Η βιομηχανία φωτοβολταϊκών, που χαρακτηρίστηκε κάποτε ως το «διαμάντι» της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις, ειδικά στις δύο μεγαλύτερες αγορές της -τις ΗΠΑ και την Κίνα. Παρά την εντυπωσιακή αύξηση της παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος, που εκτοξεύτηκε από 150 GW το 2020 σε 600 GW το 2024, σύμφωνα με το BloombergNEF, οι αυξανόμενοι κίνδυνοι πολιτικής, η υπερπροσφορά και οι οικονομικές απώλειες ρίχνουν σκιά στο μέλλον της βιομηχανίας.
Κρίση για τις εταιρείες φωτοβολταϊκών στις ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πτώχευση της Sunnova Energy International Inc. αντικατοπτρίζει τη γενικότερη κρίση που βιώνει η ήπειρος στον κλάδο των ΑΠΕ. Η ανακοίνωση της χρεοκοπίας συμπίπτει με επιθετικές πολιτικές αλλαγές από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (GOP) προωθεί την κατάργηση των φορολογικών κινήτρων που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση Μπάιντεν υπέρ της καθαρής ενέργειας. Αν καταργηθούν, σύμφωνα με τον αναλυτή Phil Shen, η αγορά των οικιακών φωτοβολταϊκών μπορεί να χάσει μέχρι και το 50% του μεγέθους της.
Ενδεικτικό της κρίσης είναι επίσης το γεγονός ότι, μόνο από τον Ιανουάριο, οι αμερικανικές εταιρείες έχουν καθυστερήσει ή ακυρώσει πάνω από 14 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια και ηλεκτρικά οχήματα, καθώς η εμπιστοσύνη των επενδυτών μειώνεται λόγω των αυξανόμενων επιτοκίων και των δασμών, που εντείνουν ακόμη περισσότερο την πίεση στον κλάδο.
Υπερπροσφορά στην αγορά φωτοβολταϊκών της Κίνας
Στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού, οι κινεζικοί ηλιακοί γίγαντες αντιμετωπίζουν διαφορετικού είδους προβλήματα. Στην έκθεση της βιομηχανίας φωτοβολταϊκών της Σαγκάης, οι ηγέτες εταιρειών όπως η JA Solar, η Jinko, η Trina Solar, η Tongwei και η Longi ήρθαν αντιμέτωποι με μια βάναυση πραγματικότητα: η υπερπροσφορά στην αγορά έχει συντρίψει τα περιθώρια κέρδους και έχει προκαλέσει ζημίες που ξεπερνούν τα 8 δισεκατομμύρια γιουάν (περίπου 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια) μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η ταχεία ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας στην Κίνα, ενώ κατάφερε να μειώσει τη χρήση άνθρακα, έχει υπερφορτώσει το δίκτυο, οδηγώντας σε συμφόρηση και σπατάλη ενέργειας και ενώ οι νέες μεταρρυθμίσεις τιμολόγησης αποσκοπούν στη διόρθωση της πορείας, θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τις εγκαταστάσεις.
Αξιοσημείωτο είναι πως, ενώ το κλίμα παραμένει δυσοίωνο στις μεγάλες οικονομίες, υπάρχει μια νότα αισιοδοξίας από την Αφρική: οι νέες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών στην ήπειρο αναμένεται να αυξηθούν κατά 42% το 2025 σε σχέση με το 2024, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ηλιακής Ενέργειας.
Το κρίσιμο ερώτημα πλέον δεν είναι αν η ηλιακή ενέργεια θα κυριαρχήσει στο μέλλον, αλλά αν ο κλάδος θα αντέξει και θα προσαρμοστεί εγκαίρως για να φτάσει εκεί.
