Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αφήσει κάποια στιγμή ένα μπουκάλι νερού στο αμάξι «σε περίπτωση που χρειαστεί». Αναρωτήθηκε όμως κανείς τι θα συμβεί εάν καταναλώσει κάποιος νερό από ένα πλαστικό μπουκάλι που έχει μείνει για ένα εύλογο χρονικό διάστημα μέσα σε ένα ζεστό αυτοκίνητο; Την απάντηση έρχονται να δώσουν έρευνες, οι οποίες υποστηρίζουν ότι αυτά τα μπουκάλια, ιδιαίτερα της μιας χρήσεως, τα οποία δεν είναι τόσο ανθεκτικά, μπορούν να απελευθερώσουν μικροπλαστικά, καθώς και χημικά και μέταλλα στο νερό που καταναλώνουμε.

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού μικρότερα από 5 χιλιοστά, που βρίσκονται στα τρόφιμα, στο νερό, στα ρούχα, στα καλλυντικά και ακόμη και στο περιβάλλον. Τα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης φτιάχνονται από ένα λεπτό πλαστικό γνωστό ως πολυαιθυλένιο τερεφθαλικό (PET). Αν και φαίνεται συμπαγές με γυμνό μάτι, το πλαστικό δεν είναι υλικό στερεό αλλά μοιάζει με «μπλεγμένο ιστό», και τα μόρια που είναι εγκλωβισμένα μέσα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χημικών, διαχέονται αργά προς τα έξω με την πάροδο του χρόνου, εξηγεί ο Bill Carroll, επίκουρος καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα. Η θερμότητα και η ηλιακή ακτινοβολία μπορούν να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία. Μία μελέτη του 2023 έδειξε ότι τα πλαστικά που εκτέθηκαν σε υπεριώδες φως και θερμοκρασία 37°C απελευθέρωσαν μικρο- και νανοσωματίδια, ενώ τα μπουκάλια που φυλάχθηκαν σε ψυγείο στους 4°C δεν απελευθέρωσαν σχεδόν κανένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post.

Οι κίνδυνοι για την υγεία

Οι κίνδυνοι για την υγεία από ένα μόνο περιστατικό είναι πιθανότατα χαμηλοί, αλλά «θα ήμουν προσεκτική με την επαναλαμβανόμενη ή χρόνια έκθεση», λέει η Jaime Ross, επίκουρη καθηγήτρια νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Rhode Island, του οποίου το εργαστήριο μελετά τη σύνδεση μεταξύ της έκθεσης σε νανο- και μικροπλαστικά και της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας σε ποντίκια. Επιπλέον, μόλις ξεκινήσετε να πίνετε, προσπαθήστε να μην αφήσετε το υπόλοιπο υγρό σε ζεστό περιβάλλον, «καθώς η θερμότητα μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη παθογόνων», προειδοποιεί η ίδια.

Τα μικροπλαστικά, και ειδικά τα νανοπλαστικά, που είναι μικρότερα από 1 μικρόμετρο, μπορούν να διεισδύσουν σε βιολογικούς ιστούς όπως το ήπαρ, τους νεφρούς, το κόλον, τον πλακούντα, τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο και την καρδιά, και να εισέλθουν σε αιμοσφαίρια και ακόμη και στο μητρικό γάλα, λέει η Nicole Deziel, αναπληρώτρια καθηγήτρια επιστημών περιβαλλοντικής υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale.

Τα πλαστικά μπορεί επίσης να περιέχουν χημικά όπως φαινόλες και φθαλικούς εστέρες, τα οποία έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας όπως επιπλοκές στην εγκυμοσύνη και νευροαναπτυξιακές διαταραχές, προσθέτει η Deziel, η οποία είναι επίσης συνδιευθύντρια του Yale Center for Perinatal, Pediatric and Environmental Epidemiology.

Ωστόσο, οι πιθανές συνέπειες για την υγεία και οι ατομικοί κίνδυνοι δεν είναι καλά κατανοητοί, καθώς οι επιδράσεις των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών μελετήθηκαν μόλις τα τελευταία χρόνια και χρειάζεται περισσότερη έρευνα, λένε οι ειδικοί.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ρυθμίζει την ασφάλεια του εμφιαλωμένου νερού και της συσκευασίας. Η Διεθνής Ένωση Εμφιαλωμένου Νερού (International Bottled Water Association) υποστηρίζει ότι «οι διαπιστώσεις ότι το πόσιμο νερό αποτελεί κύρια οδό λήψης μικρο- και νανοπλαστικών από το στόμα δεν δικαιολογούνται με βάση τη διαθέσιμη επιστήμη. Επιπλέον, δεν υπάρχουν πιστοποιημένες μέθοδοι δοκιμών και δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση για τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία των μικρο- και νανοπλαστικών».

Αν χρειαστεί να πιείτε νερό από πλαστικό μπουκάλι σε ζεστό αυτοκίνητο, οι κίνδυνοι είναι γενικά πολύ μικρότεροι από τους κινδύνους της αφυδάτωσης. Ωστόσο, οι ειδικοί συνιστούν ορισμένες προφυλάξεις: χρησιμοποιείτε γυάλινα ή ανοξείδωτα μπουκάλια, κρατάτε τα πλαστικά μπουκάλια μακριά από θερμότητα και άμεσο ηλιακό φως, αποθηκεύετε τα μπουκάλια σε ψυγειάκι όποτε είναι δυνατόν και αντικαθιστάτε τα μπουκάλια μιας χρήσης τακτικά. Η ίδια συμβουλή ισχύει και για πλαστικά δοχεία τροφίμων που εκτίθενται σε ζέστη – μπορούν να απελευθερώσουν μικροπλαστικά και χημικά στο φαγητό. Επίσης, ακολουθείτε τις ημερομηνίες λήξης στα πλαστικά προϊόντα, καθώς η συσκευασία μπορεί να φθαρεί με την πάροδο του χρόνου.

Διαβάστε ακόμη