Το αποτύπωμα της κλιματικής κρίσης στα μεγάλα έργα υποδομής και ο μεταβαλλόμενος ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς βρέθηκαν στο επίκεντρο της τοποθέτησης του Διονύσιου Μάτσα, UW Manager, Property, Energy, Engineering της HDI Global SE Hellas. Ο ίδιος περιέγραψε με σαφήνεια πώς αλλάζει το τοπίο των κινδύνων και ποιες προσαρμογές καθίστανται πλέον αναγκαίες σε όλο τον κύκλο ζωής ενός έργου, από τον αρχικό σχεδιασμό έως τη λειτουργία του.
Όπως τόνισε, τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν πάψει προ πολλού να αποτελούν μια θεωρητική απειλή και συνιστούν πλέον μια καθημερινή μεταβλητή που επηρεάζει άμεσα τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία κρίσιμων υποδομών. «Ένα μεγάλο πρόβλημα που έχει προκύψει παγκοσμίως αυτή τη στιγμή είναι τα εντεινόμενα καιρικά φαινόμενα», σημείωσε, εξηγώντας ότι η ασφαλιστική αγορά καταγράφει ταυτόχρονα αύξηση τόσο στη συχνότητα όσο και στην ένταση των φαινομένων. Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο, όπως επισήμανε, είναι η αυξανόμενη αδυναμία πρόβλεψης της πραγματικής τους έντασης.
Η απρόβλεπτη φύση των φυσικών και καιρικών κινδύνων, σύμφωνα με τον κ. Μάτσα, επιβάλλει άμεσες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται τα έργα. Όπως υπογράμμισε, πολλές τεχνικές μελέτες εξακολουθούν να βασίζονται σε στατιστικά δεδομένα πεντηκονταετίας, με έτος αναφοράς ακόμη και το 2005, μια πρακτική που –όπως είπε– δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σημερινές συνθήκες. «Αυτό πρέπει να το φέρουμε στο σήμερα», τόνισε, επισημαίνοντας την ανάγκη αναθεώρησης των χαρακτηριστικών των μελετών και της τεχνικής προσέγγισης συνολικά.
Τα ασφαλιστικά δεδομένα που παρουσίασε αποτυπώνουν με αριθμούς τη μεταβολή του κινδύνου. Την τελευταία τριακονταετία, οι συνολικές αποζημιώσεις ανήλθαν σε περίπου 700–800 εκατ. ευρώ, με τα 25 από αυτά τα χρόνια να αντιστοιχούν σε μόλις 100–120 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των αποζημιώσεων συγκεντρώνεται, ωστόσο, στην τελευταία πενταετία, γεγονός που καταδεικνύει τη ραγδαία επιδείνωση της εικόνας. Παράλληλα, η μέση ζημιά έχει εξαπλασιαστεί σε βάθος τριάντα ετών, αποτυπώνοντας όχι μόνο τη συχνότητα αλλά και την αυξημένη σφοδρότητα των φαινομένων.
Σε αυτό το περιβάλλον, ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς, όπως τον περιέγραψε ο κ. Μάτσας, υπερβαίνει κατά πολύ την εκ των υστέρων αποζημίωση. Βασίζεται στη χρήση προηγμένων μοντέλων εκτίμησης κινδύνου, τα οποία καλύπτουν σεισμούς, φυσικές καταστροφές και δασικές πυρκαγιές, επιτρέποντας την αξιολόγηση και ποσοτικοποίηση των κινδύνων πριν αυτοί εκδηλωθούν. «Χρησιμοποιούμε μοντέλα με τα οποία μπορούμε να εκτιμήσουμε και να αξιολογήσουμε τους κινδύνους που προκύπτουν», ανέφερε, τονίζοντας ότι η συμβολή της ασφάλισης αφορά τόσο την παροχή οικονομικών πόρων για την αποκατάσταση ζημιών όσο και τη συνολική ενίσχυση της ανθεκτικότητας – της λεγόμενης resilience – της κοινωνίας, των επιχειρήσεων και του κράτους.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στο ζήτημα του χρονικού σημείου ένταξης της ασφαλιστικής στον κύκλο ενός έργου. Όπως εξήγησε, οι λύσεις της HDI Global είναι ολιστικές και καλύπτουν όλο το φάσμα, από την περίοδο της μελέτης και των κατασκευαστικών εργασιών έως τη φάση λειτουργίας, αλλά και την ευθύνη των μελετητών. «Είμαστε παρόντες σε όλο το στάδιο της μελέτης, της κατασκευής και της λειτουργίας ενός έργου ή μιας υποδομής», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι κάθε φάση συνοδεύεται από διαφορετικούς κινδύνους που απαιτούν εξειδικευμένη αντιμετώπιση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Μάτσας εμφανίστηκε σαφώς λιγότερο επικριτικός απέναντι στην ελληνική πραγματικότητα απ’ ό,τι συχνά καταγράφεται στη δημόσια συζήτηση. Αντιθέτως, υποστήριξε ότι την τελευταία εικοσαετία η Ελλάδα δεν έχει να ζηλέψει πολλά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες στον τομέα των μεγάλων έργων και των παραχωρήσεων. Όπως ανέφερε, μέσα από τη συνεργασία και την ανταλλαγή εμπειριών με Γάλλους, Γερμανούς και Ιταλούς συναδέλφους, «βλέπουμε ομοιότητες και σε αρκετές περιπτώσεις το ελληνικό παράδειγμα λειτουργεί ως πρότυπο». Αντίθετα, έκανε ειδική αναφορά στην Ισπανία, εκτιμώντας ότι εκεί καταγράφεται ένα βήμα προς τα πίσω, την ώρα που η Ελλάδα φαίνεται να κινείται «σε μια πολύ σωστή διαδρομή», με βάση τα έργα που υλοποιήθηκαν την τελευταία τριακονταετία, είτε ως δημόσια έργα, είτε ως παραχωρήσεις, είτε ως ΣΔΙΤ.
Η εικόνα που σκιαγράφησε ο Διονύσιος Μάτσας αναδεικνύει ένα νέο πλαίσιο για τα έργα υποδομής, στο οποίο η ασφάλιση δεν λειτουργεί πλέον συμπληρωματικά, αλλά ενσωματώνεται στον πυρήνα του σχεδιασμού και της λειτουργίας.
Διαβάστε ακόμη
