Παραδοσιακά, η λέξη «διακοπές» συνδέεται με την καλοκαιρινή περίοδο, τον ήλιο, τη θάλασσα και τις πολυσύχναστες παραλίες. Όμως, εξαιτίας των ολοένα πιο έντονων και συχνών ακραίων φαινομένων, όπως οι καύσωνες και οι πυρκαγιές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, αλλά και λόγω των υψηλών τιμών και του υπερπληθυσμού που μαστίζουν τη Μεσόγειο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οι παραθεριστές αναζητούν πιο δροσερά… «παραθυράκια», επιλέγοντας εναλλακτικές διακοπές εκτός της τουριστικής αιχμής, την άνοιξη και το φθινόπωρο.

Η Ελλάδα ακολουθεί αυτή την τάση με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Όπως αναφέρει το Bloomberg, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, οι εισερχόμενοι ταξιδιώτες στη χώρα αυξήθηκαν κατά 24% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2024, ενώ τα μηνιαία έσοδα από τον τουρισμό εκτοξεύθηκαν κατά 45%, φτάνοντας τα 618 εκατομμύρια ευρώ. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση των Αμερικανών επισκεπτών, που αύξησαν τις δαπάνες τους κατά 78% εκείνον τον μήνα και και αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα πέμπτο του συνόλου.

Παράλληλα, η Aegean Airlines έχει σημειώσει βελτίωση της χρηματοοικονομικής της απόδοσης κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου, χάρη στη σταδιακή εξομάλυνση της ζήτησης που σχετίζεται με τις ηπιότερες θερμοκρασίες τον χειμώνα και την επέκταση της τουριστικής περιόδου εκτός της καλοκαιρινής αιχμής.

Ευρωπαϊκή η τάση στην εποχικότητα του τουρισμού

Η μετατόπιση αυτή στην εποχικότητα των ταξιδιών δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά έχει ευρύτερο αντίκτυπο σε όλη την Ευρώπη, συμβάλλοντας στην αποσυμφόρηση των τουριστικών προορισμών κατά την καλοκαιρινή αιχμή και στη σταδιακή ισορροπία της ζήτησης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει το Bloomberg, η αμερικανική Delta Air Lines έχει παρατηρήσει μια «συστηματική μετατόπιση» της ζήτησης των ΗΠΑ για ταξίδια στην Ευρώπη από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο προς τις περιόδους χαμηλής ζήτησης, καθώς οι καταναλωτές επιδιώκουν να αποφύγουν τη ζέστη και τα πλήθη. Αντίστοιχα, η βρετανική EasyJet επωφελείται από την παράταση της τουριστικής περιόδου έως και τον Οκτώβριο, αυξάνοντας τις πτήσεις και τις κρατήσεις εκτός αιχμής.

Η αγορά βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων στην Ευρώπη σημειώνει επίσης αυξημένη ζήτηση το φθινόπωρο, σύμφωνα με την AirDNA, η οποία παρακολουθεί τις καταχωρήσεις στις πλατφόρμες Airbnb και Vrbo. Οι κρατήσεις διανυκτερεύσεων αυξήθηκαν κατά 18% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο του 2024 και ήταν 31% υψηλότερες από το σύνολο του Οκτωβρίου 2019. Οι παραθεριστές εκμεταλλεύονται τις χαμηλότερες τιμές εκτός σεζόν για να κάνουν κρατήσεις σε πιο πολυτελή καταλύματα, και η περίοδος αιχμής του καλοκαιριού αντιπροσωπεύει πλέον μικρότερο μερίδιο της συνολικής ετήσιας ζήτησης σε δημοφιλείς προορισμούς διακοπών.

Επιπλέον, εταιρείες όπως η Exodus Adventure Travels σημειώνουν ότι οι ταξιδιώτες προτιμούν να πραγματοποιούν δραστηριότητες, όπως πεζοπορία και ποδηλασία, την άνοιξη και το φθινόπωρο, καθώς οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες συχνά αποθαρρύνουν τέτοιου είδους εξορμήσεις. Ακόμη, πολλοί αρχαιολογικοί χώροι κλείνουν σε περιόδους έντονου καύσωνα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ακρόπολη, η οποία πρόσφατα παρέμεινε κλειστή λόγω των επικίνδυνα υψηλών θερμοκρασιών. Το γεγονός αυτό ενισχύει τη στροφή των ταξιδιωτών προς ταξίδια εκτός καλοκαιρινής αιχμής, όταν οι συνθήκες είναι πιο ευνοϊκές για υπαίθριες δραστηριότητες και πολιτιστικές επισκέψεις.

Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της αλλαγής εξαρτάται από μια συντονισμένη προσπάθεια του τουριστικού κλάδου, ώστε να διατηρούνται ανοικτές οι επιχειρήσεις, να προσφέρονται εναλλακτικές δραστηριότητες και να αναδεικνύονται τα πλεονεκτήματα της εκτός σεζόν τουριστικής περιόδου. Απαραίτητη θεωρείται και η ευελιξία στο σχολικό ημερολόγιο, που θα επιτρέψει την επέκταση των φθινοπωρινών διακοπών και τη διάχυση των τουριστικών ροών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Διαβάστε ακόμη