Τον δρόμο για τη δημιουργία «πράσινων» επιχειρηματικών ζωνών που θα σέβονται το περιβάλλον και θα λειτουργούν με όρους βιώσιμης ανάπτυξης ανοίγει η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, η οποία δημοσιεύθηκε στα μέσα Ιουλίου. Με αυτήν, καθορίζονται τα κριτήρια και οι προδιαγραφές που θα πρέπει να πληροί ένα Επιχειρηματικό Πάρκο ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Οικολογικό».
Πρόκειται για μια θεσμική παρέμβαση που επιχειρεί να γεφυρώσει την επιχειρηματικότητα με την περιβαλλοντική ευθύνη, εισάγοντας ένα συγκεκριμένο πλαίσιο κανόνων για την πιστοποίηση χώρων οργανωμένης μεταποιητικής δραστηριότητας με «πράσινα» χαρακτηριστικά.
Έξι περιβαλλοντικοί στόχοι
Κάθε τύπος Επιχειρηματικού Πάρκου μπορεί να επιδιώξει τον χαρακτηρισμό του ως «Οικολογικού», αρκεί να οργανώνεται και να λειτουργεί με τρόπο που εξυπηρετεί τουλάχιστον έξι καθορισμένους περιβαλλοντικούς στόχους. Αυτοί είναι: ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, η προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες, η προστασία και βιώσιμη χρήση των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων, η μετάβαση σε κυκλική οικονομία, η πρόληψη και ο έλεγχος της ρύπανσης και τέλος η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Οι στόχοι αυτοί δεν εξετάζονται αποσπασματικά αλλά ολιστικά, με την απόφαση να προβλέπει ότι πρέπει να επιτυγχάνονται τόσο μέσω των βασικών υποδομών του Πάρκου, όσο και από τις δραστηριότητες που φιλοξενούνται εντός του.
Τρεις τεκμηριωμένες προϋποθέσεις για την αδειοδότηση
Η διαδικασία για τον χαρακτηρισμό ενός Επιχειρηματικού Πάρκου ως «Οικολογικού» προβλέπει την κατάθεση αίτησης από την Εταιρεία Ανάπτυξης και Διαχείρισης του Πάρκου προς τη Διεύθυνση Αδειοδότησης του Υπουργείου Ανάπτυξης. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από εξειδικευμένη μελέτη, η οποία τεκμηριώνει την πλήρωση τριών βασικών προϋποθέσεων:
Πρώτον, ότι οι υφιστάμενες ή σχεδιαζόμενες υποδομές ανταποκρίνονται στους περιβαλλοντικούς στόχους που έχουν τεθεί. Δεύτερον, ότι οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που ήδη ασκούνται ή πρόκειται να εγκατασταθούν δεν επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον. Και τρίτον, ότι έχει προβλεφθεί συγκεκριμένη μεθοδολογία παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης, η οποία θα ενσωματώνεται στον Κανονισμό Λειτουργίας του Πάρκου.
Η αξιολόγηση της μελέτης πραγματοποιείται από τις αρμόδιες αρχές και, εφόσον δοθεί θετική εισήγηση, ακολουθεί έκδοση νέας κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία αποδίδεται επίσημα ο χαρακτηρισμός «Οικολογικό Επιχειρηματικό Πάρκο».
Πιστοποιημένα πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης
Ένα από τα βασικά στοιχεία του νέου πλαισίου είναι η υποχρέωση ύπαρξης πιστοποιημένου συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι οι φορείς ανάπτυξης των Πάρκων πρέπει να εφαρμόζουν συστήματα πιστοποιημένα κατά τα διεθνή πρότυπα EMAS ή ISO 14001 – ή άλλα ισοδύναμα.
Παράλληλα, κατά την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων εντός των Πάρκων, οι αρμόδιες αρχές θα λαμβάνουν υπόψη και τον κύκλο ζωής των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται – δηλαδή τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραγωγή τους μέχρι και την τελική απόρριψη ή επαναχρησιμοποίηση.
Το στοιχείο αυτό ενσωματώνει τις βασικές αρχές της «πράσινης ταξινομίας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αυτή ορίζεται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2020/852, ο οποίος εφαρμόζεται πλέον ως σημείο αναφοράς για τη βιωσιμότητα των οικονομικών δραστηριοτήτων.
Παρακολούθηση και έλεγχος λειτουργίας
Η απόφαση δεν περιορίζεται στην αρχική διαδικασία αδειοδότησης. Κατά τη διάρκεια λειτουργίας ενός Οικολογικού Πάρκου, η διαχειριστική εταιρεία υποχρεούται να υποβάλλει σε ετήσια βάση απολογιστική αναφορά για τη συμμόρφωση τόσο ως προς την περιβαλλοντική μη επιβάρυνση όσο και για την ισχύ των πιστοποιητικών. Αν διαπιστωθεί ότι δεν τηρούνται οι προβλεπόμενοι όροι, είτε από τον φορέα διαχείρισης είτε από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις, ο χαρακτηρισμός του Πάρκου μπορεί να ανακληθεί.
Πράσινη στροφή με θεσμική σφραγίδα
Με τη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση, η Πολιτεία επιδιώκει να θεσπίσει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τη στροφή της οργανωμένης βιομηχανικής δραστηριότητας σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον μορφές ανάπτυξης. Η κίνηση αυτή αναμένεται να δώσει ώθηση σε επενδύσεις με κριτήρια ESG, να διευκολύνει τη χρηματοδότηση έργων μέσω ευρωπαϊκών ταμείων, αλλά και να ενισχύσει την περιβαλλοντική εικόνα των βιομηχανικών περιοχών της χώρας.
Η δυνατότητα χαρακτηρισμού ως Οικολογικού Πάρκου μπορεί να αξιοποιηθεί και από νέα πάρκα, με τη διαδικασία να ενσωματώνεται απευθείας στη φάση της ίδρυσης. Αυτό σημαίνει ότι, για πρώτη φορά, το στοιχείο της βιωσιμότητας εισάγεται στον σχεδιασμό και όχι μόνο στην εκ των υστέρων πιστοποίηση.
Με το νέο αυτό πλαίσιο, τα Επιχειρηματικά Πάρκα αποκτούν έναν επιπλέον θεσμικό ρόλο: όχι μόνο ως υποδοχείς παραγωγικής δραστηριότητας, αλλά και ως εστίες περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και βιομηχανικής καινοτομίας.
Διαβάστε ακόμη
