Σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή αγορά μπαταριών αλλάζει με εκρηκτικούς ρυθμούς και η ζήτηση προβλέπεται να δεκατετραπλασιαστεί έως το 2030, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή για τη διαχείριση αποβλήτων συσσωρευτών και την προσαρμογή της στο νέο κανονιστικό πλαίσιο. Ο Διονύσης Μπουντουβάς, Διευθύνων Σύμβουλος της COMBATT Α.Ε., σε συνέντευξή του στο energygame.gr περιγράφει μια αγορά που μετασχηματίζεται ταχύτατα, με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου να διεκδικούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο, δημιουργώντας νέες απαιτήσεις σε επίπεδο υποδομών, ιχνηλασιμότητας και ελέγχων.

Όπως υπογραμμίζει, το συλλογικό σύστημα COMBATT έχει ήδη διαχειριστεί πάνω από 230.000 τόνους αποβλήτων μπαταριών, διαθέτει ένα δίκτυο περισσότερων από εβδομήντα αδειοδοτημένων συνεργατών και καλύπτει ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Την ίδια στιγμή, προχωρά σε δράσεις που στοχεύουν στην πλήρη ευθυγράμμιση της χώρας με τον νέο ευρωπαϊκό Κανονισμό, από την ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων έως τη μελέτη που εκπονήθηκε με το ΕΜΠ για τον καθορισμό του πραγματικού κόστους διαχείρισης των μπαταριών ιόντων λιθίου.

Ο κ. Μπουντουβάς τονίζει ότι το «χαμένο ρεύμα» εξακολουθεί να αποτελεί ευρωπαϊκή πρόκληση, αλλά και ότι το battery passport μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, εφόσον υπάρξει θεσμική συνέπεια και τεχνική ετοιμότητα. Παράλληλα, επισημαίνει πως η επόμενη μέρα απαιτεί ισχυρότερους μηχανισμούς συλλογής, σταθερό πλαίσιο ελέγχων και εγκαίρως σχεδιασμένες υποδομές που θα ανταποκριθούν στην ταχεία διείσδυση της ηλεκτροκίνησης και των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.

Ποια είναι η εικόνα της COMBATT σήμερα; Πόσους συνεργάτες έχετε, ποιες περιοχές καλύπτετε και τι όγκους βλέπετε να έρχονται τα επόμενα χρόνια;

Κοιτάζοντας την πορεία της COMBATT όλα αυτά τα χρόνια, νιώθω πραγματική ικανοποίηση για το επίπεδο συνεργασίας που έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε σε όλη τη χώρα. Σήμερα, το εκτεταμένο δίκτυο του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης COMBATT έχει διαχειριστεί περισσότερους από 230.00 τόνους αποβλήτων, αριθμεί περισσότερους από 70 αδειοδοτημένους συνεργάτες και καλύπτει το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας. Παράλληλα, έχουμε υλοποιήσει περισσότερες από 190 δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, ενισχύοντας τη γνώση και την υπευθυνότητα τόσο στους εμπλεκόμενους στην αγορά μπαταριών όσο και στη μαθητική κοινότητα.

Το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης COMBATT λειτουργεί ως οργάνωση ευθύνης παραγωγού, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες για την περιβαλλοντικά ορθή και αποτελεσματική διαχείριση των μπαταριών οχημάτων και βιομηχανίας στην Ελλάδα. Καλύπτει τις τεχνολογίες μολύβδου–οξέος (Pb), νικελίου–καδμίου (Ni-Cd), νικελίου–υδριδίου μετάλλου (Ni-MH) και ιόντων λιθίου (Li-Ion), διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση των παραγωγών με την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στόχος μας είναι να προάγουμε τις αρχές της κυκλικής οικονομίας μέσα από τεχνογνωσία, συνέπεια και ουσιαστικά αποτελέσματα, συμβάλλοντας στην επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων διαχείρισης των αποβλήτων μπαταριών.

Η επόμενη μέρα φέρνει σημαντικές προκλήσεις, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει ότι η ζήτηση μπαταριών θα αυξηθεί κατά 14 φορές έως το 2030 σε σχέση με το 2018, ενώ η μέση ετήσια αύξηση των αποβλήτων μπαταριών ιόντων λιθίου κατά την περίοδο 2020–2030 υπολογίζεται στο 19%. Αυτές οι τάσεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο. Για εμάς, αποτελούν ταυτόχρονα ευθύνη και ευκαιρία, να ενισχύσουμε περαιτέρω τους μηχανισμούς συλλογής, να αναβαθμίσουμε την ιχνηλασιμότητα και να προχωρήσουμε με συνέπεια σε δράσεις που θα εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις της επόμενης δεκαετίας.

