Μεγάλη κινητικότητα καταγράφεται στο ελληνικό οικοσύστημα ενεργειακών κοινοτήτων καθώς εκπνέει την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου η προθεσμία για συμμετοχή στο πρόγραμμα European Energy Communities Facility, που προσφέρει επιχορηγήσεις έως και 45.000 ευρώ. Η διαδικασία “τρέχει” από τις αρχές του χρόνου και ήδη στην Ελλάδα η συμμετοχή κρίνεται έντονη: σύμφωνα με πληροφορίες ήδη 8 ενεργειακές κοινότητες έχουν ολοκληρώσει τις προτάσεις τους, ενώ άλλες 18 βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας των φακέλων. Το επόμενο διάστημα θα φανεί αν όλες αυτές οι προσπάθειες θα μετουσιωθούν σε κατατεθειμένους φακέλους. Οι διαχειριστές του προγράμματος αναμένεται να δώσουν επίσημη εικόνα για τον αριθμό των προτάσεων ανά χώρα μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα.
Το πρόγραμμα, που στοχεύει να στηρίξει πάνω από 140 ενεργειακές κοινότητες στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία, τη Μολδαβία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Ουκρανία, χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE και συντονίζεται από τη REScoop.eu, την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ενεργειακών κοινοτήτων, σε συνεργασία με δίκτυα όπως η Fedarene και οι Energy Cities. Στην Ελλάδα, τον ρόλο του εθνικού φορέα υποστήριξης έχει η Electra Energy. Ωστόσο, οι εθνικοί εμπειρογνώμονες δεν γνωρίζουν ούτε το περιεχόμενο ούτε τη γεωγραφική κατανομή των προτάσεων. Οι αιτήσεις φτάνουν σε αυτούς ανώνυμα, μετά από τον πρώτο έλεγχο των διαχειριστών, ώστε να διασφαλιστεί η αμεροληψία. Όπως τονίζεται, «μέχρι τον Νοέμβριο δεν θα έχουμε καμία άμεση πρόσβαση στις αιτήσεις, προκειμένου να προστατευθεί η ανωνυμία και η δικαιοσύνη στην αξιολόγηση».
Σημειώνεται πως θα ακολουθήσει και επόμενος κύκλος χρηματοδοτήσεων την άνοιξη του 2026, δίνοντας νέα ευκαιρία σε όσες κοινότητες δεν προλάβουν τώρα ή δεν καταφέρουν να χρηματοδοτηθούν στον πρώτο γύρο.
Τι προσφέρει το πρόγραμμα στις ενεργειακές κοινότητες
Στην πρώτη πρόσκληση που ολοκληρώνεται στο τέλος του μήνα θα διατεθούν πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ σε συνολικά 73 κοινότητες. Τα βασικά οφέλη για όσες προκριθούν είναι:
- Επιχορηγήσεις έως 45.000 ευρώ για την προετοιμασία επιχειρηματικών σχεδίων.
- Εξειδικευμένο εκπαιδευτικό υλικό και εργαλεία υποστήριξης.
- Καθοδήγηση για χρηματοδοτικές ευκαιρίες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
- Υπηρεσίες «μιας στάσης» για την ανάπτυξη έργων.
- Προβολή και ανάδειξη των κοινοτήτων που θα επιλεγούν.
Η κατανομή του προϋπολογισμού προβλέπει ότι το 60% θα κατευθυνθεί σε χώρες με υψηλή συμμετοχή (44 κοινότητες) και το 40% σε χώρες με χαμηλότερη συμμετοχή (29 κοινότητες), αντανακλώντας τον αναμενόμενο όγκο αιτήσεων σε κάθε κατηγορία.
Kλειδί για τη χρηματοδότηση η βιωσιμότητα και η καινοτομία
Η επιτυχία μιας πρότασης δεν εξαρτάται μόνο από τη συμπλήρωση της αίτησης αλλά και από το περιεχόμενο του επιχειρηματικού σχεδίου. Οι αξιολογητές δίνουν μεγάλη σημασία:
- στην καινοτομία,
- στην ωριμότητα της κοινότητας,
- στον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο,
- και στη βιωσιμότητα του έργου.
Για την Ελλάδα, καινοτόμα θεωρούνται έργα που συνδέονται με την αιολική ενέργεια, την τηλεθέρμανση ή την ηλεκτροκίνηση. Αντίθετα, τα απλά φωτοβολταϊκά, που έχουν ήδη μεγάλη διάδοση, δεν θεωρούνται τόσο πρωτοποριακά.
Παράλληλα, προτάσεις που ενσωματώνουν κοινωνικές διαστάσεις – όπως η συμμετοχή ευάλωτων νοικοκυριών, συνεργασίες με δήμους ή προγράμματα συλλογικής ανακαίνισης κτιρίων – έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξεχωρίσουν.
Βήμα-βήμα η διαδικασία υποβολής
Η διαδικασία για τις κοινότητες έχει δύο στάδια:
- Αυτοέλεγχος επιλεξιμότητας: μέσω ενός σύντομου ερωτηματολογίου διαπιστώνεται αν η κοινότητα πληροί τα βασικά κριτήρια.
- Υποβολή πρότασης: ετοιμάζεται το αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο, συνοδευόμενο από τα απαραίτητα έγγραφα.
Από εκεί και πέρα, οι αιτήσεις περνούν τέσσερα στάδια αξιολόγησης:
- Έλεγχος επιλεξιμότητας: οι αξιολογητές ελέγχουν αν έχουν κατατεθεί όλα τα απαιτούμενα στοιχεία.
- Βαθμολόγηση: κάθε πρόταση αξιολογείται από δύο ανεξάρτητους ειδικούς.
- Feasibility check: οι εθνικοί εμπειρογνώμονες εξετάζουν αν η πρόταση είναι εφαρμόσιμη στο εθνικό πλαίσιο.
- Τελική επιλογή: οι ανεξάρτητοι αξιολογητές καταρτίζουν τη λίστα με τις 73 προτάσεις που θα χρηματοδοτηθούν.
Για να περάσει μια κοινότητα, χρειάζεται να πιάσει την ελάχιστη βαθμολογία και να καταταγεί μέσα στις καλύτερες 73.
Διαβάστε ακόμη
