Επενδύσεις της τάξης των 2,2 δισ. ευρώ θα «μπουν στην πρίζα» έως το 2030 για την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης πράσινης ενέργειας με μπαταρίες στην Ελλάδα, εκτιμά η εταιρεία αναλύσεων Aurora Energy Research, με τη χώρα να αναδεικνύεται σε ελκυστικό προορισμό, παρά τις προκλήσεις που συνοδεύουν την εν λόγω αγορά. Οι εκτιμήσεις αυτές περιέχονται στην πρόσφατα δημοσιευθείσα έκθεση της Αurora που «ακτινογραφεί» τον κλάδο αποθήκευσης ενέργειας σε 28 χώρες της ΕΕ, τοποθετώντας την Ελλάδα σε καλή θέση σε σχέση με την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία που αναδεικνύονται ως οι πλέον ελκυστικές αγορές για μπαταρίες, παρά το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς που μπορεί να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για ορισμένους «παίκτες».
Οι μπαταρίες και τα έργα όπου “υπόσχεται” υψηλές αποδόσεις η Ελλάδα
Παρόλα αυτά, όπως υπογραμμίζει σε δηλώσεις της στο energygame.gr η Eva Zimmermann, Senior Associate της Aurora, «Οι επενδύσεις σε μπαταρίες στην Ελλάδα μπορούν δυνητικά να είναι πολύ κερδοφορίες, με διψήφιες αποδόσεις της τάξης του 12-14%, ιδίως εκεί που μιλάμε για projects συνεγκατάστασης μπαταριών με φωτοβολταϊκούς σταθμούς (co-located). Eίναι ενδεικτικό ότι για τη συγκεκριμένη κατηγορία έργων, η ελληνική αγορά εμφανίζει τις υψηλότερες αποδόσεις πανευρωπαϊκά. Βεβαίως, οι αποδόσεις αυτές συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό και με τα ρίσκα που ενσωματώνει η αγορά της Ελλάδας για τα έργα που δεν έχουν την «ασπίδα» της λειτουργικής και επενδυτικής ενίσχυσης, όπως τα πρώτα projects συνολικής ισχύος 900 MW για μπαταρίες διάρκειας 2 και 4 ωρών που εντάχθηκαν στο σχήμα των τριών ανταγωνιστικών διαδικασιών της ΡΑΕΕΥ (με τα αποτελέσματα του τρίτου και τελευταίου εξ αυτών να αναμένονται την επόμενη εβδομάδα). Αντιθέτως, τα έργα συνολικής ισχύος 3,5 GW -που αποτελούν το αντικείμενο της πρόσκλησης που αναμένεται να βγάλει στον αέρα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τις αμέσως επόμενες ημέρες- θα κληθούν να λειτουργήσουν με όρους αγοράς, χωρίς καμία ενίσχυση. Σε κάθε περίπτωση, προεξοφλείται έντονο ενδιαφέρον, καθώς οι μπαταρίες προβάλλουν ως ένα από τα βασικότερα “αντίδοτα” για τις περικοπές πράσινης ενέργειας που εμφανίζουν έντονα αυξητική τάση προκαλώντας πονοκεφάλους στους επενδυτές (και την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ).
Η κ. Zimmermann θεωρεί ότι η δημιουργία αγοράς αποζημίωσης ισχύος (capacity market) για έργα αποθήκευσης στην Ελλάδα θα δημιουργούσε μεγαλύτερη ασφάλεια για τους υποψήφιους επενδυτές, στο μέτρο που συνεπάγεται σταθερές χρηματοροές για τα «επιλέξιμα» projects, διευκολύνοντας έτσι και την εξεύρεση χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Όπως εξηγεί, «Οι μπαταρίες είναι από τη φύση τους μια επένδυση με πολύ έντονη στοχαστικότητα, τον ένα μήνα μπορεί να αποδώσουν υψηλά έσοδα και τον επόμενο όχι. Όμως, ένας developer που έχει λάβει δάνειο από την τράπεζα για να χρηματοδοτήσει το έργο του, θα πρέπει να καταβάλει τακτική δόση κάθε μήνα. Επομένως, μηχανισμοί που προσφέρουν τακτικές και προβλέψιμες ροές εσόδων όπως είναι οι αγορές αποζημίωσης ισχύος για μπαταρίες (capacity markets) είναι επιθυμητοί για τους επενδυτές». Να σημειωθεί ότι capacity markets έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία σε αγορές όπως αυτές της Ιταλίας και της Πολωνίας, αποτελώντας ισχυρό δέλεαρ για επενδύσεις σε μπαταρίες στις εν λόγω χώρες.
