Για τη συμβολή της αιολικής ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση μίλησε ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Παπασταματίου, σε παρέμβασή του στην εκπομπή του ERTNEWS στις 24 Ιουλίου 2025, παρουσιάζοντας συγκριτικά στοιχεία κόστους, τις επιδόσεις των ΑΠΕ κατά την ενεργειακή κρίση και τις παρεμβάσεις που απαιτούνται ώστε το όφελος της φθηνής παραγωγής να φτάνει με διαφάνεια στον καταναλωτή.
Ξεκινώντας από τα βασικά μεγέθη, ο Παπασταματίου παρουσίασε με αριθμούς τη μεγάλη διαφορά κόστους παραγωγής μεταξύ των τεχνολογιών. Όπως είπε, σήμερα ένα αιολικό πάρκο παράγει ηλεκτρική ενέργεια με τιμή της τάξης των 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αντίστοιχα, το ρεύμα από φυσικό αέριο μπορεί να κοστίζει περί τα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα – και κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης η τιμή του είχε αγγίξει ακόμα και τα 400 ευρώ. Η παραγωγή από λιγνίτη, παρά τις εθνικές υποδομές, παραμένει πιο ακριβή, στα περίπου 200 ευρώ. Αυτή η σημαντική διαφορά, όπως τόνισε, αποτυπώνει την οικονομική νομοτέλεια που οδηγεί στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, ακόμα και όταν οι πολιτικές καθυστερούν.
Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης, που διήρκεσε σχεδόν 20 μήνες, τα αιολικά πάρκα της χώρας μείωσαν το κόστος που θα πλήρωναν οι καταναλωτές κατά 4 δισ. ευρώ. Αν συνυπολογιστούν όλες οι ΑΠΕ, το συνολικό όφελος για τους τελικούς καταναλωτές ανέρχεται σε 5,2 δισ. ευρώ. Το ζητούμενο όμως, σύμφωνα με τον Παπασταματίου, είναι αυτό το «μεγάλο οικονομικό όφελος» να φθάνει στον καταναλωτή πιο άμεσα και με σαφήνεια. «Δεν είναι σωστό ο καταναλωτής να επωφελείται σήμερα με 1 ευρώ εκεί που το σύστημα έχει εξοικονομήσει 10», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι χρειάζεται ένα ρυθμιστικό και διοικητικό πλαίσιο που να επιτρέπει στην αγορά να λειτουργεί με διαφάνεια και αποδοτικότητα.
Ανέδειξε επίσης την ανάγκη να πάψουν οι ΑΠΕ –και κυρίως τα αιολικά πάρκα– να πληρώνονται με βάση την υψηλή τιμή του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, όταν στην πραγματικότητα έχουν ήδη διασφαλίσει μια χαμηλή και σταθερή τιμή πώλησης μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων (PPAs), μεταξύ 60 και 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Εξήγησε ότι επειδή ο άνεμος είναι δωρεάν και δεν επηρεάζεται από γεωπολιτικούς ή αγοραίους παράγοντες, ο παραγωγός αρκείται σε αυτή τη συμφωνημένη αποζημίωση. Ο προμηθευτής όμως, όταν μεταπουλά την ενέργεια στον καταναλωτή, χρεώνει συχνά με βάση τη χρηματιστηριακή τιμή, δημιουργώντας υπερκέρδη και διαστρέβλωση του κόστους. Αυτό, όπως είπε, είναι απόρροια της ρύθμισης, που χρειάζεται άμεσα αλλαγή: να ορίζεται πως στις περιπτώσεις ΑΠΕ με σταθερές τιμές, ο προμηθευτής θα επιβαρύνεται μόνο με το πραγματικό κόστος της πηγής – και όχι με αυτό του χρηματιστηρίου.
Αναφερόμενος στα επόμενα βήματα, ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ υπογράμμισε την ανάγκη για ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την ταχύτερη, αυτόματη και αυτονόητη μεταφορά του οικονομικού οφέλους από τα έργα ΑΠΕ στους τελικούς καταναλωτές. Όπως σημείωσε, αυτό δεν απαιτεί τεράστιες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, αλλά μερικές στοχευμένες διοικητικές αποφάσεις – από το Υπουργείο ή τη ΡΑΑΕΥ – που θα αποκαταστήσουν την ισορροπία. Μάλιστα τόνισε ότι ήδη, τα μακροχρόνια συμβόλαια των ΑΠΕ εξαιρούνται από το Χρηματιστήριο και μπορούν να λειτουργήσουν εκτός του μηχανισμού που ευνοεί τις αυξήσεις τιμών, αρκεί να διασφαλιστεί ότι η ωφέλεια θα περνά αυτούσια στον λογαριασμό του καταναλωτή.
Απαντώντας στο ερώτημα για το ποια κατεύθυνση πρέπει να πάρει η πολιτεία, ο Παπασταματίου υποστήριξε πως το πρώτο καθοριστικό βήμα είναι να αφήσει την αγορά να λειτουργήσει ανταγωνιστικά και ελεύθερα. Σε μια τέτοια αγορά, όπως είπε, θα επικρατήσουν οι τεχνολογίες με το χαμηλότερο κόστος – και αυτό σημαίνει αιολικά πάρκα και άλλες ΑΠΕ. Η «μεγάλη εικόνα», όπως τη χαρακτήρισε, είναι αυτή: όσο πιο ανταγωνιστική η αγορά, τόσο μεγαλύτερη η συμμετοχή των φθηνότερων τεχνολογιών και τόσο χαμηλότερο το τελικό κόστος.
Τέλος, αναφέρθηκε στη δομή της ελληνικής αγοράς παραγωγών, κάνοντας λόγο για «στοιχείο υγείας και δημοκρατίας» το γεγονός ότι υπάρχουν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες μικροπαραγωγοί στα φωτοβολταϊκά και περίπου 40-50 παραγωγοί στα αιολικά. Ωστόσο, όπως τόνισε, η πραγματική δύναμη βρίσκεται στη μεγάλη κλίμακα: στις επιχειρήσεις που έχουν παρουσία σε πολλές αγορές, σε διάφορες τεχνολογίες και σε όλη την αλυσίδα της ενέργειας. Η μεγάλη κλίμακα, κατέληξε, είναι το όχημα για φθηνή και σταθερή ενέργεια στο μέλλον.
Η παρέμβαση Παπασταματίου έθεσε με σαφήνεια το πλαίσιο εντός του οποίου η Ελλάδα μπορεί να κεφαλαιοποιήσει το πλεονέκτημα των ΑΠΕ. Το μήνυμα ήταν καθαρό: η τεχνολογία υπάρχει, το οικονομικό όφελος υπάρχει, η πολιτεία πρέπει να ανοίξει τον δρόμο ώστε το όφελος αυτό να μεταφράζεται γρήγορα και με ακρίβεια στο τιμολόγιο του καταναλωτή.
Διαβάστε ακόμη