Ποιος είναι ο συνολικός ετήσιος όγκος μπαταριών στην Ελλάδα;

Η ελληνική, αλλά και η παγκόσμια, αγορά χαρακτηρίζεται σήμερα από μια πολυσύνθετη και διαρκώς μεταβαλλόμενη εικόνα. Οι κλασικές κατηγορίες μπαταριών τεχνολογίας μολύβδου-οξέος, συνυπάρχουν πλέον με τις νέες γενιές συσσωρευτών τεχνολογίας ιόντων λιθίου, που υποστηρίζουν την ηλεκτροκίνηση και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σαφής μετατόπιση προς τεχνολογίες υψηλής ενεργειακής πυκνότητας, τάση η οποία ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση.

Αυτό το δυναμικό πλαίσιο απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και προσαρμογή. Για την COMBATT, η προσεκτική ανάλυση των ροών μπαταριών δεν αποτελεί απλώς τεχνική ανάγκη, αλλά θεμελιώδη παράμετρο για τη σωστή λειτουργία του συλλογικού συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουμε ότι οι μηχανισμοί συλλογής και διαχείρισης συμβαδίζουν με την ταχύτητα της αγοράς και τις φιλόδοξες απαιτήσεις του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τις Μπαταρίες.

Είναι σημαντικό να αποτυπώνονται με ακρίβεια οι ποσότητες των νέων μπαταριών που εισέρχονται στην αγορά. Η COMBATT έχει καταθέσει εγκαίρως τις προτάσεις της για την δημιουργία έγκυρων δεδομένων και για τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής.

Τι ποσοστό συλλέγεται και ανακυκλώνεται; Υπάρχει «χαμένο ρεύμα»;

Εκτός από τις ποσότητες των νέων προϊόντων που δεν καταγράφονται υπάρχει και το φαινόμενο των αποβλήτων που διαφεύγουν εκτός νόμιμης διαχείρισης. Αυτό που είναι πραγματικά κρίσιμο να τονίσουμε είναι ότι η συλλογή και η ανακύκλωση των μπαταριών δεν κρίνονται μόνο από τις ποσότητες που φτάνουν στο σύστημα, αλλά και από το πόσο αποτελεσματικά περιορίζεται το “χαμένο ρεύμα”, δηλαδή από το πόσο αποτελεσματικοί είμαστε στον περιορισμό της παραβατικότητας.  Η COMBATT έχει καταφέρει να διασφαλίσει υψηλά επίπεδα συμμόρφωσης στο δίκτυο των συνεργατών της. Παρ’ όλα αυτά, όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, εξακολουθούν να υπάρχουν ροές που δεν καταγράφονται. Ο νέος ευρωπαϊκός Κανονισμός, σε συνδυασμό με το ψηφιακό διαβατήριο μπαταρίας, αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη δυνατότητα παρακολούθησης των πραγματικών ποσοτήτων και τη μείωση αυτού του φαινομένου.

Ποιο είναι το πραγματικό κόστος διαχείρισης των διαφόρων κατηγοριών μπαταριών;

Η συζήτηση για το πραγματικό κόστος διαχείρισης είναι κεντρικής σημασίας για όλους τους φορείς που εμπλέκονται στον κύκλο ζωής των μπαταριών από τους παραγωγούς και τους εισαγωγείς έως τους αδειοδοτημένους συλλέκτες, μεταφορείς και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Οι τεχνολογίες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους και αντίστοιχα διαφέρει και το κόστος διαχείρισης της κάθε τεχνολογίας.

Η τεχνοοικονομική μελέτη που εκπονήσαμε με το ΕΜΠ έχει ακριβώς αυτόν τον στόχο: να προσφέρει ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο μοντέλο καταγραφής και υπολογισμού που θα λαμβάνει υπόψη όλες τις κρίσιμες παραμέτρους. Η ευθυγράμμιση με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο καθιστά αναγκαία τη διαμόρφωση ενός συστήματος που να αντανακλά το πραγματικό κόστος και να διασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητα της διαχείρισης στο σύνολο του κύκλου ζωής των μπαταριών.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η τεχνοοικονομική μελέτη που εκπονείτε με το ΕΜΠ; Τι θα αποσαφηνίσει;

