Η συντήρηση των ανεμογεννητριών υπήρξε για χρόνια ένας απαιτητικός και αρκετά επικίνδυνος τομέας, που βασιζόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου σε εξειδικευμένους τεχνικούς με μεγάλη εμπειρία σε ύψη και δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Σήμερα, ωστόσο, η εικόνα αλλάζει ραγδαία. Η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο επιθεωρούνται και συντηρούνται οι ανεμογεννήτριες, με τη δυνατότητα τους να συνδυάζουν ταχύτητα, ακρίβεια και -κυρίως- ασφάλεια.

Από το πρώτο drone επιθεώρησης που πέταξε το 2010, η ρομποτική έχει εξελιχθεί σε μια αγορά αξίας 14 δισ. δολαρίων στον ενεργειακό τομέα, με προβλέψεις να φτάσει τα 36 δισ. έως το 2030, σύμφωνα με το Power Technology. Τα drones μπορούν πλέον να συλλέγουν χιλιάδες φωτογραφίες σε μόλις λίγα λεπτά, ενώ τα «crawlers» (ρομπότ που αναρριχώνται ή κινούνται μέσα στα πτερύγια) καταγράφουν δεδομένα σε σημεία που κανένας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να φτάσει.

Σύμφωνα με τον Matt Falk, τεχνικό διευθυντή της εταιρείας Zeitview, τα drones και οι crawlers έχουν λύσει ένα από τα βασικά προβλήματα του κλάδου: το μέγεθος. «Οι ανεμογεννήτριες φτάνουν συχνά τα 100 μέτρα ύψος, ενώ οι πτέρυγες μπορεί να ξεπεράσουν τα 80 μέτρα», εξηγεί. «Η πρόσβαση είναι δύσκολη και επικίνδυνη. Με τα drones μπορούμε να φτάσουμε κοντά σε κάθε καμπύλη, ενώ οι crawlers μπαίνουν στο εσωτερικό του πτερυγίου και συλλέγουν πολύτιμα δεδομένα χωρίς ρίσκο για το προσωπικό.»

Ο Dainis Kruze, CEO της Aerones, από την πλευρά του, υπογραμμίζει ότι «τα ρομποτικά συστήματα κάνουν τη δύσκολη και επικίνδυνη δουλειά, ενώ οι άνθρωποι παραμένουν στο έδαφος. Έτσι η συντήρηση γίνεται πιο γρήγορα, με μικρότερο κόστος και χωρίς ατυχήματα». Επιπλέον, οι ρομποτικές επιθεωρήσεις εξαλείφουν τον παράγοντα της ανθρώπινης ασυνέπειας. «Εκεί όπου δύο διαφορετικοί τεχνικοί μπορεί να σαρώσουν διαφορετικά την ίδια λεπίδα, ένα ρομπότ ακολουθεί πάντα την ίδια διαδρομή με ακρίβεια», σημειώνει ο James Concannon, της εταιρείας BladeBUG.

Η τεχνολογία καλύπτει το κενό των τεχνικών

Τα ρομπότ αντισταθμίζουν, επίσης, το χρόνιο πρόβλημα της έλλειψης τεχνικού προσωπικού στον συγκεκριμένο κλάδο. Μέχρι το 2026, θα χρειάζονται παγκοσμίως περίπου 570.000 εξειδικευμένοι τεχνικοί για τη λειτουργία και συντήρηση ανεμογεννητριών – αριθμός που η αγορά δυσκολεύεται να καλύψει. «Με τα ρομπότ μας, δεν χρειάζεται ο ειδικός να βρίσκεται επιτόπου», λέει ο Concannon. «Τα δεδομένα μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο και μπορούν να αναλυθούν από οπουδήποτε στον κόσμο.»

Ωστόσο, παρά την εντυπωσιακή πρόοδο, η πλήρης αυτοματοποίηση δεν είναι ακόμα εφικτή. Οι επιθεωρήσεις μπορεί να γίνονται όλο και πιο ρομποτικές, αλλά οι επισκευές απαιτούν ακόμη ανθρώπινη κρίση. «Πολλά προβλήματα είναι περίπλοκα και χρειάζονται εμπειρική αξιολόγηση για να διορθωθούν σωστά», εξηγεί ο Falk.

Σε αυτό το σημείο μπαίνουν στο παιχνίδι ερευνητικοί οργανισμοί όπως το ολλανδικό TNO, που αναπτύσσει νέα ρομπότ ικανά όχι μόνο να επιθεωρούν αλλά και να επισκευάζουν. Όπως αναφέρει η Janaki Mohanan Nair, project manager για την αιολική ενέργεια, «ήδη εμφανίζονται ρομπότ που μπορούν να επισκευάζουν τη φθορά στις άκρες των πτερυγίων, ενώ δοκιμάζουμε πρωτότυπα που εγκαθιστούν αισθητήρες στο εσωτερικό τους».

Θα αντικαταστήσει η AI το ανθρώπινο δυναμικό;

Η τεχνητή νοημοσύνη διαδραματίζει επίσης ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, αναλαμβάνοντας την ανάλυση τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων που προέρχονται από ρομποτικές επιθεωρήσεις, με τη  συνεργασία AI και ανθρώπου να δημιουργεί έναν νέο, πιο αποδοτικό τρόπο εργασίας. «Καθώς η AI μαθαίνει να εντοπίζει ρωγμές ή φθορές, οι άνθρωποι μπορούν να εστιάσουν σε πιο πολύπλοκα προβλήματα», λέει ο Falk. «Έτσι, κάθε φορά που η τεχνολογία καλύπτει ένα κενό, ο άνθρωπος προχωρά στο επόμενο στάδιο ανάλυσης.»

Παρά την ταχύτατη εξέλιξη, οι ειδικοί παραμένουν συγκρατημένοι ως προς το μέλλον της πλήρους αυτοματοποίησης. «Δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε ποτέ στο σημείο όπου δε θα χρειάζεται καθόλου ανθρώπινη παρέμβαση», εκτιμά ο Concannon. «Μπορεί να πλησιάσουμε πολύ, αλλά πάντα θα υπάρχει ανάγκη για επίβλεψη και απόφαση από άνθρωπο.»

Στον πυρήνα της αλλαγής βρίσκεται η ιδέα της συνεργασίας, όχι της αντικατάστασης. Οι εταιρείες του κλάδου βλέπουν πλέον την τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ όχι ως ανταγωνιστές, αλλά ως εργαλεία που ενισχύουν την ανθρώπινη ικανότητα. Όπως συνοψίζει ο Kruze: «Οι πελάτες μας ζητούν λύσεις που μειώνουν το κόστος και αυξάνουν την ασφάλεια, χωρίς να χάνεται η αξιοπιστία και η ευθύνη που προσφέρει η ανθρώπινη επίβλεψη.» Ο άνεμος, λοιπόν, φυσάει, μεν, υπέρ της τεχνολογίας αλλά οι άνθρωποι παραμένουν στο τιμόνι αυτής της κούρσας.

Διαβάστε ακόμη