Μια νέα ρωγμή, σε απόσταση 200 χιλιομέτρων από τις ακτές του Κάμπο ντε Σάο Βισέντε (Σάγκρες), ίσως ρίξει φως στα αίτια των καταστροφικών σεισμών που έπληξαν τη Λισαβόνα, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού σεισμού του 1755. Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί η πρωτεύουσα και οι γύρω περιοχές επηρεάζονται από μεγάλα σεισμικά γεγονότα, παρόλο που προηγούμενες μελέτες δεν είχαν εντοπίσει εμφανείς ρηγμάτωσεις στην περιοχή.

Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε σε μελέτη του Τμήματος Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας στο περιοδικό Nature Geosciences, δείχνει ότι μια τεκτονική πλάκα στον Ατλαντικό Ωκεανό διαχωρίζεται αργά σε μια διαδικασία γνωστή ως «αποκόλληση» (delamination). Η ρωγμή αυτή, που έχει σχηματιστεί τα τελευταία πέντε εκατομμύρια χρόνια, φαίνεται να σχετίζεται με τη σεισμική δραστηριότητα που πλήττει τη Λισαβόνα, γράφει το euronews.

Η αποκόλληση συμβαίνει όταν μια οριζόντια ρωγμή αναπτύσσεται μέσα στην τεκτονική πλάκα, προκαλώντας το βύθισμα του κατώτερου τμήματος μέχρι βάθος 200 χιλιομέτρων στο μανδύα της Γης, αντί για τα συνηθισμένα 100 χιλιόμετρα. Το ανώτερο τμήμα της πλάκας παραμένει οριζόντιο, δυσχεραίνοντας την ανίχνευση της διαδικασίας με παραδοσιακές μεθόδους. Το φαινόμενο αποκαλύφθηκε μέσω ειδικής τεχνικής «υπερηχογράφησης της Γης» και με την εγκατάσταση σεισμομέτρων στον βυθό για οκτώ μήνες, τα οποία κατέγραψαν ασυνήθιστους σεισμούς σε βάθος 30–40 χιλιομέτρων.

«Ο συνδυασμός των παρατηρήσεων αυτών δείχνει μια διαδικασία που δημιουργεί σεισμικότητα στην περιοχή», δήλωσε ο γεωλόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης, Ζοάο Ντουάρτε. Προσομοιώσεις υπολογιστών επιβεβαίωσαν ότι η συσσώρευση τάσης μέσα στη ρωγμή μπορεί να προκαλέσει σεισμούς, ακόμη και χωρίς παραδοσιακά ρήγματα.

Η πεδιάδα Φεράντουρα, κοντά στο υποθαλάσσιο όρος Γκόρριντζε, στη διαχωριστική γραμμή των ευρασιατικών και αφρικανικών πλακών, θεωρείται η προέλευση των σεισμών του 1755 και 1969. Η μελλοντική εγκατάσταση υπερατλαντικών καλωδίων επικοινωνίας μπορεί να βελτιώσει την παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας.

Ο πιο πρόσφατος σεισμός καταγράφηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2025, με μέγεθος 4,7 Ρίχτερ, περίπου 14 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Σέιξαλ, υπενθυμίζοντας ότι η περιοχή παραμένει σεισμικά ενεργή.

Διαβάστε ακόμη