Πέρα από την έλλειψη αγοράς αποζημίωσης ισχύος στην Ελλάδα, μια ακόμη πρόκληση για τους επενδυτές -που συνδέεται με το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς μπαταριών- είναι η προοπτική του υψηλού κορεσμού στις λεγόμενες «επικουρικές υπηρεσίες» (ancillary services) που μπορούν να προσφέρουν οι μπαταρίες, κυρίως στην αγορά εξισορρόπησης, εξαιτίας των πολλών έργων που προβλέπεται να εισέλθουν μαζικά, κάτι που προϊδεάζει για κανιβαλισμό των τιμών, σε μια αγορά που χαρακτηρίζεται εκτός από μικρή και «ρηχή». Αντιθέτως, στην Προημερήσια Αγορά όπου λαμβάνει χώρα η μερίδα του λέοντος των συναλλαγών στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, οι μεγάλες ενδοημερήσιες αποκλίσεις που παρατηρούνται στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού (σ.σ. την Τετάρτη 5 Μαρτίου, παραδείγματος χάρη, η ελάχιστη τιμή ήταν 0,04 ευρώ/MWh και η μέγιστη τα 268,81 ευρώ/MWh) προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες συναλλαγών για τους επενδυτές σε μπαταρίες, με την αποθήκευση της ενέργειας στις ώρες χαμηλών τιμών και την έγχυσή της στο σύστημα τις ώρες των υψηλών τιμών.
Μπαταρίες: Πώς συγκρίνεται η ελληνική αγορά με αυτές άλλων ευρωπαϊκών χωρών
Αναφορικά με το πώς συγκρίνεται η αγορά μπαταριών της Ελλάδας σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές αγορές που παρακολουθεί η Aurora, η Ελλάδα κατατάσσεται στην έκτη θέση αναφορικά με το μέγεθος της αγοράς και στη δέκατη θέση (σε σύνολο 28 χωρών) όσον αφορά στο ρυθμιστικό-κανονιστικό περιβάλλον, κάτι που συνδέεται και το ότι η λήψη όρων σύνδεσης στο ηλεκτρικό δίκτυο καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο. Στην ερώτηση «Τι ζητούν οι επενδυτές και δη αυτοί του εξωτερικού για να μπουν στην εγχώρια αγορά», η κ. Zimmermann απαντά ότι πέρα από το capacity market και το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, πολύ σημαντικός παράγοντας είναι να τεθούν τα πρώτα έργα σε αποδοτική λειτουργία, στέλνοντας το σήμα ότι οι εν λόγω επενδύσεις μπορούν να είναι κερδοφόρες -ακόμα και χωρίς «δίχτυ ασφαλείας», με τη -θετική, όπως προσδοκάται- εμπειρία των πρώτων παικτών που θα εισέλθουν στην αγορά να δημιουργεί ένα καλό προηγούμενο για τους επόμενους.
