Ένας «ξεχασμένος γίγαντας» παραμένει ακόμα η υδροηλεκτρική ενέργεια, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), Φατίχ Μπιρόλ. Η υδροηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσε να συμβάλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στη μακρά πορεία της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης, αφού προσφέρει σταθερά παραγόμενη ενέργεια πολύ χαμηλών εκπομπών, αλλά και μεγάλη ενεργειακή ευελιξία. Συγκεκριμένα, η υδροηλεκτρική παραγωγή μπορεί να αυξάνεται και να μειώνεται σχετικά εύκολα και γρήγορα, ανάλογα με τις ανάγκες, ενώ μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα και στην αποθήκευση ενέργειας, μέσω της αντλησιοταμίευσης, προσφέροντας ευελιξία στα ενεργειακά συστήματα των κρατών. Παρά αυτά τα πλεονεκτήματα, οι περιβαλλοντικές προκλήσεις κατά την κατασκευή των υδροηλεκτρικών μονάδων, οι αδειοδοτικές δυσκολίες και η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει τα αποθέματα νερού, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για νέα υδροηλεκτρικά έργα.

Όπως αναφέρει ο Φατίχ Μπιρόλ σε άρθρο του που δημοσίευσε στο LinkedIn, «πριν από τέσσερα χρόνια, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) δημοσίευσε μια σημαντική έκθεση για την υδροηλεκτρική ενέργεια. Στην έκθεση σημειωνόταν ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια συχνά παραμελείται στις συζητήσεις για την ενέργεια, παρά τον τεράστιο ρόλο της στα ηλεκτρικά συστήματα παγκοσμίως. Τότε, την είχα περιγράψει ως “τον ξεχασμένο γίγαντα” της ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, αυτό εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα. Η υδροηλεκτρική ενέργεια αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, μετά τον άνθρακα και το φυσικό αέριο. Πέρυσι, παρήγαγε περίπου 4.500 τεραβατώρες ηλεκτρισμού, δηλαδή το 14% του παγκόσμιου συνόλου. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στην ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη παγκοσμίως από την ηλιακή και την αιολική ενέργεια μαζί, και είναι κατά 50% περισσότερη από την ηλεκτρική ενέργεια που παρήχθη από πυρηνικά εργοστάσια».

Όπως επισημαίνει, «η ζήτηση για ηλεκτρισμό αναμένεται να αυξηθεί πολύ ταχύτερα από τη συνολική ζήτηση ενέργειας τα επόμενα χρόνια, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας “Εποχής του Ηλεκτρισμού”. Η υδροηλεκτρική ενέργεια μπορεί να συμβάλει στην κάλυψη αυτής της αυξανόμενης κατανάλωσης ηλεκτρισμού καθώς αυξάνονται οι πληθυσμοί και οι οικονομίες, προχωρά ο εξηλεκτρισμός και επενδύσεις κατευθύνονται σε ψηφιακές υποδομές όπως τα κέντρα δεδομένων».

Ο επικεφαλής του IEA σημειώνει πως αν και σε ανεπτυγμένες οικονομίες η υδροηλεκτρική ενέργεια αξιοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες, εντούτοις τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια είναι σε μεγάλο βαθμό απαρχαιωμένα και χρειάζονται ενίσχυση, ενώ σε αναπτυσσόμενα κράτη υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για ανάπτυξη έργων.

Τονίζει πως «οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν τη χρηματοδότηση πιο προσβάσιμη και οικονομικά συμφέρουσα, ώστε να εκσυγχρονιστούν τα παλαιότερα εργοστάσια και να δοθεί η δυνατότητα σε αναπτυσσόμενες χώρες να κατασκευάσουν νέα. Πρέπει επίσης να διασφαλιστούν ομαλές διαδικασίες αδειοδότησης ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις στις κατασκευές. Οι χώρες χρειάζεται να επενδύσουν στη θωράκιση των υδροηλεκτρικών υποδομών απέναντι στις μεταβαλλόμενες βροχοπτώσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή. Και σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται ισχυρά πρότυπα βιωσιμότητας και μέτρα ώστε τα έργα να έχουν κοινωνική αποδοχή». «Αυτές οι ενέργειες μπορούν να γίνουν τώρα. Και ελπίζω ότι σε τέσσερα χρόνια από σήμερα, η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν θα είναι πια ο ξεχασμένος γίγαντας», καταλήγει.

Ρουμανία: Επανεκκίνηση έργων υδροηλεκτρικής ενέργειας 214 MW

Με δεδομένα τα παραπάνω, η Ρουμανία ενέκρινε αυτό το διάστημα ένα νομοσχέδιο που θα επιτρέψει την ταχύτερη ανάπτυξη επτά παγωμένων υδροηλεκτρικών έργων με συνολική ισχύ 214 MW.  «Το σχέδιο νόμου που ξεμπλοκάρει στρατηγικές επενδύσεις στην υδροηλεκτρική ενέργεια – έργα ουσιαστικά για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας – εγκρίθηκε την Τετάρτη», ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Μπόγκνταν Ίβαν σε ανάρτησή του στο LinkedIn. Η ρουμανική κυβέρνηση σχεδιάζει έως το 2030 να αναβιώσει δέκα υδροηλεκτρικά έργα με συνολική ισχύ 700 MW, τα οποία είχαν μπλοκαριστεί ή εγκαταλειφθεί σε διάφορα στάδια κατασκευής, σύμφωνα με το Montel.

Τα δεδομένα στην Ελλάδα

Η Ελλάδα αξιοποιεί εδώ και πολλές δεκαετίες την υδροηλεκτρική ενέργεια, ενώ αυτή τη στιγμή έχει πάνω από 3,4 GW συνολικής εγκατεστημένης υδροηλεκτρικής ισχύος, εκ των οποίων 699 MW αφορούν και αντλησιοταμίευση. Τον Αύγουστο εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για ένα υδροηλεκτρικό έργο 83 MW που αναπτύσσει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, το μοναδικό μεγάλο υδροηλεκτρικό έργο που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Παράλληλα, το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου πήραν έγκριση περιβαλλοντικών όρων 12 μικρά υδροηλεκτρικά.  Σε σχέση με την αντλησιοταμίευση, διάφορα έργα βρίσκονται σε ανάπτυξη αυτήν την περίοδο, κάποια σε κατασκευαστικό στάδιο, ενώ το έργο αντλησιοταμίευσης που υλοποιεί η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Αμφιλοχία, ισχύος 680 MW για παραγωγή και 730 MW για άντληση, είναι το πιο ώριμο αυτή τη στιγμή.

Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι βασικός παράγοντας της ενεργειακής μετάβασης στην Ελλάδα. Ωστόσο, υπάρχουν εμπόδια που καθυστερούν ή δυσκολεύουν τις εξελίξεις. Ίσως η πιο σοβαρή πρόκληση για τέτοια έργα στη χώρα μας είναι η εντεινόμενη λειψυδρία, η οποία επηρεάζει τα αποθέματα των ταμιευτήρων, ενώ οι τοπικές αντιδράσεις συχνά μπορούν να μπλοκάρουν ένα project.

Διαβάστε ακόμη