Ένα ηφαίστειο στη βορειοανατολική περιοχή της Αιθιοπίας εξερράγη για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 12.000 χρόνια, προκαλώντας εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα και μεγάλη ανησυχία στους επιστήμονες και τις τοπικές αρχές. Σύμφωνα με το Κέντρο Συμβουλευτικής Τέφρας Ηφαιστείων της Τουλούζ (Toulouse Volcanic Ash Advisory Centre – VAAC), από τον κρατήρα υψώθηκαν πυκνές στήλες καπνού που έφτασαν έως και τις εννέα μίλια, δηλαδή περίπου 14 χιλιόμετρα, δημιουργώντας ένα τεράστιο σύννεφο τέφρας ορατό από μεγάλες αποστάσεις.
Το ηφαίστειο βρίσκεται 500 μίλια από την πρωτεύουσα της χώρας
Όπως σημειώνει ο Guardian, το ηφαίστειο Χάιλι Γκουμπί (Hayli Gubbi), το οποίο βρίσκεται στην περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας, περίπου 500 μίλια βορειοανατολικά της πρωτεύουσας Αντίς Αμπέμπα και πολύ κοντά στα σύνορα με την Ερυθραία, άρχισε να εκρήγνυται την Κυριακή και συνέχισε να βγάζει καπνό και τέφρα για αρκετές ώρες. Η περιοχή Αφάρ είναι γνωστή για την έντονη γεωλογική της δραστηριότητα και για το γεγονός ότι αποτελεί τμήμα του Ανατολικού Ρηγματικού Συστήματος, ενός από τα σημαντικότερα γεωδυναμικά περιβάλλοντα του πλανήτη. Εκεί, δύο τεκτονικές πλάκες –η αφρικανική και η αραβική– απομακρύνονται αργά μεταξύ τους, δημιουργώντας συνθήκες που ευνοούν την ηφαιστειακή και σεισμική δραστηριότητα.
Το ηφαίστειο ανεγείρεται περίπου 500 μέτρα πάνω από το γύρω τοπίο, αλλά η σημασία του δεν βρίσκεται τόσο στο ύψος του όσο στο ότι θεωρούνταν «ανενεργό» για χιλιετίες. Παρόλα αυτά, η πρόσφατη έκρηξη κατέδειξε ότι η γεωλογική ιστορία της περιοχής εξακολουθεί να εξελίσσεται. Σύμφωνα με το VAAC, τα σύννεφα τέφρας που εκτοξεύτηκαν από τον κρατήρα δεν περιορίστηκαν μόνο στον αιθιοπικό εναέριο χώρο, αλλά μετακινήθηκαν με τους ανέμους σε μεγάλες αποστάσεις, φτάνοντας πάνω από την Υεμένη, το Ομάν, την Ινδία και το βόρειο Πακιστάν. Τέτοιου είδους φαινόμενα είναι συνηθισμένα σε ισχυρές ηφαιστειακές εκρήξεις, όπου τα λεπτά σωματίδια τέφρας μπορούν να ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα και να δημιουργούν κινδύνους για τις αερομεταφορές ή για την υγεία των κατοίκων.
Σε ορισμένα βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –τα οποία το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) δεν μπόρεσε να επαληθεύσει άμεσα– φαίνεται μια εντυπωσιακή στήλη λευκού καπνού να ανυψώνεται από το ηφαίστειο, δημιουργώντας ένα σκηνικό που προκάλεσε δέος αλλά και ανησυχία στους χρήστες. Αν και το χρώμα της καπνοσμού μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την ποσότητα τέφρας και αερίων, η εμφάνιση μιας τόσο πυκνής στήλης συνήθως υποδηλώνει σημαντική πρόσκρουση μάγματος με υπόγεια νερά ή γρήγορη απελευθέρωση αερίων.
Το πρόγραμμα Παγκόσμιου Ηφαιστειασμού του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν (Smithsonian Institution’s Global Volcanism Program) ανέφερε ότι το Χάιλι Γκουμπί δεν είχε κανένα καταγεγραμμένο επεισόδιο έκρηξης κατά τη διάρκεια του Ολόκαινου – της γεωλογικής περιόδου που ξεκίνησε πριν από περίπου 12.000 χρόνια, στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Η πληροφορία αυτή επιβεβαιώθηκε και από τον ηφαιστειολόγο Σάιμον Κάρν, καθηγητή στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ο οποίος δήλωσε στην πλατφόρμα Bluesky ότι δεν υπάρχουν ιστορικά δεδομένα που να δείχνουν κάποια δραστηριότητα του ηφαιστείου κατά την περίοδο αυτή.
Δεν υπάρχει ακόμα ενημέρωση για τυχόν τραυματίες ή θύματα
Μέχρι στιγμής, οι αρχές της περιοχής Αφάρ δεν έχουν απαντήσει στα ερωτήματα του AFP σχετικά με το αν υπάρχουν θύματα, τραυματίες ή εκτοπισμένοι κάτοικοι. Η έλλειψη άμεσης ενημέρωσης μπορεί να οφείλεται στην απομακρυσμένη γεωγραφική θέση της περιοχής, στις δυσκολίες πρόσβασης ή στην ανάγκη συλλογής αξιόπιστων δεδομένων πριν δοθούν επίσημες ανακοινώσεις. Παρ’ όλα αυτά, η έκρηξη αυτή υπενθυμίζει πόσο δυναμική και απρόβλεπτη μπορεί να είναι η φυσική δραστηριότητα στον πλανήτη μας και πόσο σημαντικό είναι να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις σε περιοχές με υψηλό γεωλογικό ενδιαφέρον.
Διαβάστε ακόμη
