Ένα δικαστικό θρίλερ δισεκατομμυρίων ξεδιπλώνεται στην καρδιά της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας. Οι κορυφαίοι πετροχημικοί όμιλοι, από τη BP και την ExxonMobil μέχρι τη Shell και την BASF, ενώνουν τις δυνάμεις τους σε αγωγές που ζητούν αποζημιώσεις άνω των 9 δισ. δολαρίων, ποσό που, αν επιβεβαιωθεί, μπορεί να ξεπεράσει τα 10 δισ. και να κλονίσει συθέμελα εταιρείες, σύμφωνα με δημοσίευμα της Les Echos.

Αυτή την εβδομάδα, οι BP και ExxonMobil προστέθηκαν στη λίστα των εταιρειών που καταθέτουν αγωγές κατά των Clariant (Ελβετία), Orbia (Μεξικό), Celanese και Westlake (ΗΠΑ). Οι δύο κολοσσοί έρχονται να ενισχύσουν την πλευρά των Dow, BASF, Shell, TotalEnergies, LyondellBasell, MOL και OMV, που ήδη απαιτούν τεράστια ποσά για τις ζημίες που υπέστησαν.

Η LyondellBasell αποτιμά τις απώλειες στα 1,86 δισ. δολάρια, η BASF στα 1,62 δισ., η BP διεκδικεί 1,1 δισ., η Shell –η πρώτη που κατέθεσε αγωγή– ζητά 1 δισ., ενώ η TotalEnergies 729 εκατ..

Η υπόθεση του «καρτέλ του αιθυλενίου»

Οι καταδικασθείσες εταιρείες κρίθηκαν ένοχες για συνεννόηση ώστε να μειώνουν τις τιμές του αιθυλενίου (βασική πρώτη ύλη για συγκολλητικές ουσίες και πλαστικά) στο Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία και Γαλλία, την περίοδο 2011–2017. Η Κομισιόν είχε εκδώσει πρώτη καταδικαστική απόφαση το 2020, η οποία επιβεβαιώθηκε σε δεύτερο βαθμό το 2023.

Οι Celanese, Clariant και Orbia τιμωρήθηκαν με συνολικά 260 εκατ. ευρώ προστίμων, εκ των οποίων 155,8 εκατ. αφορούσαν αποκλειστικά τη Clariant, μέσω διακανονισμού. Ωστόσο, οι ίδιες αρνούνται ότι υπήρξε πραγματική επίδραση στην αγορά.

Οικονομικές πιέσεις και κίνδυνος κατάρρευσης

Η χρηματοοικονομική κατάσταση των εμπλεκομένων μόνο σταθερή δεν μπορεί να θεωρηθεί. Η Clariant κατέγραψε το 2024 825 εκατ. δολάρια σε EBITDA, ενώ η Celanese παρουσίασε ζημίες 700 εκατ. δολαρίων. Εάν τα δικαστήρια αποδεχθούν ακόμη και το ήμισυ των αποζημιώσεων που ζητούνται, ειδικοί εκτιμούν ότι θα υπάρξει ακόμη και κίνδυνος πτώχευσης.

Την ίδια στιγμή, η πτώση της ζήτησης συρρικνώνει τα περιθώρια κέρδους σε ολόκληρο τον κλάδο. Οι διακοπές λειτουργίας σε μονάδες ατμοπυρόλυσης (vapocraqueurs) πληθαίνουν στην Ευρώπη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μονάδα της ExxonMobil στο Gravenchon.

Σκιές από το παρελθόν

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Clariant εμπλέκεται σε παρόμοια υπόθεση, σύμφωνα με τη Les Echos. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, είχε ήδη κριθεί ένοχη για συμμετοχή σε καρτέλ στον τομέα του μονοχλωροοξικού οξέος (AMCA), με πρόστιμο 21 εκατ. ευρώ. Τότε, μάλιστα, είχε τύχει ηπιότερης μεταχείρισης επειδή συνεργάστηκε με τις αρχές. Σήμερα, ωστόσο, η ίδια εταιρεία δηλώνει ότι «απορρίπτει κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς» και υποστηρίζει πως διαθέτει οικονομικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η συμπεριφορά της δεν επηρέασε την αγορά.

Σύμφωνα με την απόφαση της Κομισιόν, ολόκληρη η αγορά υπέστη ζημία, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για νέες αγωγές ακόμη και από εταιρείες που δεν συναλλάσσονταν απευθείας με τις καταδικασθείσες. Αν συμβεί αυτό, τα απαιτούμενα ποσά μπορεί να αυξηθούν δραματικά, οδηγώντας το «καρτέλ του αιθυλενίου» σε μια από τις πιο δαπανηρές υποθέσεις στην ιστορία της ευρωπαϊκής χημικής βιομηχανίας.

Διαβάστε ακόμη