Η μελέτη που η COMBATT ολοκλήρωσε σε συνεργασία με το ΕΜΠ αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα για τα απόβλητα μπαταριών. Στόχος της μελέτης είναι η ανάπτυξη μεθοδολογίας για τον υπολογισμό των χρηματικών εισφορών που οι παραγωγοί -στο πλαίσιο της εφαρμογής της διευρυμένης ευθύνης τους- θα πρέπει να καταβάλουν ώστε να καλύπτεται το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων μπαταριών ιόντων λιθίου. Είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται μια συστηματική και επιστημονικά τεκμηριωμένη αποτύπωση του πραγματικού κόστους όλων των σταδίων διαχείρισης του αποβλήτου (συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση και τελική επεξεργασία) που λαμβάνει υπόψη της τόσο τις απαιτήσεις του κανονισμού και τις τεχνολογικές ιδιομορφίες των μπαταριών όσο και τις δυνατότητες της αγοράς, ενώ ταυτόχρονα εξετάζει και τις πρακτικές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών .

Τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν κοινοποιηθεί στον ΕΟΑΝ και εκτιμάται πως θα συμβάλλουν σημαντικά στην εθνική διαβούλευση για το κρίσιμο αυτό θέμα.

Πόσο επείγον είναι να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις ή μηχανισμοί στην Ελλάδα με δεδομένη την αύξηση της αποθήκευσης ενέργειας και της ηλεκτροκίνησης;

Η ανάγκη για ενίσχυση των υποδομών είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Η αύξηση της χρήσης μπαταριών, ιδίως εκείνων ιόντων λιθίου, δημιουργεί νέες απαιτήσεις σε επίπεδο τεχνικής επάρκειας, ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας. Η Ελλάδα οφείλει να προχωρήσει με τρόπο συντεταγμένο στη δημιουργία ενός σύγχρονου πλαισίου υποδομών που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, όπως αυτές εξελίσσονται.

Η COMBATT τα τελευταία χρόνια επενδύει σταθερά στην αναβάθμιση των μηχανισμών συλλογής και διαχείρισης αλλά και στην ενίσχυση της τεχνογνωσίας των συνεργατών της. Επιδιώκουμε να είμαστε συντονισμένοι με τη δυναμική της τεχνολογικής εξέλιξης της αγοράς και να συμβάλλουμε ενεργά στην απαραίτητη θεσμική εναρμόνιση.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα λειτουργικά ή θεσμικά κενά στη διαχείριση μπαταριών στη χώρα; Τι πρέπει να γίνει από την Πολιτεία;

Το βασικό ζήτημα σήμερα είναι η ανάγκη ενιαίας και αποτελεσματικής εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου. Η χώρα χρειάζεται ένα σταθερό, συνεπές και λειτουργικά εφαρμόσιμο σύστημα ελέγχων, το οποίο θα περιορίζει τις παράνομες ροές, θα ενισχύει τη διαφάνεια και θα προστατεύει τους νόμιμους φορείς της αγοράς. Παράλληλα, είναι κρίσιμο οι αρμόδιες αρχές να στηρίξουν την ψηφιακή παρακολούθηση και να ενισχύσουν τις διαδικασίες ιχνηλασιμότητας σε όλο τον κύκλο ζωής της μπαταρίας.

Στην COMBATT, επιδιώκουμε σταθερά τον διάλογο με την Πολιτεία και τους θεσμικούς φορείς, ώστε οι απαιτήσεις του νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού να ενσωματωθούν έγκαιρα και αποτελεσματικά.

Είναι εφικτή η εφαρμογή του battery passport στην Ελλάδα;

Το battery passport αποτελεί κεντρικό πυλώνα του νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού και θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη διαφάνεια στη διαχείριση μπαταριών. Η εφαρμογή του στην Ελλάδα είναι εφικτή, αλλά απαιτεί σωστή προετοιμασία, θεσμική συνέπεια και τεχνική ετοιμότητα.

Η ελληνική αγορά βρίσκεται σήμερα στη φάση που πρέπει να ενισχύσει τα ψηφιακά εργαλεία, να τυποποιήσει τις διαδικασίες και να επενδύσει στην εκπαίδευση. Για την COMBATT, η ψηφιακή ιχνηλασιμότητα δεν αποτελεί μελλοντική υποχρέωση — αποτελεί αναγκαίο βήμα για τη θωράκιση του συστήματος και την πλήρη ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.

Διαβάστε ακόμη