Η διεύρυνση της παρουσίας των ισχυρών ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στα δημόσια έργα σε Ρουμανία και Βουλγαρία αποτελεί το «εισιτήριο» προκειμένου να πάρουν θέση για τη διεκδίκηση συμβάσεων παραχώρησης στις δύο γειτονικές χώρες. Η αγορά των συμβάσεων παραχώρησης και των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Αυτή την περίοδο σχεδιάζονται έργα παραχώρησης της τάξεως των 4 – 5 δισ. ευρώ με τον επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργο Περιστέρη να έχει κατά καιρούς επισημάνει πως η ελληνική εταιρεία θα διεκδικήσει κάποια από αυτά. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διαθέτει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων στην Ελλάδα και ένα από τα πλέον ελκυστικά στην Ευρώπη με μέση διάρκεια συμβάσεων στα 25 χρόνια.
Οι συνθήκες για τέτοιες συμβάσεις σε Ρουμανία και Βουλγαρία βελτιώνονται λόγω σειράς εξελίξεων. Για παράδειγμα, η είσοδος της Βουλγαρίας στη ζώνη του ευρώ μειώνει το συναλλαγματικό κίνδυνο για τους ξένους επενδυτές. Στη Ρουμανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει για την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων προκειμένου να περιοριστεί η εξάρτηση σημαντικών επενδύσεων από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μειοδότησε πρόσφατα σε δύο σιδηροδρομικά έργα στη Ρουμανία, προϋπολογισμού περί τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ η AKTOR συνεχίζει να διευρύνει την παρουσία της στη συγκεκριμένη αγορά στην οποία βρίσκεται από το 2004. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της AKTOR Αλέξανδρος Εξάρχου έχει υποστηρίξει παλαιότερα πως ο όμιλος επιδιώκει να τετραπλασιάσει το μέγεθος των έργων που εκτελεί στη Ρουμανία με στόχο μέσα στα επόμενα χρόνια το 50% του ανεκτέλεστου υπολοίπου να προέρχεται από τη γειτονική χώρα. Προ ημερών, στην τελευταία γενική συνέλευση της εταιρείας, ο κ. Εξάρχου προέβλεψε πως «αργά ή γρήγορα και η Ρουμανία θα αναγνωρίσει τον θεσμό των παραχωρήσεων ή των ΣΔΙΤ». Μικρότερη παρουσία στην Ρουμανία έχει και ο τρίτος κατασκευαστικός όμιλος, η ΑΒΑΞ.
Παρά το μεγάλο μέγεθός της, η κατασκευαστική αγορά της Ρουμανίας δεν έχει να επιδείξει σημαντικά έργα με συμβάσεις παραχώρησης. Μάλιστα η AKTOR έχει δυσάρεστη εμπειρία καθώς στη δεκαετία του 2000 μια κοινοπραξία της γαλλικής Vinci με την τότε ΑΚΤΩΡ είχε κερδίσει τον διαγωνισμό για τη σύμβαση παραχώρησης μεγάλου τμήματος του οδικού άξονα Cormanic – Brasov. Τελικά αποχώρησε από το έργο τον Απρίλιο του 2010. Ακολούθησε νέος διαγωνισμός τον οποίο πάλι διεκδίκησε μια κοινοπραξία των Vinci – Strabag – ΑΚΤΩΡ αλλά για μια ακόμα φορά το σχέδιο για σύμβαση παραχώρησης ναυάγησε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει επί χρόνια για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου για τις παραχωρήσεις και τα ΣΔΙΤ. Μέσα στον Ιούλιο το υπουργείο Οικονομικών της Ρουμανίας ανέλαβε να σχεδιάσει, σε συνεργασία με άλλα υπουργεία, ένα εθνικό χαρτοφυλάκιο επενδυτικών έργων κατάλληλων για ανάπτυξη μέσω μηχανισμών ΣΔΙΤ, ζητώντας προτάσεις από όλα τα υπουργεία. Επιπλέον, για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειας, το υπουργείο εξέδωσε τον Δεκέμβριο του 2024 μια απόφαση που περιλαμβάνει επίσημους οδηγούς και μεθοδολογίες για να βοηθήσει τους δημόσιους φορείς στην κατανόηση και εφαρμογή της νομοθεσίας για τις ΣΔΙΤ.
Κινητικότητα και στη Βουλγαρία
Στη Βουλγαρία, η διαδικασία παραχώρησης του αεροδρομίου της Σόφιας ήταν ένα σημαντικό εγχείρημα, με την International Finance Corporation (IFC) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες στη βουλγαρική κυβέρνηση. Αυτή η διαδικασία προσέλκυσε προσφορές από πέντε διεθνώς αναγνωρισμένους επενδυτές. Η σύμβαση παραχώρησης για το αεροδρόμιο της Σόφιας, διάρκειας 35 ετών, υπογράφηκε τελικά τον Ιούλιο του 2020 με την SOF Connect. Η κοινοπραξία ανήκει κατά πλειοψηφία στη γαλλική επενδυτική εταιρεία Meridiam και περιλαμβάνει το Αεροδρόμιο του Μονάχου και τη Strabag.
Με την εξαίρεση του αεροδρομίου της Σόφιας, η γειτονική χώρα δεν έχει να επιδείξει μεγάλη δραστηριότητα στις συμβάσεις παραχώρησης. Μέσα στον Ιούλιο ξεκίνησε δημόσιος διαγωνισμός ώστε να επιλεγεί το βέλτιστο μοντέλο παραχώρησης για έξι τερματικούς σταθμούς του Δούναβη, συμπεριλαμβανομένων των Vidin-Center, Ruse-East 1 & 2, Ruse-West, Tutrakan και Silistra Ferry Terminal. Η βουλγαρική κυβέρνηση σχεδιάζει να ανακοινώσει μια διαδικασία Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη του λιμανιού της Βάρνας (συγκεκριμένα των τερματικών σταθμών Varna-East και Varna-West) έως το τέλος του 2025. Επίσης στα λιμάνια, η BMF Port Burgas αναγνωρίζεται ως ο μεγαλύτερος ιδιωτικός λιμενικός φορέας στη Βουλγαρία, διαχειριζόμενος τους τερματικούς σταθμούς «Burgas East-2» και «Burgas West» βάσει μακροπρόθεσμων παραχωρήσεων. Ο Όμιλος Amber Infrastructure (Ηνωμένο Βασίλειο) απέκτησε σημαντικό μειοψηφικό πακέτο μετοχών στην BMF Port Burgas τον Ιούλιο του 2022.
Διαβάστε ακόμη