Ο ρόλος -κλειδί των tolling agreements
Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένη την επιφυλακτικότητα των τραπεζών για χρηματοδότηση 100% merchant έργων, κάτι που δεν αφορά μόνο τις μπαταρίες αλλά και τα «παραδοσιακά» έργα ΑΠΕ και δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο, διέξοδο για τη χρηματοδότηση έργων μπαταριών στην Ελλάδα με τη διασφάλιση εγγυημένων εσόδων θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα λεγόμενα «tolling agreements», ένα είδος PPA για μπαταρίες που χρησιμοποιείται ήδη σε πιο ώριμες αγορές από την ελληνική, όπως είναι αυτές των ΗΠΑ και της Γερμανίας, όπως αναφέρει στο energygame.gr o Πάνος Κεφάλας, Research Lead της Aurora. Πρόκειται για ένα διμερές συμβόλαιο μεταξύ του ιδιοκτήτη του έργου και του offtaker, κατά το οποίο ο δεύτερος ουσιαστικά ενοικιάζει την μπαταρία από τον ιδιοκτήτη για να το «τρέξει» και να βγάλει κέρδη από την βέλτιστη λειτουργία της. Ο ιδιοκτήτης από την πλευρά του απολαμβάνει ένα σταθερό έσοδο ανάλογα με τους όρους της συμφωνίας που έχουν συνάψει τα δυο μέρη, με την οποία μπορεί να πάει στην τράπεζα και να διεκδικήσει χρηματοδότηση. Σύμφωνα με τον κ. Κεφάλα, τα tolling agreements που βρίσκονται υπό εξέταση τόσο από τους developers όσο και από τις τράπεζες στην Ελλάδα στην παρούσα φάση θα μπορούσαν να αποτελέσουν «κλειδί» για την ομαλή μετάβαση από τα επιδοτούμενα στα merchant έργα μπαταριών. Ενα εγχώριο τραπεζικό ίδρυμα, μάλιστα, βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με developer για σύναψη συμφωνίας που προσομοιάζει σε tolling agreement, η οποία αν κλείσει θα δημιουργήσει ένα πολύτιμο προηγούμενο για όλη την ελληνική αγορά. Ο ίδιος αναφέρει ότι είναι υψηλή η πιθανότητα τα πρώτα tolling agreements στην Ελλάδα να είναι ενδο-ομιλικά όπως συνέβη και με τα πρώτα PPA για έργα ΑΠΕ που συνήφθησαν, με τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) των μεγάλων ενεργειακών ομίλων να αναλαμβάνουν τον ρόλο του offtaker, διαθέτοντας την απαραίτητη φερεγγυότητα και τεχνογνωσία.
Προβλέψεις για ταχεία ανάπτυξη του κλάδου μπαταριών στην Ευρώπη
Όσον αφορά στις προοπτικές του κλάδου μπαταριών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Aurora κάνει λόγο για συνολικές επενδύσεις της τάξης των 33 δισ. ευρώ έως το 2030, με το ποσό να αυξάνεται στα 100 δισ. ευρώ έως το 2050. Οι επενδύσεις στην Ελλάδα αναμένεται να υπερβούν τα 2 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας και να προσεγγίσουν τα 2,2 δισ. ευρώ, όπως προαναφέρθηκε. Την ίδια περίοδο, οι επενδύσεις για μπαταρίες στην Ιταλία -που χαρακτηρίζεται ως η αγορά με την ισχυρότερη δυναμική χάρη στον μηχανισμό στήριξης MACSE που έχει θεσμοθετήσει η κυβέρνηση της Ρώμης- προβλέπονται στα 10 δισ. ευρώ, στην Ισπανία στα 4.2 δισ. ευρώ και στη Γερμανία στα 3 δισ. ευρώ. Στην Ιταλία τα έργα σε λειτουργία προσεγγίζουν ήδη το 1 GW σε ισχύ και προβλέπεται να φτάσουν τα 10,5 GW το 2030, ενώ στην Ισπανία λειτουργούν στην παρούσα φάση μπαταρίες ισχύος 25 MW και έως το τέλος της δεκαετίας αναμένεται να μπουν στην πρίζα έργα 5,6 GW. Το μήνυμα για την ευρωπαϊκή αγορά συνολικά είναι ότι εμφανίζει αυξανόμενη δυναμική και ότι υπάρχει πεδίο δραστηριοποίησης για κάθε τύπο επενδυτή…
Διαβάστε ακόμη
