Την τελευταία τριετία αναδείχθηκε η ανάγκη επίτευξης εξοικονόμησης ενέργειας τόσο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όσο και για τις βιομηχανίες. Άλλωστε, αυτή την περίοδο υπάρχει και μια κρίσιμη διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και επιχειρήσεων για το ζήτημα του ενεργειακού κόστους. Το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας υλοποίησε το πρόγραμμα KNOWnNEBs που έχει ως στόχο να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η ενεργειακή αποδοτικότητα στη βιομηχανία. Μέσα από το KNOWnNEBs , αναπτύχθηκε μια καινοτόμος μεθοδολογία ενεργειακού ελέγχου που συνυπολογίζει, εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας, και τα μη- ενεργειακά οφέλη (Non Energy Benefits – NEBs), όπως η βελτίωση της παραγωγικότητας, η ποιότητα, η ασφάλεια και η μείωση του λειτουργικού κόστους.
Στο πλαίσιο του έργου έγιναν 45 ενεργειακοί έλεγχοι όπου εξετάστηκαν και τα μη ενεργειακά οφέλη. Αυτό έγινε σε 9 χώρες, ανάμεσα σε αυτές και η δική μας. Παράδειγμα μη ενεργειακού οφέλους που εύκολα αποτιμάται είναι η τακτική συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού μιας επιχείρησης, η οποία αυξάνει τη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού και μειώνει το χρόνο που ο εξοπλισμός τίθεται εκτός λειτουργίας. Ένα δεύτερο παράδειγμα μη ενεργειακών οφελών είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ένα από τα συμπεράσματα του έργου σύμφωνα με τον κ. Αριστοτέλη Μπότζιο, από το τμήμα Βιομηχανίας του ΚΑΠΕ, είναι πως οι περισσότεροι ελεγκτές πρότειναν μέτρα που είναι πολύ πιο εύκολα να υπολογιστούν. Πιο δημοφιλές μέτρο ήταν η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού. Για παράδειγμα οι αυτοματισμοί δεν επελέγησαν από τους ελεγκτές.
Στην Ελλάδα, η μεγάλη πλειοψηφία των εταιρειών του βιομηχανικού και τριτογενή τομέα είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στις περισσότερες από αυτές, οι τεχνικές υπηρεσίες αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλο φόρτο εργασίας με μεγάλο εύρος αρμοδιοτήτων. Σύμφωνα με τον κ. Μπότζιο, δεν είναι υπόχρεες στην εκπόνηση ενεργειακού ελέγχου και σπανίως εφαρμόζουν κάποιο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης. Πολύ συχνά τα απαραίτητα πρωτογενή στοιχεία για την εκπόνηση ενός ενεργειακού ελέγχου δεν είναι διαθέσιμα ή δεν είναι επικαιροποιημένα. Παράλληλα, οι περισσότερες βιομηχανίες βλέπουν τον ενεργειακό τους έλεγχο ως μια τυπική υποχρέωση παρά ως ευκαιρία για την βελτίωση της ενεργειακής τους κατάστασης. Ως εκ τούτου, η αμοιβή που είναι διατεθειμένες να πληρώσουν δεν επιτρέπει μεγάλη ανάλυση και μετρήσεις. Συνεπώς, τα αποτελέσματα του ενεργειακού ελέγχου έχουν σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας.
Σημείωσε πως ακόμα και αν συμφωνηθεί μια ικανοποιητική αμοιβή, σπανίως υπάρχει ενεργή εμπλοκή κάποιου υψηλόβαθμου στελέχους της διοίκησης της επιχείρησης, καθώς η εξοικονόμηση ενέργειας δεν θεωρείται ακόμη υψηλής προτεραιότητας. Συνήθως, οι αρχικές συζητήσεις γίνονται με τους μηχανικούς παραγωγής και με τους προϊστάμενους των τεχνικών υπηρεσιών που, λόγω των διευρυμένων αρμοδιοτήτων τους και το περιορισμένο προσωπικό δεν μπορούν να διαθέσουν τον απαραίτητο χρόνο που απαιτεί από αυτούς ο ενεργειακός έλεγχος και στη συνέχεια για την αξιολόγηση και υλοποίηση των προτεινόμενων μέτρων.
