Η Τουρκία βρίσκεται σε συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ανάπτυξη κοιτασμάτων σπάνιων γαιών στη δυτική Ανατολία, γεγονός που σηματοδοτεί μια στροφή προς τον σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ, ύστερα από τη στασιμότητα των αντίστοιχων διαπραγματεύσεων με την Κίνα και τη Ρωσία, λόγω διαφωνιών σχετικά με τη μεταφορά τεχνολογίας και τα δικαιώματα διύλισης.

Σύμφωνα με πηγές του Bloomberg που γνωρίζουν το θέμα και ζήτησαν ανωνυμία, η Άγκυρα και η Ουάσιγκτον εξετάζουν τη δυνατότητα συνεργασίας για την ανάπτυξη ενός μεγάλου κοιτάσματος σπάνιων γαιών που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο Μπεϊλικόβα, κοντά στο Εσκίσεχιρ της κεντρικής Ανατολίας. Το κοίτασμα περιλαμβάνει στοιχεία όπως το δημήτριο (cerium), το πρασεοδύμιο (praseodymium) και το νεοδύμιο (neodymium), αν και η ποιότητά του δεν έχει ακόμη καθοριστεί πλήρως.

Οι δύο χώρες επιδιώκουν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε τομείς που εκτείνονται από την ενέργεια έως την άμυνα, μετά τη συνάντηση των προέδρων Ντόναλντ Τραμπ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο μήνα. Αν επιτευχθεί συμφωνία για κοινή διύλιση των ορυκτών του Μπεϊλικόβα, αυτό θα μπορούσε να ανατρέψει μια προσωρινή συμφωνία που είχε συναφθεί με την Κίνα. Παράλληλα, οι πρόσφατες επαφές με τη Ρωσία δεν απέδωσαν αποτελέσματα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Γιατί δεν προχώρησαν οι διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Κίνα για την ανάπτυξη σπάνιων γαιών

Η Τουρκία και η Κίνα είχαν υπογράψει μνημόνιο κατανόησης για το ίδιο έργο τον Οκτώβριο του 2024, όμως οι διαπραγματεύσεις επιβραδύνθηκαν, καθώς το Πεκίνο επέμεινε στη μεταφορά και διύλιση των υλικών στην Κίνα, αρνούμενο να παραχωρήσει τεχνογνωσία. Το τουρκικό Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων αρνήθηκε να σχολιάσει το ζήτημα.

Η Άγκυρα σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα διυλιστήριο στο Μπεϊλικόβα, όπου το μετάλλευμα περιέχει πάνω από 1% οξείδιο σπάνιων γαιών κατά βάρος — ποσοστό αρκετό για να καθιστά την εξόρυξη εμπορικά βιώσιμη, σύμφωνα με τις αρχικές δοκιμές. Επιπλέον, η Τουρκία βρίσκεται σε συνομιλίες με τον Καναδά και την Ελβετία για πιθανή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων μελετών σκοπιμότητας που απαιτούνται για την πρόοδο του έργου.

Παράλληλα, η Άγκυρα σκοπεύει να υποβάλει αίτηση στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Γεωεπιστημόνων (AIG) για πιστοποίηση βάσει του JORC Code, ο οποίος θέτει τα ελάχιστα πρότυπα για τη δημόσια ανακοίνωση αποτελεσμάτων γεωλογικών ερευνών. Η διαδικασία αυτή θα αποκαλύψει το ακριβές μέγεθος των κοιτασμάτων, προσελκύοντας πιθανούς επενδυτές.

Οι συνομιλίες της Τουρκίας με δυτικούς εταίρους πραγματοποιούνται σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνουν τις προσπάθειες περιορισμού της κυριαρχίας της Κίνας στην παραγωγή και επεξεργασία σπάνιων γαιών — μιας ομάδας 17 μεταλλικών στοιχείων κρίσιμων για την άμυνα, την προηγμένη ιατρική τεχνολογία και τις καθημερινές ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τα iPhone.

Η Τουρκία προσπαθεί εδώ και χρόνια να ισορροπήσει τις σχέσεις της τόσο με τη Δύση όσο και με την Κίνα, εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων. Τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, εντάχθηκε σε μια πρωτοβουλία των ΗΠΑ και της ΕΕ για τη διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών. Παράλληλα, έχει λάβει πρόσκληση για καθεστώς εταίρου στην ομάδα BRICS υπό κινεζική ηγεσία και έχει προσελκύσει κινεζικές επενδύσεις στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων.

Τέλος, Τούρκοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να τονίζουν τη σημασία της μεταφοράς τεχνολογίας και της τοπικής παραγωγής ως βασικά στοιχεία στις συμφωνίες τους με αμερικανικούς κολοσσούς όπως η Boeing και η Lockheed Martin, δείχνοντας ότι η Άγκυρα επιδιώκει ενεργό ρόλο στην αλυσίδα αξίας των στρατηγικών πρώτων υλών.

Διαβάστε ακόμη