Η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται εμπορικές επιλογές για να αντιμετωπίσει τα σχέδια της Κίνας να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών και ειδικότερα σπάνιων γαιών, εάν δεν επιτευχθεί διπλωματική λύση με το Πεκίνο. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει έως το τέλος του μήνα έναν κατάλογο εμπορικών μέτρων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αργότερα εναντίον της Κίνας, προκειμένου να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση. Παράλληλα, αναπτύσσεται σχέδιο για την προστασία των κρίσιμων προμηθειών βραχυπρόθεσμα και τη διασφάλιση εναλλακτικών πηγών.

Η Κίνα κατέχει κυρίαρχη θέση στην εξόρυξη και επεξεργασία σπάνιων γαιών, ευθυνόμενη για σχεδόν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής το 2024, σύμφωνα με την Υπηρεσία Γεωλογικών Ερευνών των ΗΠΑ. Οι επικείμενοι περιορισμοί στις εξαγωγές αποτελούν σοβαρή απειλή για τη βιομηχανία και την ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς τα εν λόγω υλικά είναι ζωτικής σημασίας για πολλούς τομείς — από τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων έως την αμυντική βιομηχανία.

Επαφές ΕΕ – Κίνας για τις σπάνιες γαίες

Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, είχε συνομιλία με τον Κινέζο ομόλογό του, Γουάνγκ Γουεντάο, χωρίς όμως να επιτευχθεί συμφωνία που να ικανοποιεί τις ανησυχίες της Ένωσης. «Δεν έχουμε κανένα συμφέρον στην κλιμάκωση», δήλωσε ο Σέφτσοβιτς μετά την τηλεδιάσκεψη. «Ωστόσο, η κατάσταση αυτή ρίχνει σκιά στις σχέσεις μας, και μια άμεση λύση είναι απαραίτητη». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι επαφές θα εντατικοποιηθούν και πως αντιπροσωπεία από την Κίνα θα μεταβεί στις Βρυξέλλες τις επόμενες ημέρες για περαιτέρω διαβουλεύσεις.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής, που χειρίζεται τα εμπορικά ζητήματα εκ μέρους της ΕΕ, αρνήθηκε να σχολιάσει τις προετοιμασίες των πιθανών μέτρων. Το θέμα αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, αν και η Επιτροπή επιθυμεί να αποφύγει τη συζήτηση για συγκεκριμένες ενέργειες, λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος. Δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το ποιες εμπορικές επιλογές εξετάζονται, καθώς θεωρείται ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα.

Διεθνείς ανησυχίες

Η απόφαση του Πεκίνου να αυστηροποιήσει σημαντικά τους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων πρώτων υλών προκάλεσε ανησυχία στη διεθνή κοινότητα. Σύμφωνα με τα νέα μέτρα, οι ξένοι εξαγωγείς προϊόντων που περιέχουν έστω και ίχνη ορισμένων σπάνιων γαιών προερχόμενων από την Κίνα θα χρειάζονται ειδική άδεια εξαγωγής. Τις τελευταίες ημέρες, η Κίνα προσπαθεί να κατευνάσει τις αντιδράσεις ξένων αξιωματούχων, υποστηρίζοντας ότι οι περιορισμοί αυτοί αποτελούν «υπεύθυνη πράξη» για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης και σταθερότητας.

Έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα αναφέρει ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αξιοποιήσει δικές της στρατηγικές εξαρτήσεις ως μοχλούς πίεσης, όπως ανταλλακτικά αεροπορίας, παλαιότερες μηχανές λιθογραφίας υπεριώδους ακτινοβολίας και εξειδικευμένα προϊόντα χάλυβα, όπως ρουλεμάν υψηλής ακρίβειας.

Παράλληλα, η ΕΕ βρίσκεται σε συνομιλίες με τις χώρες της Ομάδας των Επτά (G7) σχετικά με το ενδεχόμενο συντονισμένων ενεργειών για διαφοροποίηση και μείωση της εξάρτησης από κινεζικές προμήθειες. Σύμφωνα με προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου, που επικαλείται το Bloomberg, «για την αντιστάθμιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τα διαθέσιμα μέσα οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ».

Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει τη συνεχιζόμενη γεωοικονομική αντιπαράθεση μεταξύ της Ευρώπης και της Κίνας, με το διακύβευμα να είναι όχι μόνο η εμπορική ισορροπία αλλά και η τεχνολογική και βιομηχανική κυριαρχία στο μέλλον.

Διαβάστε ακόμη