Μια δημόσια ακρόαση για το Σχέδιο Στρατηγικής Διαχείρισης Ορυκτών και Άλλων Γεωλογικών Πόρων στη Σερβία για την περίοδο 2025–2040, με προβλέψεις έως το 2050, πραγματοποιήθηκε στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Σερβίας. Το εν λόγω σχέδιο αποτελεί τη βάση για τις κυβερνητικές αποφάσεις στον τομέα της γεωλογικής έρευνας και για σχεδιαζόμενες εξορύξεις, προωθώντας μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση στην εκμετάλλευση φυσικών πόρων.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταλλείων και Ενέργειας, η Σερβία εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, όπως ο Κανονισμός για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (CRMA), δημιουργώντας ένα σύστημα που προωθεί την προβλεψιμότητα των επενδύσεων, την υπεύθυνη αξιοποίηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η στρατηγική διαμορφώθηκε με βάση παραδείγματα από ευρωπαϊκές χώρες· όπως δήλωσε ο υφυπουργός Γεωλογίας και Μεταλλείων, Ίβαν Γιανκόβιτς, και μετέδωσε το Balkan Green Energy News, στόχος είναι η εξορυκτική βιομηχανία της Σερβίας να φτάσει το επίπεδο των σκανδιναβικών χωρών, ενώ η Πολωνία χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπο για την ομοιότητά της στην παραγωγή άνθρακα και χαλκού.
Εκτός από τον χαλκό και τον άνθρακα, το σχέδιο δίνει έμφαση και σε μη μεταλλικούς και γεωλογικούς πόρους, όπως η πέτρα, η άμμος, ο άργιλος και τα υπόγεια ύδατα. Οι δημόσιες διαβουλεύσεις για το στρατηγικό σχέδιο και τη σχετική περιβαλλοντική μελέτη διήρκεσαν από τις 13 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου, ενώ η δημόσια ακρόαση, αρχικά προγραμματισμένη για την 1η Ιουλίου, αναβλήθηκε για λόγους διαφάνειας, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος για την υποβολή παρατηρήσεων.
Διαμαρτυρίες για τις σχεδιαζόμενες εξορύξεις στη Σερβία
Ωστόσο, η ακρόαση προκάλεσε αντιδράσεις. Πολίτες, περιβαλλοντολόγοι και επιστήμονες που είχαν δηλώσει συμμετοχή διαμαρτυρήθηκαν έξω από τον χώρο της εκδήλωσης καθώς τους αρνήθηκαν την είσοδο. Ανάμεσά τους ήταν η Δραγκάνα Τζόρτζεβιτς από το Ινστιτούτο Χημείας, Τεχνολογίας και Μεταλλουργίας και ο Ζόραν Στεβάνοβιτς, συνταξιούχος καθηγητής υδρογεωλογίας. Ο τελευταίος κατηγόρησε το υπουργείο ότι ανακοίνωσε την ημερομηνία της ακρόασης μόλις μία ημέρα πριν και ότι οι διαφωνούντες ενημερώθηκαν πως δεν υπήρχε πλέον διαθέσιμος χώρος, παρότι είχαν εγγραφεί εγκαίρως.
Ο ακτιβιστής Νεμπόισα Πέτκοβιτς, εκπρόσωπος της ομάδας «Δεν δίνουμε τον JADAR» από τη δυτική Σερβία, υποστήριξε ότι το σχέδιο εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εξορυκτικών εταιρειών εις βάρος των πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος. Ο υφυπουργός Γιανκόβιτς απέρριψε τους ισχυρισμούς, δηλώνοντας ότι το σχέδιο καταρτίστηκε αποκλειστικά προς όφελος της χώρας.
Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράστηκε για την προτεραιότητα που δίνεται στην εξορυκτική δραστηριότητα έναντι της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ο καθηγητής Στεβάνοβιτς προειδοποίησε ότι η εφαρμογή της στρατηγικής με το πιο εντατικό σενάριο επενδύσεων –ύψους 6,8 δισ. δολαρίων από το εξωτερικό– θα οδηγήσει σε τεράστια επέκταση της εξόρυξης, ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές ή ζώνες με κρίσιμα αποθέματα νερού. Επισήμανε επίσης ότι η σύνδεση της γεωλογικής έρευνας με τη μελλοντική εκμετάλλευση περιορίζει τις δυνατότητες δημόσιων διαγωνισμών και υποβαθμίζει την επιστημονική συνεισφορά Σέρβων ειδικών, οι οποίοι θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύτιμη γνώση για το κοινό όφελος, αντί για την άμεση εξαγωγή πρώτων υλών.
Διαβάστε ακόμη
