγίες RED II / RED III και το REPowerEU και  να προχωρήσει στην έκδοση σύστασης ή αιτιολογημένης γνώμης προς τις ελληνικές αρχές για την άμεση προσαρμογή του πλαισίου. Ζητούν τέλος την προώθηση ενιαίας ευρωπαϊκής προσέγγισης για το repowering, με σαφή καθοδήγηση στα κράτη μέλη, ώστε να διασφαλίζεται ίση μεταχείριση και να ενισχύεται η ενεργειακή μετάβαση.

Διαβάστε ακόμη