Ως εκ τούτου, ο ενεργειακός έλεγχος πολλές φορές βασίζεται σε υπαλλήλους που έχουν τη διάθεση να ασχοληθούν, αλλά που δεν έχουν την απαραίτητη τεχνική επάρκεια. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης που απαιτούν μικρά κεφάλαια και έχουν σύντομο χρόνο αποπληρωμής συνήθως έχουν ήδη υλοποιηθεί. Οι επεμβάσεις που απαιτούν μεγάλα κεφάλαια και έχουν χρόνους αποπληρωμής 5 ετών, συνήθως δεν είναι αποδεκτές από την διοίκηση, καθώς παρατηρείται έλλειψη μακροχρόνιου σχεδιασμού, η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι ακόμα χαμηλής προτεραιότητας. Τα περισσότερα μη ενεργειακά οφέλη δεν μπορούν να αποτιμηθούν ποσοτικά και συνήθως δεν λαμβάνονται υπόψη.
Ο κ. Μπότζιος πρότεινε μεταξύ άλλων να προστεθούν τα μη ενεργειακά οφέλη στους ενεργειακούς ελέγχους. Επίσης, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι υπόχρεες εκπόνησης ενεργειακού ελέγχου, όχι μόνο οι βιομηχανίες και να υπάρξει η θεσμοθέτηση υποχρέωσης υλοποίησης κάποιων μέτρων που εμπεριέχονται στον ενεργειακό έλεγχο.
Οδικός χάρτης και χρηματοδοτικά εργαλεία για την εξοικονόμηση ενέργειας
Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Κόλλιας, Energy Transition Strategist, Σύμβουλος του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανέφερε πως η ενεργειακή μετάβαση στη βιομηχανία απαιτεί όχι μόνο τεχνικές λύσεις, αλλά και ευέλικτα χρηματοδοτικά σχήματα που μειώνουν το αρχικό κόστους, που επιμερίζουν το ρίσκο και επιταχύνουν τις επενδύσεις. Ο οδικός χάρτης του ΥΠΕΝ στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου χρηματοδότησης που υποστηρίζει την ενεργειακή απόδοση και την απανθρακοποίηση της παραγωγής. Στόχος η διενέργεια ενεργειακών ελέγχων κάθε τέσσερα χρόνια σε μεγάλες επιχειρήσεις και ενσωμάτωση πρακτικών ενεργειακής διαχείρισης στις επιχειρήσεις και στη βιομηχανία.
Παράλληλα, αναφέρθηκε σε χρηματοδοτικά εργαλεία που είναι είτε σε στάδιο ωρίμανσης, είτε υλοποιούνται. Μεταξύ αυτών το Pay As You Save για δράσεις εξοικονόμησης, όπου μέρος του capex δεν θα ανήκει στον ωφελούμενο, αλλά θα το βάζει η εταιρία που θα κάνει τη δουλειά αυτή και θα πληρώνεται από την εξοικονόμηση που θα προκύπτει. Το εργαλείο On bill Financing δηλαδή στο λογαριασμό του ρεύματος να ενσωματώνεται το κόστος της δόσης της σύμβασης αυτής. Το εργαλείο On- Tax/Pace αποπληρωμή μέσω πρόσθετου φόρου ακινήτου, Green Leases, δηλαδή συμβόλαια μίσθωσης ακινήτων με ειδικούς όρους για ενεργειακή απόδοση, που μοιράζουν δίκαια το κόστος και το όφελος ενεργειακών βελτιώσεων μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή.
Επίσης, άλλα που εφαρμόζονται είναι το αποθεματικό Ζημιών Δανείων, Ταμεία Εγγυήσεων, που είναι εγγυοδοτικοί μηχανισμοί που μοιράζονται τον πιστωτικό κίνδυνο με τράπεζες. Άλλα εργαλεία όπως περιστρεφόμενα δάνεια και Ταμεία Αναβαθμίσεων Απόδοσης. Επίσης, υπάρχουν οι εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs) που αναλαμβάνουν τη μελέτη, χρηματοδότηση, λειτουργία, τεχνικό και αποδοτικό ρίσκο. Οι συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης, δηλαδή συμβάσεις με πληρωμή βάσει επαληθευμένων εξοικονομήσεων.
Διαβάστε ακόμη
